REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RPO: "Wykorzystanie osób z niepełnosprawnościami, by w ich imieniu dochodzić świadczeń pielęgnacyjnych z pobraniem prowizji. Wygrany proces z udziałem RPO"

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
pieniądze, niepełnosprawni, RPO, świadczenie pielęgnacyjne
RPO: "Wykorzystanie osób z niepełnosprawnościami, by w ich imieniu dochodzić świadczeń pielęgnacyjnych z pobraniem prowizji. Wygrany proces z udziałem RPO"
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Sprawa dotyczy mechanizmu, w którym spółka z o.o. oferowała osobom z niepełnosprawnościami lub ich opiekunom "pomoc" w uzyskaniu świadczenia pielęgnacyjnego. W zamian za prowadzenie spraw w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, firma zastrzegała sobie wynagrodzenie w wysokości aż trzykrotności miesięcznego świadczenia. Czy takie praktyki były legalne? Okazuje się, że w sprawie kluczowa jest zasada: nemo plus iuris.

rozwiń >

Zwycięstwo RPO: Sąd oddala powództwa spółki, która wykorzystywała osoby z niepełnosprawnościami

W ostatnich miesiącach głośnym echem odbiły się wyroki sądów rejonowych w Krakowie, które stanowią ważny precedens w walce z nieuczciwymi praktykami firm (trzeba powiedzieć dobitnie) - żerujących na potrzebujących.

REKLAMA

REKLAMA

Ważne

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) przystąpił do dwóch postępowań sądowych przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, która w imieniu osób z niepełnosprawnościami dochodziła świadczeń pielęgnacyjnych, pobierając za swoje usługi wygórowane prowizje. Sądy w pełni podzieliły argumentację RPO, oddaliły powództwa spółki i uznają zawarte umowy za nieważne, a działania firmy za wyzysk.

RPO

RPO

Stan faktyczny sprawy. RPO: "Wykorzystanie osób z niepełnosprawnościami, by w ich imieniu dochodzić świadczeń pielęgnacyjnych z pobraniem prowizji. Wygrany proces z udziałem RPO"

Sprawa dotyczy mechanizmu, w którym spółka z o.o. oferowała osobom z niepełnosprawnościami lub ich opiekunom "pomoc" w uzyskaniu świadczenia pielęgnacyjnego. W zamian za prowadzenie spraw w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, firma zastrzegała sobie wynagrodzenie w wysokości aż trzykrotności miesięcznego świadczenia. W jednej z omawianych spraw, gdzie świadczenie przyznano na pół roku, opłata wyniosła połowę całkowitej kwoty, jaką pozwana miała otrzymać. To jawna dysproporcja, która budzi poważne wątpliwości etyczne i prawne.

Problem prawny pełnomocnictwa w postępowaniu administracyjnym

Głównym problemem była forma działania spółki. Zgodnie z polskim prawem, pełnomocnikiem w postępowaniu administracyjnym może być jedynie osoba fizyczna, a nie spółka kapitałowa. Mimo to, w umowach zawartych z klientami, firma upoważniała się do powierzenia prowadzenia spraw innym osobom, w tym adwokatom i radcom prawnym. Taka konstrukcja prawna, zdaniem RPO, była wadliwa u samych podstaw.

Ważne

Firma nie mogła przenieść na inne podmioty praw, których sama nie posiadała. Działanie to stanowiło naruszenie zasady nemo plus iuris (nikt nie może przenieść więcej praw, niż sam posiada).

Co więcej, sposób, w jaki spółka powierzała sprawy profesjonalnym pełnomocnikom, również był sprzeczny z ustawą o prawie o adwokaturze. Adwokat, który działał na zlecenie spółki, nie zawierał z klientami oddzielnej, pisemnej umowy, co generalnie jest wymogiem prawa. W ten sposób spółka omijała przepisy regulujące świadczenie pomocy prawnej i uniemożliwiała klientom skorzystanie z ochrony, jaką dają standardy zawodów zaufania publicznego.

REKLAMA

Wygórowane wynagrodzenia i wyzysk

Oprócz nieprawidłowości formalnych, RPO zwrócił uwagę na rażącą dysproporcję między wartością usługi a pobieranym wynagrodzeniem. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, minimalne wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego za prowadzenie sprawy o podobnym stopniu skomplikowania jest o ponad połowę niższe niż kwota, którą spółka żądała od swoich klientów. Rzecznik podkreślił, że sprawa o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, choć ważna dla życia klienta, nie jest zazwyczaj skomplikowana. Dodatkowo, klienci musieli sami składać wnioski i odbierać korespondencję, co dodatkowo obniżało realną wartość świadczonej "pomocy".

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czym jest wyzysk?

Zgodnie z przepisem art.  388 §  1 Kodeksu Cywilnego: jeżeli jedna ze stron, wyzyskując przymusowe położenie, niedołęstwo, niedoświadczenie lub brak dostatecznego rozeznania drugiej strony co do przedmiotu umowy, w zamian za swoje świadczenie przyjmuje albo zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia, druga strona może według swego wyboru żądać zmniejszenia swego świadczenia lub zwiększenia należnego jej świadczenia albo unieważnienia umowy.

§  11.  Jeżeli wartość świadczenia jednej ze stron w chwili zawarcia umowy przewyższa co najmniej dwukrotnie wartość świadczenia wzajemnego, domniemywa się, że przewyższa je w stopniu rażącym.

§  2.  Uprawnienia określone w § 1 wygasają z upływem lat trzech od dnia zawarcia umowy, a jeżeli stroną umowy jest konsument - z upływem lat sześciu.

Sąd Rejonowy w Krakowie, rozpatrując obie sprawy, w pełni podzielił tę argumentację. Uznał, że działanie spółki można zakwalifikować jako wyzysk, zgodnie z ww. art. 388 § 1 Kodeksu cywilnego. Jak było wskazane przepis ten dotyczy sytuacji, w której jedna ze stron, wykorzystując przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony, zastrzega dla siebie świadczenie rażąco przewyższające wartość jej własnego świadczenia.

Ważne

To właśnie stało się w tych sprawach. Osoby z niepełnosprawnościami lub ich opiekunowie, znajdując się w trudnej sytuacji życiowej, zgodziły się na drastycznie nieuczciwe warunki, nie mając pełnego rozeznania co do rzeczywistej wartości świadczonej usługi.

Niepełnosprawny

Niepełnosprawny

ShutterStock

Precedensowe wyroki i ich znaczenie. RPO: "Wykorzystanie osób z niepełnosprawnościami, by w ich imieniu dochodzić świadczeń pielęgnacyjnych z pobraniem prowizji. Wygrany proces z udziałem RPO"

Sąd Rejonowy w swoich ustnych motywach uzasadnienia potwierdził, że umowy były nieważne i nie mogły stanowić podstawy do dochodzenia zapłaty. Zgodził się z RPO, że spółka z o.o. nie miała prawa do prowadzenia tych spraw i że dochodzone przez nią kwoty były rażąco wygórowane. Wyroki te, choć na razie nieprawomocne, stanowią potężny sygnał dla nieuczciwych firm, które w sposób zorganizowany wykorzystują osoby w trudnym położeniu.

Podsumowując, trzeba przyznać, że wyroki takie jak te - pokazują, że system prawny dysponuje narzędziami do walki z takimi praktykami jak w niniejszej sprawie. Interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich była w tym przypadku kluczowa i pokazała, jak istotną rolę w ochronie najsłabszych (osób z niepełnosprawnościami) pełni ta instytucja. Również ważne jest w tej sprawie to, że pomoc prawna musi być świadczona etycznie i z poszanowaniem prawa, a nie jako sposób na nieuczciwy zarobek kosztem najbardziej potrzebujących.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zakaz trzymania psów na łańcuchach coraz bliżej! Posłowie wprowadzają rewolucyjne zmiany – co czeka właścicieli czworonogów?

Polscy posłowie szykują prawdziwą rewolucję w traktowaniu czworonogów – Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże trzymania psów na łańcuchach. Nowe przepisy przewidują liczne wyjątki, szczegółowe regulacje dotyczące kojców i obowiązek codziennego ruchu dla pupili.

Unia Europejska wprowadza zmiany w przepisach. Chodzi o piece na gaz

Zgodnie z opublikowanymi przez Komisję Europejską wytycznymi dotyczącymi dyrektywy EPBD, sprecyzowano, co oznacza "kocioł na paliwa kopalne" oraz "budynek o zerowej emisji". Celem tych wyjaśnień jest pomoc państwom członkowskim w interpretacji przepisów. Komisja wyjaśnia również, co oznaczają te regulacje w kontekście ewentualnego zakazu stosowania pieców gazowych.

Sejm na żywo: 24 września 2025 [Transmisja online]

W środę, 24 września rozpocznie się trzydniowe posiedzenie Sejmu. Początek obrad zaplanowany został na godzinę 10:00.

Zamknięcie granicy z Białorusią na 14 dni – konsekwencje dla gospodarki i biznesu

Jutro, w czwartek o godz. 0.01 w nocy, zostaną ponownie otwarte przejścia graniczne z Białorusią. Dwutygodniowy okres zamknięcia tej granicy to poważny wstrząs dla polskiej i europejskiej gospodarki. Zatrzymanie transportu na jednym z kluczowych korytarzy handlowych Unii Europejskiej – Jedwabnym Szlaku – powoduje straty liczone w setkach milionów euro, a skutki odczuwają nie tylko przedsiębiorstwa, lecz także konsumenci i lokalne społeczności.

