Ustawa wprowadza szereg zmian, w tym dotyczące funkcjonowania zastępcy komornika, postępowania dyscyplinarnego komorników sądowych, asesorów i aplikantów komorniczych oraz przede wszystkim w zakresie wysokości opłat egzekucyjnych należnych za prowadzenie egzekucji. Jednym z bardziej kontrowersyjnych rozwiązań mających odzwierciedlenie w nowelizowanej ustawie jest zasada finansowania egzekucji, która nie wymaga znacznego nakładu pracy komornika, a których skutki finansowe są dotkliwe dla dłużników utrzymujących się ze stałych, zazwyczaj niewysokich świadczeń. Odnosi się do spraw egzekucyjnych prowadzonych wobec dłużników korzystających z szeroko rozumianych świadczeń społecznych, a więc wymagających pomocy państwa.
Projekt ustawy określa listę wierzytelności, przy egzekucji których będzie obowiązywała opłata obniżona do 8% wyegzekwowanego świadczenia.
Katalog wierzytelności został więc uzupełniony o: świadczenia z ubezpieczenia społecznego, zasiłek dla bezrobotnych, dodatek aktywizacyjny, stypendium oraz dodatek szkoleniowy.
Jak do nowelizacji odnoszą się komornicy?
Zdaniem większości przedstawicieli zawodu dla bezpieczeństwa obrotu gospodarczego jest to niezwykle zła wiadomość, ponieważ zmiany wpłynął na wykonywanie wyroków sądowych wobec niesolidnych dłużników, a Polska może stracić wiarygodność wśród zagranicznych inwestorów, na co w obliczu kryzysu gospodarczego nasz kraj nie może sobie pozwolić. Istnieje obawa, że egzekucje mogą stać się nieopłacalne i tym samym komornicy nie będą podejmowali się zadań, do których mieliby dopłacać.
Opłacalność ścigania dłużników
Obecnie Skarb Państwa nie ponosi żadnych kosztów w związku z działaniem i funkcjonowaniem organów egzekucyjnych. Powyższe organy prowadzą swoistą działalność gospodarczą sui generis, która musi na siebie zarabiać. Ze względu na fakt, iż w przypadku prowadzenia egzekucji bezskutecznych, komornik nie pobiera żadnych opłat, a opłaty pobierane w sprawach, które doprowadziły do wyegzekwowania należności od dłużnika muszą być przeznaczane na finansowanie całości działalności egzekucyjnej również w zakresie spraw, które nie doprowadziły do wyegzekwowania należności. Już wcześniejsze zmniejszenie opłaty egzekucyjnej z 15 % do 8% znacznie wpłynęło na możliwość prawidłowego finansowania egzekucji. Obniżenie dodatkowo dolnej granicy opłaty egzekucyjnej 1/10 do 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, spowoduje, że opłata ta w żaden sposób nie pokryje kosztów związanych z prowadzeniem spraw.
Wprowadzenie dodatkowo możliwości obniżania opłaty egzekucyjnej przez sąd, z uwagi na „nakład pracy komornika czy sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów” powoduje, że dłużnicy uzyskają praktycznie nieograniczoną możliwość domagania się obniżenia opłaty.
Należałoby bowiem podnieść, iż w każdym przypadku prowadzenia egzekucji dłużnik znajduje się w niekorzystnej sytuacji materialnej oraz posiada niewygórowane dochody. Użycie takiego mechanizmu powodować będzie brak zainteresowania dłużników dobrowolnym realizowaniem swoich obowiązków, w tym zwłaszcza tych wynikających z prawomocnych orzeczeń sądów.
Obowiązkiem Państwa jest zapewnienie stabilnego systemu organów egzekucyjnych i wspieranie ich działalności już na etapie legislacyjnym.
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji ( tekst jedn. Dz.U. z 2006r. Nr 167, poz.1191 ze zm.)