Świadczenie wspierające 2025/2026: dla kogo, ile, punkty, zasady przyznania. Co z niezrealizowanym świadczeniem po śmierci osoby z niepełnosprawnością?

• Co to jest świadczenie wspierające?
• Świadczenie wspierające 2025/2026 – kwoty i punkty
• Wniosek o świadczenie wspierające tylko drogą elektroniczną
• Co ze świadczeniem wspierającym po śmierci uprawnionej osoby? Kto może je otrzymać?
• Niezrealizowane świadczenie a nierozpatrzony wniosek?
• Po śmierci osoby z niepełnosprawnością nie można złożyć wniosku o świadczenie wspierające dla niej

Co to jest świadczenie wspierające?

- Od stycznia 2024 roku osoby z niepełnosprawnością powyżej 18. roku życia, które potrzebują wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności, mogą ubiegać się o świadczenie wspierające. Środki finansowe w ramach tej pomocy są przyznawane na podstawie decyzji Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON), który ocenia poziom potrzeby wsparcia – informuje Krystyna Michałek, rzeczniczka ZUS w woj. kujawsko-pomorskim.

Uzyskana w decyzji WZON-u liczba punktów określająca poziom potrzeby wsparcia decyduje o tym, kiedy dana osoba może złożyć wniosek o świadczenie wspierające, a także w jakiej wysokości otrzyma świadczenie. Osoby, które uzyskały wynik od 87 do 100 punktów, mogą ubiegać się o świadczenie już od 2024 roku. Osoby, które zdobyły co najmniej 78 punktów, mogą składać wnioski od 2025 roku. Natomiast ci, którzy osiągnęli wynik od 70 punktów, będą mogli ubiegać się o to od 2026 roku.

Wyjątkiem są osoby z niepełnosprawnością, których, opiekunom przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy co najmniej w dniu 1 stycznia 2024 r. lub później. Te osoby mogły złożyć wniosek o świadczenie wspierające już w 2024 r., jeśli miały co najmniej 70 punktów w ocenie potrzeby wsparcia.

Świadczenie wspierające 2025/2026 – kwoty i punkty

ZUS informuje, że wysokość świadczenia wspierającego obliczana jest jako procent renty socjalnej w zależności od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia. Może wynosić od 40 do 220 proc. renty socjalnej, czyli obecnie od 752 zł do 4134 zł miesięcznie, w zależności od ustalonego przez WZON poziomu potrzeby wsparcia. Kwoty te podlegają corocznej waloryzacji wraz ze zmianą wysokości renty socjalnej.
Renta socjalna od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r. wynosiła 1780,96 zł brutto. A obecnie - od 1 marca 2025 r. do 28 lutego 2026 r. - wynosi 1878,91 zł brutto). Poniżej w tabeli kwoty świadczenia wspierającego dla poszczególnych poziomów wsparcia.

Wniosek o świadczenie wspierające tylko drogą elektroniczną

Wniosek SWN o świadczenie wspierające można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną – za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych PUE/eZUS, portalu Emp@tia lub przez bankowość elektroniczną. Może to zrobić osoba z niepełnosprawnością lub w jej imieniu – pełnomocnik bądź przedstawiciel ustawowy.

Termin złożenia wniosku ma wpływ na wypłatę świadczenia:
1) Jeżeli wniosek zostanie złożony w ciągu 3 miesięcy od otrzymania ostatecznej decyzji WZON – świadczenie przysługuje z wyrównaniem od daty wskazanej w decyzji lub daty wskazanej przez wnioskodawcę.
2) W przypadku późniejszego złożenia wniosku – świadczenie wypłacane jest od miesiąca złożenia formularza.

Co ze świadczeniem wspierającym po śmierci uprawnionej osoby? Kto może je otrzymać?

- W przypadku śmierci osoby uprawnionej do świadczenia wspierającego, która nie zdążyła go pobrać, a za życia złożyła wniosek do ZUS-u i miała ustalone prawo do tego świadczenia, najbliżsi mogą wystąpić do ZUS-u o wypłatę niezrealizowanego świadczenia. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek (formularz SWN-INF) – informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

- O takie świadczenie może ubiegać się osoba, która wspólnie zamieszkiwała i gospodarowała z osobą zmarłą, nawet jeśli nie jest z nią spokrewniona. Możliwość ta dotyczy jedynie sytuacji w której osoba
z niepełnosprawnością w dniu śmierci miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego i świadczenie to nie zostało tej osobie wypłacone. Roszczenie o wypłatę świadczenia wspierającego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której to świadczenie przysługiwało – dodaje rzeczniczka.

Jeśli osoba z niepełnosprawnością miała w dniu śmierci przyznane świadczenie wspierające wraz z wyrównaniem za poprzednie miesiące i wyrównanie to nie zostało wypłacone, wówczas osoba która z nią wspólnie zamieszkiwała i gospodarowała ma prawo do wypłaty tego wyrównania.

Niezrealizowane świadczenie a nierozpatrzony wniosek?

O niezrealizowane świadczenie wspierające nie można jednak ubiegać się, jeśli osoba z niepełnosprawnością złożyła wniosek o świadczenie do ZUS, ale zmarła przed przyznaniem świadczenia. W takiej sytuacji ZUS nie ma już podstaw prawnych, aby ustalić, czy osoba zmarła spełniałaby warunki do otrzymania świadczenia wspierającego, a tymi warunkami są:
- posiadanie decyzji wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, w której liczba punktów została ustalona na poziomie uprawniającym do przyznania świadczenia,
- złożenie wniosku do ZUS-u o świadczenie wspierające po uzyskaniu ostatecznej decyzji WZON,
- miała ukończone 18 lat,
- mieszkała w Polsce,
- była obywatelką lub obywatelem Polski albo Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), a jeśli nie – to przebywała w Polsce i miała dostęp do rynku pracy.

Po śmierci osoby z niepełnosprawnością nie można złożyć wniosku o świadczenie wspierające dla niej

Świadczenie wspierające przyznawane jest osobie z niepełnosprawnością na podstawie wniosku, który inicjuje postępowanie w tej sprawie. Wniosek o świadczenie może złożyć zarówno osoba z niepełnosprawnością, jak i osoba upoważniona do jej reprezentowania. W momencie śmierci osoba fizyczna traci status podmiotu prawa, co oznacza, że przestaje posiadać zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych. W związku z tym wygasają wszelkie prawa i obowiązki związane z zmarłym, a także pełnomocnictwa, które ta osoba wcześniej udzieliła.

To oznacza, że jeśli przed śmiercią osoby z niepełnosprawnością nie został złożony wniosek o świadczenie wspierające, to nie może go złożyć inna osoba. Osoba wspólnie zamieszkująca i gospodarująca z osobą z niepełnosprawnością nie ma możliwości skutecznego ubiegania się o przyznanie niezrealizowanego świadczenia wspierającego, nawet jeśli osoba z niepełnosprawnością otrzymała decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia, która przyznaje jej odpowiednią liczbę punktów uprawniających do świadczenia i decyzja ta, w momencie śmierci osoby z niepełnosprawnością, była ostateczna.

W przypadku odmowy przyznania świadczenia, od decyzji można odwołać się do sądu za pośrednictwem ZUS w terminie miesiąca od daty doręczenia decyzji.

Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim