Wysokość renty wdowiej jest z limitem, tj. nie może przekroczyć 3-krotności najniższej emerytury. Aktualnie ta 3-krotność najniższej emerytury to 5342 zł, w 2025 r. będzie to, według prognoz ZUS, kwota 5700 zł. A miało być inaczej, tzn. maksymalna wysokość renty wdowiej miał zależeć od przeciętnej emerytury.
- Renta wdowia wyłącznie dla wdowy i wdowca, którzy spełniają trzy określone warunki
- Limit dla renty wdowiej to nie więcej niż 3-krotność najniższej emerytury wypłacanej przez ZUS
Na jakich zasadach będzie przyznawana renta wdowia? Przepisy o rencie wdowiej zakładają ustanowienie nowej reguły zbiegu prawa do renty rodzinnej z prawem do własnego świadczenia emerytalno-rentowego, przede wszystkim emerytury. To, co przewiduje nowe prawo, to zasada, że można łączyć rentę rodzinną po zmarłym małżonku z 25% własnego świadczenia emerytalno-rentowego albo całe własne świadczenie, np. własną emeryturę, z 25% renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Ta zasada będzie wprowadzona w modelu kroczącym:
- najpierw od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r. drugie świadczenie w zbiegu będzie mogło być pobierane w wysokości 15%,
- w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 r. – w wysokości 15%,
- a od 1 stycznia 2027 r. – w wysokości 25%.
W 2028 r. natomiast, co jest wprost przewidziane w ustawie, Rada Ministrów dokona weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu w celu oceny możliwości i zasadności jego podwyższenia. "Zakładamy więc ewaluację tego projektu oraz zakładamy obowiązek przyjrzenia się przez Radę Ministrów, czy po tych kilku latach obowiązywania tej ustawy udało się zrealizować jej cel, zatem ograniczyć zjawisko degradacji ekonomicznej gospodarstw osób starszych wskutek śmierci małżonka" - wyjaśniał Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski podczas debaty w Senacie.
Renta wdowia wyłącznie dla wdowy i wdowca, którzy spełniają trzy określone warunki
Uprawnieni do korzystania z reguły zbiegu przewidzianej w ustawie o rencie wdowiej będą wyłącznie wdowy i wdowcy, którzy:
- pozostawali we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka,
- osiągnęli powszechny wiek emerytalny,
- a nabycie prawa do renty rodzinnej, zatem śmierć współmałżonka, nie nastąpiło wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.
Przy czym, ustawodawca zastrzegł, że możliwość korzystania z renty wdowiej ustaje z dniem zawarcia nowego związku małżeńskiego. Dlaczego? Dlatego, że nawiązuje się wspólność małżeńska, w tym więź ekonomiczna, z inną osobą, tworzy się nowe gospodarstwo domowe. Przy czym małżonek oczywiście zachowuje prawo do renty rodzinnej po poprzednim małżonku, natomiast nie będzie już mógł korzystać z tej szczególnej, korzystnej reguły zbiegu zawartej w ustawie o rencie wdowiej.
Limit dla renty wdowiej to nie więcej niż 3-krotność najniższej emerytury wypłacanej przez ZUS
Wreszcie kwestia limitu wysokości renty wdowiej. Ustawa zakłada, że renta rodzinna razem z 15%, a potem z 25% drugiego świadczenia nie może przekroczyć 3-krotności najniższej emerytury. W tej chwili, w 2024 roku ta 3-krotność najniższej emerytury to 5 tysięcy 342 zł, w 2025 r. będzie to, według prognoz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kwota 5 tysięcy 700 zł.
"Można powiedzieć, że ten limit jest niewielki, ale jeśli spojrzymy na rozkład populacyjny w populacji emerytów i rencistów wysokości emerytur i rent, to okazuje się, że 5 tysięcy 700 zł to jest całkiem dużo, bo przeciętna emerytura w systemie powszechnym to ok. 3 tysięcy 400 zł, a przeciętna emerytura kobiet wynosi jeszcze mniej, poniżej 3 tysięcy zł" - powiedział Sebastian Gajewski.
Przypomnijmy, że miało być inaczej, tzn. limit dla renty wdowiej miał być oparty o wysokość przeciętnej emerytury. Maksymalna wysokość renty wdowiej miała nie przekraczać trzykrotności przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS, co dla obecnego roku oznaczałoby około 9815,52 zł.
Ustawa z 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw - Dziennik Ustaw z 16 sierpnia 2024 roku, poz. 1243