Obowiązki w okresie próby (art. 72)

Elżbieta Kozłowska
Radca prawny, adwokat, specjalista z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego.
rozwiń więcej
Niewykonanie nałożonych na sprawcę obowiązków stanowi podstawę do fakultatywnego zarządzenia wykonania kary.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary może wiązać się z nałożeniem na skazanego pewnych obowiązków. Jest ono zawsze fakultatywne. Katalog obowiązków, jakie sąd ma prawo nałożyć na sprawcę przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary, służy takiemu ukształtowaniu sprawcy, aby spełniony został cel w postaci zapobieżenia ponownemu popełnieniu przestępstwa.

Katalog ten nie ma charakteru zamkniętego. Sąd może zobowiązać skazanego do:
• informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
• przeproszenia pokrzywdzonego,
• wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
• wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu,
• powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
• poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych,
• powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
• powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób,
• opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
• innego stosownego postępowania w okresie próby, jeżeli może to zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa,
• naprawienia szkody w całości lub w części, chyba że został w wyroku orzeczony jako środek karny,
• uiszczenia świadczenia pieniężnego.

Zobacz: Bezpłatne porady prawne

Istotne jest, że pomimo otwartego charakteru katalogu obowiązków próby nie jest dopuszczalne orzekanie takich obowiązków, które w swej treści zawierają dolegliwości związane z inną karą lub środkiem karnym. W szczególności nie można zobowiązać sprawcy do nieodpłatnego wykonywania prac lub świadczeń na cele społeczne, są one bowiem elementem kary ograniczenia wolności.

Zróżnicowany charakter obowiązków probacyjnych umożliwia właściwy ich dobór do danego przypadku, ale jednocześnie stwarza możliwość nieograniczonego kumulowania obowiązków nakładanych na sprawcę.

Nakładając obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt. 2-8 (poza obowiązkiem składania informacji o przebiegu okresu próby) Sąd dokonuje oceny ich celowości jako czynnika zapobiegawczo – wychowawczego oddziaływania na sprawcę oraz jako środka usuwania czynników stanowiących genezę dokonanego przestępstwa. Jeżeli zatem sprawca uchylał się albo zachodzi obawa, że będzie się uchylał od obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby, nałożenie takiego obowiązku wydaje się konieczne. W przypadku uzależnienia sprawcy od alkoholu lub innych środków odurzających Sąd może uznać za konieczne zobowiązanie sprawcy do poddania się leczeniu odwykowemu lub rehabilitacyjnemu. Sąd każdorazowo dokonując oceny bierze pod uwagę okoliczności danej sprawy.

Zobacz serwis: Poddanie sprawcy próbie

Niewykonanie nałożonych na sprawcę obowiązków stanowi podstawę do fakultatywnego zarządzenia wykonania kary.

Podstawa prawna: Art. 72 Kodeksu karnego.

Prawo
Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności (7 lat) i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

pokaż więcej
Proszę czekać...