Z jakich przyczyn następuje unieważnienie małżeństwa?

Ewa Ryś
rozwiń więcej
Jeżeli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może żądać unieważnienia małżeństwa z powodu braku przepisanego wieku.
W polskim prawie małżeństwo zawarte pomimo istnienia przeszkody małżeńskiej jest ważne dopóki, nie zostanie przez sąd wydane postanowienie o unieważnieniu małżeństwa.

Do przyczyn unieważnienia małżeństwa zaliczymy:

Przeszkodę wieku

Wymaga się, aby mężczyzna i kobieta wstępujący w związek małżeński osiągnęli 18 lat. Z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła 16 rok życia i z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny. Kobieta poniżej 16 roku, a mężczyzna poniżej 18 roku życia nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego.

Unieważnienia małżeństwa zawartego przez mężczyznę, który nie ukończył lat osiemnastu oraz przez kobietę, która nie ukończyła lat szesnastu, albo bez zezwolenia sądu zawarła małżeństwo po ukończeniu lat szesnastu, lecz przed ukończeniem lat osiemnastu może żądać każdy z małżonków.

Nie można unieważnić małżeństwa z powodu braku przepisanego wieku, jeżeli małżonek przed wytoczeniem powództwa ten wiek osiągnął.

Jeżeli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może żądać unieważnienia małżeństwa z powodu braku przepisanego wieku.

Przeszkoda ubezwłasnowolnienia

Małżeństwo zawarte przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie podlega unieważnieniu.

Unieważnienia małżeństwa z powodu ubezwłasnowolnienia może żądać każdy z małżonków. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu ubezwłasnowolnienia, jeżeli ubezwłasnowolnienie zostało uchylone.

Przeszkoda choroby psychicznej

Obowiązuje zakaz zawierania małżeństw przez osoby dotknięte chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym. Małżeństwo zawarte pomimo choroby psychicznej jednego z małżonków nie ulegnie unieważnieniu, jeśli choroba ta później ustała.

Jeżeli stan zdrowia lub umysłu takiej osoby psychicznie chorej nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić na zawarcie małżeństwa.

Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej albo niedorozwoju umysłowego jednego z małżonków może żądać każdy z małżonków. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu choroby psychicznej jednego z małżonków po ustaniu tej choroby.

Przeszkoda bigamii

W polskim prawie obowiązuje zasada pozostawania tylko w jednym związku małżeńskim. Drugie małżeństwo ulega unieważnieniu, jeśli zostało zawarte, pomimo że poprzednie małżeństwo nie ustało przez śmierć, uznanie za zmarłego, przez unieważnienie, ani nie zostało rozwiązane przez rozwód. Zgodnie z kodeksem karnym bigamia jest przestępstwem przeciwko rodzinnie.

Unieważnienia małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny.

Nie można natomiast unieważnić małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim, jeżeli poprzednie małżeństwo ustało lub zostało unieważnione.

Przeszkoda pokrewieństwa i powinowactwa

Zawieranie małżeństw pomiędzy krewnymi jest zakazane. Małżeństwa nie mogą zawrzeć krewni w linii prostej oraz rodzeństwo rodzone i przyrodnie. Małżeństwa nie mogą także zawrzeć miedzy sobą powinowaci, ale tylko w linii prostej, czyli np. teść z synową. Z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi.

Unieważnienia małżeństwa z powodu pokrewieństwa między małżonkami może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny. Unieważnienia małżeństwa z powodu powinowactwa między małżonkami może żądać każdy z małżonków.

Przeszkoda przysposobienia

Pomiędzy adoptowanym dzieckiem a adoptującymi rodzicami rodzi się taka sama więź jak pomiędzy rodzicami a dziećmi.

Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa adoptowany i adoptujący.

Unieważnienia małżeństwa z powodu stosunku przysposobienia między małżonkami może żądać każdy z małżonków. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu stosunku przysposobienia między małżonkami, jeżeli stosunek ten ustał.

Zobacz serwis: Małżeństwo

Stany wyłączający świadome wyrażenie woli, groźba, błąd

Ustawodawcy chodzi o samo złożenie oświadczenia woli wstąpienia w związek małżeński, a nie podjęcie decyzji o małżeństwie. Stan wyłączający świadomość może zostać spowodowany chorobą psychiczną, zaburzeniami psychicznymi lub nerwowymi, działaniem narkotyków, alkoholu lub środków farmakologicznych.

