- Jak zgodnie z prawem odrestaurować zabytkowy grób?
- Zabytkowy grób czy zabytkowy pomnik nagrobny?
- Co powinien zawierać wniosek o pozwolenie na prace przy zabytkowym grobie?
- Opłata skarbowa od wniosku
- Pozwolenie na prace i roboty przy grobie wojennym
Jak zgodnie z prawem odrestaurować zabytkowy grób?
Aby przeprowadzić planowane prace przy zabytkowym grobie, osoba zainteresowana zobowiązana jest złożyć wniosek do właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków w celu uzyskania pozwolenia na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane. Wymóg ten dotyczy planowanych prac wyłącznie przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków (art. 36 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o ochronie zabytków). Prowadzenie takich prac bez pozwolenia lub wbrew warunkom wydanego pozwolenia zagrożone jest karą grzywny (art. 117 ustawy o ochronie zabytków).
Zabytkowy grób czy zabytkowy pomnik nagrobny?
Na początku jednak trzeba ustalić, czy mamy w zamiarze przeprowadzenie prac przy zabytkowym grobie, czy chodzi wyłącznie o renowację zabytkowego pomnika nagrobnego. Wbrew pozorom jest to kwestia kluczowa, bo on niej zależy poprawność wniosku złożonego do wojewódzkiego konserwatora zabytków o pozwolenie na przeprowadzenie prac przy zabytku.
Grób jest nierozerwalnie związany z cmentarzem - niemożliwe jest jego odłączenie od terenu cmentarza bez naruszenia integralności. Grób jako część składowa cmentarza, a więc zabytku nieruchomego, nie może stanowić odrębnego przedmiotu własności ani innych praw rzeczowych. Planowane prace przy grobie na terenie cmentarza wpisanego do rejestru zabytków wymagają złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich lub restauratorskich albo badań konserwatorskich przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków.
Nagrobek jest elementem informacyjnym i zdobiącym grób. Jest to część naziemna, służąca uwidocznieniu miejsca pochówku i upamiętnieniu osoby pochowanej w grobie. Jako że zabytkowy nagrobek grobu nie jest na stałe związany z gruntem, traktowany jest jako zabytek ruchomy. Planowane prace przy pomnikach nagrobnych wpisanych do rejestru zabytków wymagają złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich lub restauratorskich albo badań konserwatorskich przy zabytku ruchomym wpisanym do rejestru zabytków.
Co powinien zawierać wniosek o pozwolenie na prace przy zabytkowym grobie?
We wniosku należy wskazać: położenie grobu według ewidencji cmentarnej (dokładne określenie kwatery, rzędu, numer grobu, cmentarza; ewentualnie można podać dane osób pochowanych, co ułatwi identyfikację grobu); określając zakres planowanych prac; wskazując termin przeprowadzenia planowanych prac; a także dołączając wydane przez zarządcę cmentarza (działającego w imieniu właściciela lub posiadacza nieruchomości) potwierdzenie odnośnie położenia grobu oraz wyrażenie przez niego zgody na przeprowadzenie wnioskowanych prac.
Ponadto do wniosku należy załączyć dwa egzemplarze programu podejmowania innych działań, a także informacje niezbędne do oceny wpływu innych działań na zabytek zawierające: dokumentację fotograficzną obecnego stanu grobu (miejsca pochówku); dokumentację opisową, czyli dokładne określenie przewidzianych do podejmowania działań wraz ze wskazaniem przewidzianych do zastosowania materiałów, ich kolorystyki i sposobu wykończenia, a także planowanych do zastosowania metod, technik, sposobów prowadzenia prac; dokumentację rysunkową, zawierającą plan sytuacyjny grobu (z naniesionymi wymiarami i odległościami od innych elementów architektury cmentarnej) oraz projekt planowanego grobu ukazujący zamierzony efekt końcowy z uwzględnieniem wymiarów oraz materiału i koloru, z jakiego będą wykonywane ewentualne nowe elementy grobu.
Opłata skarbowa od wniosku
Na mocy ustawy o opłacie skarbowej, za wydanie pozwolenia konserwatorskiego należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 82 zł. Potwierdzenie zapłaty trzeba dołączyć do wniosku o pozwolenie na podjęcie prac przy zabytkowym grobie.
Pozwolenie na prace i roboty przy grobie wojennym
W odniesieniu do grobów i cmentarzy wojennych, złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na przeprowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich oraz robót budowlanych jest o wiele bardziej skomplikowane. Rozpoczęcie takich prac musi być poprzedzone uzyskaniem nie tylko wyżej omówionego pozwolenia konserwatorskiego, ale też stosownego zezwolenia właściwego miejscowo wojewody, co wynika z przepisów ustawy o grobach i cmentarzach wojennych.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 marca 1933 roku o grobach i cmentarzach wojennych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2337)
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 840)
Ustawa z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2142)
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 sierpnia 2018 roku w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. z 2018 r. poz. 1609)