Konstytucja przewiduje trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych. / PAP
Stan nadzwyczajny w państwie to stan szczególnego zagrożenia. Wymaga on sięgnięcia po szczególne środki prawne. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej przewiduje trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych. Do stanów nadzwyczajnych zaliczyć można stan wojenny, stan klęski żywiołowej, stan wyjątkowy.
W każdym państwie mogą zdążyć się takie sytuacje kryzysowe, których nie da się usunąć za pomocą narzędzi istniejących w danym porządku prawnym.
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej przewiduje trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych:
- stan wojenny,
- stan klęski żywiołowej,
- stan wyjątkowy.
Wprowadzenie każdego ze stanów nadzwyczajnych wymaga zaistnienia innych wyjątkowych sytuacji. Nie mniej jednak można wyróżnić pewne cech charakterystyczne dla wszystkich sytuacji nadzwyczajnych.
Zobacz: Wprowadzanie stanów nadzwyczajnych w Polsce
Cechy charakterystyczne stanów nadzwyczajnych:
- wprowadzane są w sytuacji szczególnego zagrożenia, kiedy nie wystarczają obowiązujące regulacje prawne,
- wprowadzenie każdego ze stanów wymaga wydania ustawy, w drodze rozporządzenia,
- ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne określają zasady działania organów władzy publicznej,
- ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne określają w jakim zakresie mogą ulec ograniczeniu prawa i wolności człowieka i obywatela,
- ustawa wprowadzająca może, ale nie musi określić sposoby wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia praw i wolności,
- działania podejmowane w związku z wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego muszą być proporcjonalne, oznacza to, że środki użyte muszą odpowiadać zaistniałym potrzebom,
- działania podejmowane w trakcie trwania stanu nadzwyczajnego mają zmierzać do jaknajszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa,
- w czasie stanów nadzwyczajnych nie może zostać zmieniona:
- Konstytucja,
- ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego,
- ustawa o wyborze Prezydenta,
- ustawa o stanach nadzwyczajnych.
- w czasie trwania stanu nadzwyczajnego i w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może zostać:
- skrócona kadencja Sejmu,
- przeprowadzone wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego,
- przeprowadzone wybory na Prezydenta,
- przeprowadzone referendum krajowe.
- Kadencje wspomnianych organów państwowych ulegają automatycznemu wydłużeniu.
Zobacz serwis: Konstytucja