Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, które umożliwiają różnicowanie stawki podatku od nieruchomości za garaż, w zależności od tego, czy stanowi on odrębną własność, są niezgodne z Konstytucją.
TK orzekł, że art. 1a ust. 1 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2, w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i e ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70):
– w zakresie, w jakim umożliwiają, na potrzeby podatku od nieruchomości, uznanie wyodrębnionego garażu znajdującego się w budynku mieszkalnym, za część budynku o odmiennym niż mieszkalny charakterze, są niezgodne z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych wywodzoną z art. 84 w związku z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
– w zakresie, w jakim uzależniają zastosowanie odpowiednich stawek podatku od nieruchomości do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu od jego wyodrębnienia lub niewyodrębnienia jako przedmiotu odrębnej własności, przez co do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu wielostanowiskowego stanowiącego przedmiot odrębnej własności, zastosowanie ma stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych a nie stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a tej ustawy, są niezgodne z art. 32 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 2 i art. 84 Konstytucji.
Zakwestionowane przepisy stracą moc 31 grudnia 2024 r.
Obecnie przepisy umożliwiają stosowanie odmiennych stawek podatku od nieruchomości w przypadku np. podziemnych stanowisk garażowych z uwagi na wyodrębnienie pod względem prawnym. Gdy takie garaże stanowią odrębną nieruchomość (mają odrębną księgę wieczystą), obowiązuje wyższa stawka podatku. Z kolei podatnicy mający jedną księgę wieczystą na mieszkanie i miejsce postojowe w tym samym budynku, mogą płacić niższy podatek.
Stosowanie dwóch różnych stawek podatku od nieruchomości wobec garaży zostało usankcjonowane w orzecznictwie sądów administracyjnych. W uchwale NSA z 27 lutego 2012 r. sąd uznał, że garaż stanowiący odrębną własność podlega innemu (wyższemu) opodatkowaniu, niż garaż przynależny do lokalu.
Ujednolicenie stawek a dochody gmin
Już w 2022 r. wiceminister finansów Artur Soboń odniósł się do możliwości wprowadzenia jednolitej stawki podatku od nieruchomości dla miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych, właściwej dla budynków mieszkalnych.
Ocenił wówczas, że rozwiązanie to skutkowałoby ubytkiem dochodów gmin, dla których wpływy z podatku od nieruchomości stanowią źródło dochodów własnych.
Wiceminister wyjaśnił wówczas, że w takim przypadku konieczne byłoby wprowadzenie rozwiązań gwarantujących gminom dotychczasowy poziom dochodów własnych.
„Wprowadzenie proponowanego rozwiązania wymagałoby zatem przeprowadzenia kompleksowej zmiany w systemie opodatkowania podatkiem od nieruchomości - w celu zrównoważenia zmniejszenia wpływów do budżetów gmin spowodowanego wprowadzeniem jednolitej, niższej niż obecnie, stawki podatku od nieruchomości dla miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych” – wskazał wiceminister.
Garaż - pojęcie
Z danych resortu finansów wynika, że w 2022 r. pojęcie garażu jako oddzielnej kategorii opodatkowania wyróżniały 302 gminy - z czego 230 gmin rozróżniało specjalnie ustanowioną stawkę obejmującą jedynie garaże. W związku z brakiem zdefiniowanego pojęcia garażu, stawki te mogły dotyczyć również garaży wielostanowiskowych.
Wśród 243 przypadków (w 230 gminach) wyróżnienia specjalnej stawki dla garaży, wystąpiło 231 przypadków zróżnicowania stawki (95% przypadków ogółem) dotyczącej budynków pozostałych.
Jednocześnie gminom zdarza się różnicować stawki podatku od budynków mieszkalnych (6 przypadków), budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (4 przypadki), gruntów pozostałych (1 przypadek) oraz budowli (1 przypadek). Jednocześnie w zakresie zróżnicowania stawki dla budynków pozostałych 23 przypadki (ok. 10%) dotyczyły uchwalenia stawki dla garaży na maksymalnym poziomie, tj. 8,68 zł. Pozostałe 208 przypadków związane było z obniżeniem stawki dla garaży.
Źródło: SSPAP