Samospis i PESEL współlokatora – RPO pyta GUS o prywatność

Opracowała Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Samospis i PESEL współlokatora – RPO pyta GUS o prywatność/Fot. Shutterstock / fot.Shutterstock
Aby przeprowadzić samospis, w praktyce należy podać dane współlokatorów, w tym PESEL. RPO zwraca uwagę na prawo do prywatności.

Udział w Narodowym Spisie Powszechnym a PESEL współlokatora

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwracają się wnioskodawcy, którzy sygnalizują, iż aplikacja internetowa, przy pomocy której przeprowadzany jest Narodowy Spis Powszechny wymaga podania danych osób zamieszkałych pod tym samym adresem.

W przeciwnym razie przeprowadzenie samospisu nie jest możliwe. Wśród wymaganych danych są m.in. numery PESEL wszystkich osób zamieszkałych pod tym samym adresem. Jak wskazuje rzecznik w piśmie do Prezesa GUS, wnioskodawcy tych danych nie znają. Nie mają również możliwości, aby je uzyskać.

Ponadto, jak stanowi art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r., osoby fizyczne przekazujące dane w ramach spisu powszechnego są obowiązane do udzielania dokładnych, wyczerpujących, zgodnych z prawdą odpowiedzi w zakresie okoliczności określonych w załączniku nr 1 do ustawy.

„Z perspektywy ochrony prawa do prywatności nie wydaje się zasadne, aby osoba musiała dzielić się swoimi danymi osobowymi ze wszystkimi współlokatorami niezależnie od łączących ich relacji lub ich braku. Należy wskazać, że prywatność informacyjna jest wartością chronioną konstytucyjnie na podstawie art. 47 oraz art. 51 Konstytucji RP, a wprowadzanie jej ograniczeń wymaga spełnienia wyraźnie określonych warunków (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP)” – czytamy w piśmie rzecznika.

Z tego powodu RPO zwrócił się do Prezesa GUS z prośbą o przedstawienie w jaki sposób mogą wziąć udział w Narodowym Spisie Powszechnym osoby, które nie znają szczegółowych danych osób z którymi zamieszkują pod tym samym adresem.

Na czym polega samospis internetowy?

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań rozpoczął się 1 kwietnia 2021 r.

Obowiązkową formą przekazania danych jest samospis internetowy, przeprowadzany za pomocą interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego. Spis w formie internetowej prowadzą również urzędy gmin i wojewódzkie urzędy statystyczne. Jak informuje GUS, odbywa się to na specjalnie przygotowanych stanowiskach komputerowych i przy zachowaniu reżimu sanitarnego. Spisu można dokonać również za pośrednictwem specjalnej infolinii spisowej.

W przypadku braku możliwości dokonania samospisu np. ze względu na stan zdrowia, spisu dokonają rachmistrzowie telefonicznie.

Źródło: Infor.pl, RPO, GUS

Prawo
QUIZ Polscy prezydenci. Dasz radę zdobyć 10/10?
21 maja 2025
Ile lat w dniu wyborów musi mieć kandydat na prezydenta? Kto był pierwszym prezydentem RP? Ile lat trwa kadencja? Sprawdź swoją wiedzę o przed drugą turą wyborów.
Darowizna w kwocie 4 000 000 zł: Jak przekazać legalnie i bez podatku?
21 maja 2025

Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.

Sądy wykryły trzecią lukę w świadczeniu wspierającym. Miał być zasiłek. Na lodzie opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny)
21 maja 2025

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stary) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.

Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych
21 maja 2025

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?
21 maja 2025

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?
21 maja 2025

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]
21 maja 2025

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu jako przyczyna niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni
21 maja 2025

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja
21 maja 2025

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.
21 maja 2025

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

pokaż więcej
Proszę czekać...