W Polsce zmniejsza się liczba ludności. Programy wspierające zwiększanie dzietności to za mało, by odwrócić niekorzystne trendy. Podwyższenie wieku emerytalnego będzie konieczne, żeby w dłuższej perspektywie utrzymać stabilny system ubezpieczeń – twierdzi prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak, dyrektor Instytutu Statystyki i Demografii SGH.
- Spadek liczby ludności w Polsce
- Jak zaradzić spadkowi liczby ludności
- Konieczność podniesienia wieku emerytalnego
Spadek liczby ludności w Polsce
Jak wynika z prognoz GUS, w 2060 r. liczba ludności w Polsce wyniesie 30,9 mln.
Do tego czasu znacząco wzrośnie m.in. współczynnik starości demograficznej, czyli relacja liczby osób w wieku 65 lat i więcej do ogólnej liczby ludności. Współczynnik ten wzrośnie z 20,9% w 2025 r. do 32,6% w 2060 r. W dużych miastach odsetek osób w wieku powyżej 65 lat wyniesie od ok. 29% do 40%.
Jak zaradzić spadkowi liczby ludności
Na malejącą liczbę ludności wpływa kilka zjawisk, m.in. utrzymująca się niska dzietność. Prof. Chłoń-Domińczak zauważa, że z każdym rokiem Polacy mają średnio mniej dzieci. Jest też mniej osób w wieku, kiedy można stać się rodzicem. Kolejną przyczyną spadku liczby ludności jest odchodzenie osób z pokolenia powojennego wyżu demograficznego.
Według ekspertki należy podejmować konsekwentne działania, które pomogą Polakom mieć tyle dzieci, ile chcą. Oceniła, że korzystnym rozwiązaniem jest przywrócenie publicznego finansowania metody in vitro, a także wprowadzenie programów ułatwiających godzenie życia rodzinnego z zawodowym.
Chłoń-Domińczak przyznała jednocześnie, że stworzenie modelowego programu, który wpłynie na zwiększenie dzietności jest bardzo trudne. - Jedno narzędzie w postaci wspierania finansowego nie zadziała - stwierdziła. Zdaniem ekspertki zapowiedziany przez rząd nowy program "Aktywny rodzic" będzie wspierał element godzenia pracy z życiem rodzinnym, jednak to za mało, by odwrócić niekorzystne trendy.
Konieczność podniesienia wieku emerytalnego
Według prof. Chłoń-Domińczak, jednym z kluczowych wyzwań jest potrzeba podniesienia wieku emerytalnego. Obecnie wynosi on w Polsce 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. - To jest politycznie bardzo trudnym tematem, ale przy kurczących się zasobach na rynku pracy jest to niezbędne - oceniła profesor.
W krajach Unii Europejskiej podnoszenie wieku emerytalnego jest standardem, a w wielu państwach wiek ten rośnie wraz z tym, jak zmienia się długość trwania życia. - Standardem jest 67 lat dla obu płci. W niektórych krajach będzie to ponad 70 lat w niedługiej perspektywie – twierdzi ekspertka.
Jej zdaniem podwyższenie wieku emerytalnego jest niezbędne i konieczne, żeby w dłuższej perspektywie utrzymać stabilny system ubezpieczeń i transferów społecznych w Polsce.