Błąd przy zawieraniu małżeństwa pojawia się, gdy oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński złożyła osoba będąca w błędzie co do tożsamości drugiej strony.

Zawarcie małżeństwa pod groźbą oznacza, że wstępujący w związek małżeński nie miał możliwości swobodnego podjęcia decyzji.

Małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone: przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli.

Unieważnienia małżeństwa z powyższych przyczyn może żądać małżonek, który złożył oświadczenie dotknięte wadą. Nie można żądać unieważnienia małżeństwa po upływie sześciu miesięcy od ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli, od wykrycia błędu lub ustania obawy wywołanej groźbą - a w każdym wypadku po upływie lat trzech od zawarcia małżeństwa.

Przeszkody dotyczące pełnomocnictwa

Małżeństwo może zostać unieważnione, jeśli zostało zawarte przez pełnomocnika pomimo braku odpowiedniego zezwolenia sądu lub w przypadku nieważności pełnomocnictwa lub jego odwołania.

W razie zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika mocodawca może żądać unieważnienia małżeństwa, jeżeli brak było zezwolenia sądu na złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez pełnomocnika, albo jeżeli pełnomocnictwo było nieważne lub skutecznie odwołane.

Zadaj pytanie: Forum

Prawo
Czy 3 maja trzeba iść do kościoła i jest to święto nakazane?
03 maja 2024

3 maja wypada święto kościelne Matki Bożej Królowej Polski. Czy 3 maja idzie się do kościoła i jest to święto nakazane?

Zewnętrzne zagrożenie bezpieczeństwa państwa. Prezydent skierował projekt ustawy do Sejmu
03 maja 2024

Prezydent RP Andrzej Duda skierował do Sejmu projekt ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Projekt zakłada m.in. powołanie nowego Dowództwa Połączonych Rodzajów Sił Zbrojnych oraz likwidację niejasności w obszarach kompetencyjnych organów władzy publicznej.

Czy można robić grilla na balkonie w bloku? Jakie są przepisy?
02 maja 2024

Majówka zwykle zaczyna sezon na grillowanie. Co roku wracają te same pytania np. o to czy można robić grilla na balkonie w bloku? Jakie są przepisy? Sprawdźmy, czy można dostać mandat za grilla na balkonie.

Marszałek Hołownia: jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi
02 maja 2024

Te czasy flagi, bo jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi, pokazują, że jak mamy flagę to mamy siebie, nawzajem. Flaga była po to, żeby ludzie gromadzili się wokół; dzisiaj tego bycia ze sobą bardzo nam trzeba - powiedział marszałek Sejmu Szymon Hołownia w Dzień Flagi RP.

Matura 2024 r. Sprawdź czy rozwiążesz maturę z matematyki 2023 r. [Formuła 2023 r. arkusz egzaminacyjny CKE]
02 maja 2024

Sprawdź, czy rozwiążesz arkusz z matematyki z "Matura 2023 r."

Wreszcie podwyżki w samorządach. O 700 zł - 1000 zł [rozporządzenie, projekt]
02 maja 2024

Podwyżka wyniesie od  700 do 1000 zł. I dotyczy osób zarabiających najmniej w samorządach.

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Sprawdź, dla kogo. Budżet to 30 mln zł.
03 maja 2024

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Celem jest zapobieganie rezygnacji z leczenia. PFRON przeznaczy na ten cel 30 mln złotych.

System kaucyjny: Zwrot butelek szklanych w każdym sklepie. Projekt ustawy trafił do konsultacji
02 maja 2024

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi trafił do konsultacji społecznych i uzgodnień. Projektowane regulacje dotyczą systemu kaucyjnego, który ma obowiązywać od 2025 r.

Bon senioralny od 1 stycznia 2026 r. Komu będzie przysługiwał, na jakich zasadach, w jakiej wysokości? Pieniądze w ramach KPO
02 maja 2024

W ramach finansowania z KPO, od 1 stycznia 2026 r. wprowadzony zostanie bon senioralny przysługujący osobom w wieku powyżej 75. lat, które będą potrzebowały pomocy w codziennych czynnościach. Wartość bonu senioralnego ma wynosić maksymalnie 2150 zł miesięcznie. Komu dokładnie będzie przysługiwał, na jakich zasadach?

pokaż więcej
Proszę czekać...