Władza rodzicielska nad dziećmi
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym (art. 93) władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Ojczym czy macocha nie sprawują zatem władzy rodzicielskiej nad pasierbem i pasierbicą. Jeżeli jednak jeden z małżonków przysposobił (tzn. adoptował) dziecko drugiego małżonka, to władza rodzicielska przysługuje obojgu małżonkom wspólnie.
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Dobre traktowanie dzieci współmałżonka
Należy pamiętać, iż dzieci małżonka z poprzedniego związku również wchodzą w skład nowej rodziny. O tym, jakie obowiązki się z tym wiążą wypowiedział się Sąd Najwyższy w jednym z orzeczeń.
„Osoba, która zawiera związek małżeński z osobą posiadającą nieletnie dzieci z poprzedniego małżeństwa, jakkolwiek nie sprawuje prawnej pieczy nad nimi, powinna wspólnie ze współmałżonkiem starać się o ich utrzymanie i wychowanie. Uchybia tym obowiązkom małżonek, który zachowaniem swoim stwarza warunki utrudniające drugiemu małżonkowi wypełnianie obowiązku troski o fizyczny i duchowy rozwój dzieci tego małżonka z poprzedniego małżeństwa, w szczególności, gdy bez uzasadnionych powodów nie zgadza się na pobyt dzieci we wspólnym domu lub doprowadza drugiego małżonka do oddania dzieci na wychowanie poza wspólnotą rodzinną” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1953 r., C 2031/52, OSNCK 1953/3/123).
W przedmiotowym orzeczeniu sąd podkreślił, iż „złe obchodzenie się przez współmałżonka z dziećmi drugiego małżonka może stanowić ważną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego”.
Alimenty od macochy lub ojczyma
Zgodnie z art. 144 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od męża swojej matki, niebędącego jego ojcem, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje dziecku w stosunku do żony swego ojca, nie będącej jego matką.
Uzyskanie alimentów w takim przypadku uzależnione jest od przesłanki, jaką są zasady współżycia społecznego. W praktyce zatem będą decydowały okoliczności danej sprawy.
Nowe nazwisko dla dziecka
Pani Agnieszka zdecydowała się przyjąć nazwisko swojego męża. Z poprzedniego związku ma syna, który uczęszcza do przedszkola. Dziecko nosi nazwisko matki. W takim przypadku małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub przed konsulem zgodne oświadczenia, że dziecko będzie nosiło takie samo nazwisko, jakie nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko.
Do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło trzynaście lat, potrzebna jest jego zgoda.
Opisana powyżej zmiana nazwiska dziecka nie jest dopuszczalna, jeżeli nosi ono
- nazwisko ojca albo
- nazwisko utworzone na podstawie zgodnych oświadczeń rodziców dziecka przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka..
W takiej sytuacji zmiana nazwiska dziecka może nastąpić w trybie administracyjnym.
Zobacz więcej: Zmiana nazwiska dziecka bez zgody ojca
Kontakty z dzieckiem po rozwodzie
Kontakty z dzieckiem są zarówno prawem, jak i obowiązkiem rodziców.
Warto jednak pamiętać, iż osobami uprawnionymi do kontaktów z dzieckiem są również inne osoby, jeżeli sprawowały przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem. Stanowi o tym art. 1136 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W praktyce przepis ten może znaleźć zastosowanie w przypadku rozwodu, gdy macocha lub ojczym chcieliby widywać się z byłym pasierbem lub pasierbicą.
Polecamy serwis: Dziecko i prawo