Procedura zmiany miejsca spoczynku bliskiej nam osoby nie należy do najłatwiejszych i najtańszych. W celu przeniesienia grobu zmarłego konieczne jest dokonanie ekshumacji zwłok. Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych enumeratywnie wylicza przypadki, w jakich można przeprowadzić ekshumację zwłok.
Kiedy można dokonać ekshumacji zwłok?
Możliwość dokonania ekshumacji zwłok istnieje tylko w czterech przypadkach:
- na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego państwowego inspektora sanitarnego
- na zarządzenie prokuratora lub sądu;
- na podstawie decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel;
- na podstawie decyzji wojewody właściwego ze względu na miejsce położenia grobu, wydanej na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Wniosek do inspektora sanitarnego.
Aby przenieść miejsce spoczynku zmarłego, należy złożyć wniosek do właściwego państwowego inspektora sanitarnego. Wniosek można otrzymać w najbliższej stacji sanitarno- epidemiologicznej. Przykładowy wniosek znajdziesz TUTAJ.
Prawo do złożenia wniosku mają następujący członkowie rodziny zmarłego:
- małżonek,
- krewni zstępni (np. dzieci i wnuki zmarłego),
- krewni wstępni (np. rodzice zmarłego),
- krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa (rodzeństwo i kuzyni zmarłego),
- powinowaci w linii prostej do 1 stopnia (zięć, teściowie, synowa zmarłego);
- osoba dobrowolnie do tego zobowiązująca się.
Należy zaznaczyć, że jeżeli o ekshumacji nie decyduje sąd lub prokurator, konieczna jest zgoda wszystkich uprawnionych osób. Na wyjęcie zwłok z grobu muszą się więc zgodzić wszyscy członkowie najbliższej rodziny osoby zmarłej. Jeżeli wyniknie między nimi spór to jest on rozstrzygany przez sąd powszechny, który może zobowiązać do złożenia stosownego oświadczenia woli.
Do wniosku należy załączyć takie dokumenty jak akt zgonu, zgodę zarządcy cmentarza, na którym dokonać ma się ekshumacja oraz zgodę zarządcy cmentarza, na którym ponownie zostanie pochowany zmarły.
Państwowy Inspektor Sanitarny decyduje o przeprowadzeniu ekshumacji zwłok i nadzoruje jej przebieg.
Jak wygląda ekshumacja?
Ekshumacje zwłok przeprowadzane są w okresie od 16 października do 15 kwietnia, we wczesnych godzinach rannych. W szczególnych przypadkach Inspektor może dopuścić wykonanie ekshumacji w innym czasie niż określony powyżej przy zachowaniu ustalonych przez niego środków ostrożności.
Zwłoki osób zmarłych na choroby zakaźne, których wykaz ustala minister właściwy do spraw zdrowia, nie mogą być ekshumowane na prośbę rodziny, przed upływem 2 lat od dnia zgonu.
Jeżeli zwłoki lub szczątki ekshumowane są przed upływem 20 lat od dnia pochowania osoby, to wydobywane są wraz z trumną – trumny takiej się nie otwiera lecz umieszcza w szczelnej skrzyni, wybitej blachą. W sytuacji gdy ekshumacja ma miejsce po upływie 20 lat od dnia pochowania, wydobyte szczątki wraz z resztkami trumny umieszcza się w nowej trumnie.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 912)
Rozporządzenie z dnia 7 grudnia 2001r. Ministra Zdrowia w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. Nr 153, poz. 1783, z późn. zm.)