REKLAMA

66 000 osób odeszło z WZON i ZUS bez choć jednej złotówki ze świadczenia wspierającego

120 000 osób niepełnosprawnych otrzymuje świadczenie wspierające (dane ZUS z marca 2025 r.) w tym około 54 000 osób niepełnosprawnych ma to świadczenie w najwyższej wysokości (po zaokrągleniu 4134 zł miesięcznie). Jednocześnie aż 66 000 osób niepełnosprawnych nie otrzymało od WZON nawet 70 punktów. W konsekwencji nie otrzymają choćby symbolicznej złotówki ze świadczenia wspierającego. Rząd często podnosi w Sejmie argument, że brak podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego (tylko 215,84 zł) wynika z tego, że osoby mające ten zasiłek mogą otrzymać świadczenie wspierające. Jest tu argument "Tak, zasiłek pielęgnacyjny jest bardzo niski, ale nie podwyższamy go bo beneficjenci zasiłku pielęgnacyjnego mogą go uzupełnić świadczeniem wspierającym.

Świadczenie wspierające 2025: zasady, punktacja. Jak złożyć wniosek? ZUS: Nie płać pośrednikowi, nie podpisuj podejrzanych pełnomocnictw!

ZUS przypomina, że nie trzeba płacić kancelariom ani pośrednikom za pomoc w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Wniosek można złożyć samodzielnie przez stronę internetową ZUS-u lub bezpośrednio w placówkach Zakładu.

Trzymiesięczny urlop bezpłatny dla każdego – bez ograniczeń stażowych. Co musisz wiedzieć?

Pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę mają prawo do różnego rodzaju urlopów gwarantowanych przez Kodeks pracy. Jednym z nich jest urlop bezpłatny, który zawiesza prawa i obowiązki obu stron - zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Kiedy pracownik może z niego skorzystać i czy w trakcie takiego urlopu otrzymuje wynagrodzenie? Oto szczegóły.

Liczne zmiany przepisów dla spółdzielni mieszkaniowych i ich członków w 2026 roku. Co się zmieni?

W dniu 19 września 2025 r. opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy - Prawo spółdzielcze. Nowelizacja ta ma trzy zasadnicze cele: (1) przywrócenie członkostwa w spółdzielni osobom, które je utraciły na skutek wejścia w życie art. 4 nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 20 lipca 2017 r., (2) wprowadzenie rozwiązań prawnych skłaniających spółdzielnie do podejmowania inwestycji mających na celu ustanawianie lokatorskich praw do lokali. Ponadto (3) nowelizacja ma wprowadzić liczne przepisy wzmacniające pozycję prawną członków spółdzielni mieszkaniowych, usprawniające funkcjonowanie tych spółdzielni mieszkaniowych i zwiększające transparentność ich funkcjonowania.

REKLAMA

W tym roku, zmiana czasu letniego na zimowy, zaskoczy nas szybciej niż w roku ubiegłym. Czy tym razem, zegarki przestawimy po raz ostatni i jak wpłynie to na wynagrodzenie osób, które pracują w noc zmiany czasu? [czas zimowy 2025]

Już niebawem czeka nas kolejna zmiana czasu – tym razem z letniego, na zimowy W tym roku, przypada ona szybciej, niż w roku ubiegłym. W noc zmiany czasu, będziemy spali godzinę dłużej, tym samym jednak – po przestawieniu zegarków, zmrok będzie zapadał wcześniej. W związku z trwającą od kilku lat (zarówno na szczeblu krajowym, jak i UE) ożywioną dyskusją na temat likwidacji dwukrotnych zmian czasu w ciągu roku – wiele osób zadaje sobie pytanie, czy to tym razem, przestawimy zegarki po raz ostatni? Zmiana czasu letniego na zimowy, nie bez znaczenia pozostaje również dla wynagrodzenia osób pracujących w momencie, kiedy jest ona dokonywana.

Nowe przepisy ważne dla wspólnot mieszkaniowych od 2026 r. Podwyższanie zaliczek, balkony, liczniki, kontrola zarządu, udostępnienie lokalu, definicja wspólnoty i inne zmiany

W dniu 19 września 2025 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o własności lokali oraz ustawy - Prawo budowlane. Podstawowym celem tej nowelizacji jest dostosowanie działalności wspólnot mieszkaniowych do zmian, jakie zaszły na rynku zarządzania wspólnotami na przestrzeni minionych 30 lat, tj. od wejścia w życie tej ustawy. Jak wyjaśnia Minister Finansów i Gospodarki (odpowiedzialny za przygotowanie projektu zmian przepisów), zmiany te są podsumowaniem zapadłego na tym tle orzecznictwa, praktyki zarządców nieruchomości, rozwoju technologii budownictwa wielorodzinnego oraz zmian w innych aktach prawnych dotyczących działalności wspólnot. Poniżej prześledzimy najważniejsze zmiany jakie przynieść ma ta nowelizacja.

REKLAMA