Twój małżonek zarabia znacznie mniej od ciebie albo jest bezrobotny, nie pracuje zawodowo i nie osiąga dochodów? W takiej sytuacji opłacalne jest złożenie wspólnego PIT-a. Ta preferencja podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych jest dostępna dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej PIT. O ile mniej podatku można w ten sposób zapłacić? Wyjaśniamy na przykładach.
- Łączne rozliczenie podatkowe z małżonkiem. Kto może złożyć wspólnego PIT-a?
- Korzyść ze wspólnego opodatkowanie małżonków - na czym polega
- Skala podatkowa PIT
- Mniejszy podatek do zapłaty przy wspólnym rozliczeniu PIT z małżonkiem – przykłady
Łączne rozliczenie podatkowe z małżonkiem. Kto może złożyć wspólnego PIT-a?
Na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy o PIT, wniosek o łączne opodatkowanie dochodów uzyskanych w poprzednim roku, we wspólnym rocznym zeznaniu podatkowym mogą złożyć małżonkowie, którzy:
a) podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli mają miejsce stałego zamieszkania na terytorium Polski (polską rezydencję podatkową). Bo w takim przypadku muszą opodatkować swoje dochody lub przychody w Polsce (wg polskiego prawa podatkowego), bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów,
b) pozostawali w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej przez cały poprzedni (rozliczany) rok albo od dnia zawarcia związku małżeńskiego do końca rozliczanego roku podatkowego, w przypadku gdy związek małżeński zawarli w trakcie tego roku.
Co do warunku polskiej rezydencji podatkowej, Ministerstwo Finansów precyzuje, że ten warunek jest spełniony, gdy:
1) każdy małżonek jest polskim rezydentem podatkowym lub
2) polskim rezydentem podatkowym jest tylko jeden małżonek, zaś drugi jest rezydentem podatkowym innego państwa UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia i Liechtenstein) albo Konfederacji Szwajcarskiej lub oboje małżonkowie są rezydentami podatkowymi tych państw oraz:
a) łączne przychody małżonków, które za rok podatkowy podlegają opodatkowaniu w Polsce, stanowią co najmniej 75% całkowitych rocznych przychodów małżonków za ten rok,
b) istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym posiadasz/posiada Twój małżonek miejsce zamieszkania dla celów podatkowych,
c) na żądanie polskiego organu podatkowego małżonkowie udokumentują wysokość całkowitych rocznych przychodów, przedstawiając zaświadczenie wydane przez organ podatkowy państwa/państw, którego są rezydentami.
Dodatkowe warunki wspólnego rozliczenia małżonków są takie, by żaden z małżonków:
a) nie był opodatkowany podatkiem liniowym na podstawie art. 30c ustawy o PIT (dotyczy opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku)
b) nie był opodatkowany na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (czyli nie był opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ani kartą podatkową). Przy czym warunek ten nie dotyczy opodatkowanego ryczałtem najmu prywatnego (poza działalnością gospodarczą). Zatem opodatkowanie jednego lub obu małżonków ryczałtem od przychodów z najmu prywatnego nie wyklucza wspólnego opodatkowania małżonków odnośnie ich dochodów opodatkowanych wg skali podatkowej.
c) nie był opodatkowany na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Ponadto na podstawie art. 6a ustawy o PIT wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków może także złożyć podatnik, który w poprzednim (rozliczanym) roku pozostawał w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej, a jego małżonek:
a) zmarł w trakcie tego roku, albo
b) zmarł w bieżącym roku przed złożeniem zeznania za poprzedni rok,
W tym przypadku również mają zastosowanie wyżej wskazane warunki wspólnego rozliczenia.
Co ważne, nie wyklucza wspólnego opodatkowania małżonków osiąganie przychodów z:
- najmu prywatnego (a także podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze) opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych; w takim przypadku małżonkowie składają odrębne zeznania podatkowe z najmu prywatnego (PIT-28) i wspólne z pozostałych dochodów opodatkowanych według skali podatkowej (PIT-37 lub PIT 36);
- działalności rolniczej;
- kapitałów pieniężnych (wykazywanych w zeznaniu PIT-38) czy też dochodów opodatkowanych 19% podatkiem zryczałtowanym, np. z dywidendy, z wygranych, z odsetek uzyskanych z tytułu oszczędzania, ze sprzedaży nieruchomości;
- działalności nierejestrowanej, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r., poz. 1292 ze zm.) - bowiem stanowią one przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT.
Ale trzeba pamiętać, że nie można doliczać dochodów ani przychodów z tych działalności do sumy dochodów małżonków we wspólnym zeznaniu podatkowym PIT. Wspólnemu rozliczeniu podlegają bowiem tylko dochody opodatkowane według skali podatkowej PIT określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT.
