Wiceminister Sprawiedliwości Marcin Warchoł zapowiada rewolucyjne zmiany w przepisach prawa karnego. O tym co planuje Ministerstwo Sprawiedliwości dowiadujemy się z odpowiedzi wiceministra na interpelację (nr. 13370) Pani Poseł Moniki Wielichowskiej. Zmiany mają dotknąć:
- wysokości sankcji karnych i konstrukcji poszczególnych typów zabronionych;
- instytucji wymiaru kary określonych w części ogólnej k.k.i przedawnienia;
- ogólnych dyrektyw wymiaru kary.
Prace nad nowelizacją k.k. są na bardzo wczesnym etapie jednak warto już teraz zapoznać się z planami rządzących.
Przestępcą na zawsze
Najgłośniej komentowaną, planowaną zmianą, jest likwidacja karalności najcięższych przestępstw popełnionych na tle seksualnym. Jest to powiązane z innym pomysłem Ministerstwa, który zakłada wprowadzenie kwalifikowanego typu przestępstwa zgwałcenia. Okolicznością wpływającą na zaostrzenie odpowiedzialności karnej ma być następstwo w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci ofiary. To właśnie wobec sprawców takich przestępstw nie będzie stosować się instytucji przedawnienia.
Należy zaznaczyć, że pomysł wyłączenia przedawnienia dotyczy tylko najcięższych przestępstw na tle seksualnym, które mogą być zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności, a nie wszystkich przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności. Rozróżnienie jest istotne ponieważ wyłączenie przedawnienia wobec wszystkich przestępstw zagrożonych dożywociem oznaczałoby, że np. domniemany sprawca zabójstwa, mógłby być pociągnięty do odpowiedzialności w każdej chwili i postępowanie karne wobec niego mogłoby być wszczęte w każdym czasie.
Co to oznacza dla sprawców przestępstw niepodlegających przedawnieniu? Oznacza to, że będą oni mogli zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej za popełniony czyn zabroniony w każdym czasie, nawet po upływie np. 50 lat od popełnienia przestępstwa, a więc postępowanie karne będzie mogło być prowadzone wobec nich w dowolnym czasie.
Jak jest teraz
Obecnie przestępstwo zgwałcenia, w typie podstawowym zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 2 do 12 lat. W przypadku gwałtu zbiorowego, gwałtu na małoletnim poniżej 15 lat lub gwałtu wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, sprawca podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata. Jeżeli sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem, grozi mu kara pozbawienia wolności nie krótsza niż 5 lat.
W chwili obecnej przepisy prawa karnego wskazują tylko na kilka typów przestępstw, których popełnienie nie przedawnia się. Zgodnie z art. 105 k.k. instytucji przedawnienia nie stosuje się do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości, i przestępstw wojennych.
Przedawnienia nie stosuje się w przypadku zbrodni ludobójstwa.
Przedawnieniu nie podlegają także przestępstwa:
- zabójstwa;
- ciężkiego uszkodzenia ciała;
- ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;
- pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem;
- popełnione umyślnie przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1137 z późn. zm.)
Odpowiedź na interpelację nr 13370 w sprawie konieczności przeprowadzenia zmian legislacyjnych w części szczególnej Kodeksu karnego, mających na celu zaostrzenie odpowiedzialności za przestępstwa popełnione na tle seksualnym