Zastaw skarbowy został uregulowany w art.41 § 1 Ordynacji podatkowej. Jest on zbliżony do zastawu zwykłego, uregulowanego w Kodeksie cywilnym. Ustanowienie zastawu daje zastawnikowi (wierzycielowi) możliwość dochodzenia zaspokojenia swojego roszczenia, z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami . W zastaw mogą zostać wzięte tylko rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe.
Czym jest zastaw skarbowy?
Istotą zastawu skarbowego jest rodzaj wierzytelności jakie są nim zabezpieczane – mogą to być należności podatkowe, a jeżeli ustawa tak stanowi, inne należności publicznoprawne. Zastaw skarbowy powstaje na skutek zaistnienia ustawowo określonych okoliczności (nie wymaga zawarcia umowy między dłużnikiem a wierzycielem), poprzez wpis w rejestrze zastawów skarbowych, przy czym nie ma konieczności uzyskania zgody właściciela rzeczy lub prawa majątkowego.
Zobacz również: Podatki i opłaty
W przypadku zastawu skarbowego, zastawnikiem (podmiotem, któremu przysługuje zastaw skarbowy) jest jednostka samorządu terytorialnego lub Skarb Państwa. Prawo do ustanowienia zastawu skarbowego mają te podmioty ze względu na fakt, że przysługuje im należność podatkowa, która jest ich dochodem. Procedurę ustalającą zastaw skarbowy wszczyna właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, np. wójt, burmistrz, prezydent miasta.
Zastawcą (dłużnikiem) może być podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny, a także osoba trzeci odpowiadająca za zaległości podatkowe. Zastaw może zostać ustanowiony także na majątku, który jest współwłasnością w/w osób i ich małżonków.
Zastawu skarbowego nie ustanawia się na współwłasności w/w osób z osobami innymi niż ich małżonkowie.
Zaznaczyć należy, że zastawem skarbowy nie można obciążyć rzeczy lub praw majątkowych, które nie podlegają egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.
Kwota graniczna dla zastawu skarbowego
W 2018 r. podmiot uprawniony będzie mógł ustawić zastaw skarbowy na majątku dłużnika, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw w dniu ustanowienia zastawu wynosić będzie co najmniej 12 600 zł. Kwotę graniczą dla zastawu skarbowego corocznie waloryzuje się o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych i ustala ją Minister Rozwoju i Finansów w drodze obwieszczenia.
W 2017 r. opisywana kwota wynosi 12 400 zł.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.)
Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 41 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (M.P. z 2017 r. poz. 809)