Kara za usiłowanie (art. 14)

Opracował: Roland Szymczykiewicz
Adwokat
rozwiń więcej
Wykonanie oraz usiłowanie są zagrożone taką samą sankcją.
Sąd wymierza kare za usiłowanie w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego przestępstwa. W wypadku określonym w art. 13 § 2 sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Wskazany przepis reguluje problematykę wysokości kary wymierzanej sprawcy za usiłowanie dokonania danego przestępstwa.

Zgodnie z treścią art. 14 p. 1 Kodeksu karnego wymierzana kara ma być w granicach zagrożenia przewidzianego dla sprawcy danego przestępstwa. Oznacza to, że możliwa wysokość jest taka sama jak dla sprawcy który by przestępstwa dokonał. Przykładowo jeżeli przestępstwo rozboju (art. 280 p. 1 Kodeksu karnego) jest zagrożone karą od 2 lat do 12 lat pozbawienia wolności, to osoba która usiłowała dokonać rozboju również jest zagrożona tym, że sąd wymierzy jej karę w granicach od 2 do 12 lat.

Analizowany przepis dotyczy także możliwości stosowania środków karnych przewidzianych dla sprawcy tzn, można je też stosować do osoby, która usiłowała popełnić dane przestępstwo.

Wskazuje się w literaturze prawa karnego oraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego (np. wyroku SN z dnia 6 lutego 1976 r., RW 45/76, OSNKW 1976, z. 4-5, poz.64) że sąd kierując się tzw. dyrektywami kary może i powinien (w granicach kar określonych przepisami) wymierzyć karę łagodniejszą oskarżonemu o usiłowanie danego czynu (łagodniejszą w stosunku do tego gdyby wymierzał mu karę już za dokonanie czynu).

Zobacz: Formy popełnienia przestępstwa

Z kolei za usiłowanie nieudolne ustawodawca przewidział możliwość zastosowania przez sąd nadzwyczajnego złagodzenia kary lub nawet możliwość odstąpienia od niej w stosunku do skazanego. Zależeć to będzie od indywidualnej oceny zachowania skazanego dokonanej przez sąd, który będzie dokonywał tego przez pryzmat wspomnianych już tzw. dyrektyw wymiaru kary i będzie brał pod uwagę takie elementy jak stopień nieudolności czynu, sposób działania sprawcy, charakter przestępstwa (stopień jego szkodliwości społecznej) do popełnienia której zmierzał przestępca.

Należy wskazać, że fakt skazania, czy to za usiłowanie udolne czy nieudolne przestępstwa, pociąga za sobą takie same skutki jak zwykłe skazanie w zakresie wpisu do Krajowego Rejestru Karnego, początku i biegu terminów przedawnienia wykonania kary oraz początku biegu terminów zatarcia skazania.

Orzeczenie o usiłowaniu dokonania danego czynu w wyroku przybiera postać wskazania przestępstwa które miało być dokonane oraz zaznaczenia fazy stadialnej tego czynu (czyli w tym przypadku usiłowania). Przykładowo skazanie za zwykłe usiłowanie gwałtu z art. 197 p. 1 będzie zapisane w formie skazania za przestępstwo z art. 197 p. 1 w zw. z art. 13 p.1 Kodeksu karnego. Gdyby było to usiłowanie nieudolne byłby to art. 197 p. 1 w zw. z art. 13 p. 2 Kodeksu karnego.

Zobacz również: Bezpłatne porady prawne

Podstawa prawna: Art. 14 Kodeksu karnego

Prawo
Niedziela handlowa - Polacy podzieleni ws. handlu w niedzielę. Jest projekt ustawy łagodzącej ograniczenie
28 kwi 2024

Dzisiaj, 28 kwietnia jest niedziela handlowa. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polacy są mocno podzieleni w sprawie handlu w każdą niedzielę. Jest też projekt ustawy łagodzącej ograniczenie i dopuszczającej dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Służby mundurowe: Rząd nie przywrócił emerytur. Ale ustanowił pełnomocnika do Spraw Postępowań Administracyjnych
28 kwi 2024

Politycy, zwycięskiej w dniu 15 października 2023 r. koalicji, obiecali: „Przywrócimy emerytom mundurowym prawa nabyte – uprawnienia emerytalne odebrane im z naruszeniem powszechnych norm prawa.“ (konkret 77 w programie wyborczym KO). Obietnica ta na pewno nie zostanie zrealizowana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Co potem?

Papież Franciszek: nie zostawiajcie seniorów samych, nie wystarczą programy pomocy
27 kwi 2024

Papież Franciszek zaapelował, by nie pozostawiać osób starszych samych. Nie wystarcza opracowanie „programów pomocy” - mówił w sobotę podczas spotkania z 6 tysiącami seniorów i wnuków w Watykanie. Opowiadał o swoim dzieciństwie w Argentynie, spędzonym z dziadkami - włoskimi imigrantami.

Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych bez rejestracji w PUP? Państwo woli przepłacać
28 kwi 2024

Od kilku lat jest zgłaszany postulat przyznania (na koszt państwa) ubezpieczenia zdrowotnego osobom bezrobotnym (na okres kilku miesięcy po jej utracie). Nie zostanie zrealizowany przez rząd w 2024 r. (i prawdopodobnie do końca bieżącej kadencji Sejmu).

Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Nie będzie widać naszego adresu IP. Schowa go Google. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
28 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

Bon senioralny - dla kogo 2150,00 zł miesięcznie? Na jakie usługi dla seniora?
27 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę.

pokaż więcej
Proszę czekać...