Więcej informacji na temat zasad i warunków wspólnego rozliczania PIT z małżonkiem w poniższym artykule:
Korzyść ze wspólnego opodatkowanie małżonków - na czym polega
Małżonkowie, którzy spełniają wszystkie wyżej wskazane warunki, mogą – na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym (PIT-37 albo PIT-36) – zostać opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów (ustalonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o PIT), po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot podlegających odliczeniu od dochodu.
Wspólne rozliczenie PIT małżonków polega (w myśl art. 6 ust. 2 ustawy o PIT) na tym, że podatek określa się (oblicza) na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na zasadach określonych w ustawie (np. od wygranych w Lotto, dywidend, odsetek od lokat bankowych, itp.).
Jak wskazuje Ministerstwo Finansów wyżej określona zasada obliczania podatku we wspólnym zeznaniu podatkowym ma zastosowanie również w sytuacji, gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany według skali podatkowej PIT (art. 27 ust. 1 ustawy o PIT) lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku (tj. 30.000 zł w 2024 roku) lub też poniósł stratę np. z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych.
Skala podatkowa PIT
Korzyści związane ze wspólnym rozliczeniem z małżonkiem wynikają wprost z zasad obliczania podatku dochodowego na podstawie skali podatkowej PIT, określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT. Warto zatem znać tę skalę podatkową i jej stawki oraz progi podatkowe.
Podstawa obliczenia podatku w złotych | Podatek wynosi | |
ponad | do | |
120 000 | 12 % minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł | |
120 000 | 10 800 zł + 32 % nadwyżki ponad 120 000 zł | |
Mniejszy podatek do zapłaty przy wspólnym rozliczeniu PIT z małżonkiem – przykłady
Mąż zarobił więcej niż żona
Maria i Jan Kowalscy uzyskali w 2024 roku dochody z wyłącznie z umów o pracę.
Dochód Jana wyniósł w 2024 roku 130 tys. zł a dochód Marii 90 tys. zł. Są to dochody już po odliczeniach – dochody do opodatkowania.
Gdyby rozliczali się oddzielnie:
- Jan zapłaciłby 14.000 zł podatku (10.800 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 zł = 10.800 zł + 32% x 10 tys. zł = 10.800 zł + 3.200 zł);
- Maria zapłaciłaby 7.200 zł podatku (12% kwoty dochodu minus kwota zmniejszająca podatek 3.600 zł = 12% x 90 tys. zł - 3600 zł = 10.800 zł - 3.600 zł).
Natomiast przy wspólnym rozliczeniu zapłacą 19.200 zł podatku [(220 tys. zł ÷ 2) × 12% – 3600 zł] × 2.
Zatem przy wspólnym rozliczeniu zapłacą podatek o 2.000 zł niższy niż przy indywidualnym rozliczeniu (21.200 zł - 19.200 zł).
Niepracująca żona
Lucyna Malinowska jest żoną Wacława Malinowskiego. Pracuje jedynie w domu i nie osiągnęła w 2024 roku żadnych dochodów. Wacław zarobił z umowy o pracę w 2024 roku 150 tys. zł. To dochód już po odliczeniach – dochód do opodatkowania. Lucyna nie musi składać rocznego zeznania podatkowego, bo nie osiągnęła dochodów.
Gdyby Wacław rozliczył się samodzielnie, musiałby zapłacić podatek dochodowy w kwocie 20.400 zł: (10.800 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 zł = 10.800 zł + 32% x 30 tys. zł = 10.800 zł + 9.600 zł).
Natomiast przy wspólnym rozliczeniu z żoną małżonkowie zapłacą 10.800 zł podatku [(150 tys. zł ÷ 2) × 12% – 3600 zł] × 2.
Zatem przy wspólnym rozliczeniu podatek do zapłaty jest o 9.600 zł niższy niż przy indywidualnym rozliczeniu pana Wacława (20.400 zł - 10.800 zł).
Bezrobotny mąż
Tomasz Wiśniewski stracił pracę w 2023 roku i w 2024 roku był bezrobotnym bez prawa do zasiłku. Jego żona Marzena Wiśniewska uzyskała w 2024 roku 80 tys. zł dochodu z umowy o pracę. To kwota dochodu do opodatkowania - już po odliczeniach. Tomasz nie musi składać PITa za 2024 rok.
Gdyby Marzena rozliczyła się samodzielnie, musiałaby zapłacić podatek dochodowy w kwocie 6.000 zł: (12% x kwota dochodu minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł = 12% x 80 tys. zł - 3600 zł = 9.600 zł - 3600 zł).
Natomiast przy wspólnym rozliczeniu z mężem małżonkowie zapłacą 2.400 zł podatku [(80 tys. zł ÷ 2) × 12% – 3600 zł] × 2.
Zatem przy wspólnym rozliczeniu podatek do zapłaty jest o 3.600 zł niższy niż przy indywidualnym rozliczeniu pana Wacława (6.000 zł - 2.400 zł).