Prawa zależne w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2509) – dalej „pr. aut.”, stanowią niezwykle istotny element, o którym zawsze należy pamiętać. W dalszej części publikacji wyjaśnimy, czym są prawa zależne i dlaczego ich właściwe uregulowanie pomiędzy stronami jest tak istotne.
- Prawa zależne – wprowadzenie do zagadnienia
- Uwaga na prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego
- Warto jest uregulować kwestię praw zależnych w formie pisemnej umowy
- Przeniesienie praw zależnych może być zarówno odpłatne i nieodpłatne
Prawa zależne – wprowadzenie do zagadnienia
W tym miejscu należy wyjaśnić czym właściwie są prawa zależne. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pr. aut. – opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. Dalej należy wskazać, że rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (tzw. prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły.
Uwaga na prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego
Zgodnie z art. 46 pr. aut. – jeżeli umowa nie stanowi inaczej, twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, mimo że w umowie postanowiono o przeniesieniu całości autorskich praw majątkowych.
Warto jest uregulować kwestię praw zależnych w formie pisemnej umowy
Jeżeli nabywamy utwór, w który z dużym prawdopodobieństwem będziemy ingerować w przyszłości, zawsze powinniśmy zadbać o prawa do ingerencji w ten utwór od pierwotnego twórcy. Powyższe umożliwi swobodną i legalną ingerencję w utwór, często również w ramach jednego wynagrodzenia (tzn. bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów). Dlatego warto jest uzyskiwać prawo do ingerencji w utwór od twórcy.
Przeniesienie praw zależnych może być zarówno odpłatne i nieodpłatne
W tym miejscu należy wyjaśnić, że przeniesienie praw zależnych może nastąpić za dodatkowym wynagrodzeniem bądź bez takiego wynagrodzenia (np. w ramach wcześniej ustalonego wynagrodzenia za utwór). Warto jest jednak kwestię takiego rozliczenia wprost uregulować w danej umowie.
Podsumowanie
Warto jest pamiętać, że jeżeli dany utwór (np. tekst, grafika, utwór muzyczny etc.), ma być w przyszłości przerabiany przez nowego nabywcę, koniecznym jest zawarcie w umowie postanowienia, które daje nabywcy uprawnienie do ingerencji, korzystania i rozporządzania danym utworem.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2509).