W dniu 24 września 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw. W związku z powodzią, która przechodzi we wrześniu 2024 r. przez Polskę, rząd przyjął projekt ustawy, który wprowadza szereg rozwiązań ułatwiających radzenie sobie z jej skutkami. W projekcie zostały uwzględnione różne dodatkowe formy pomocy dla osób, które zostały poszkodowane przez żywioł lub pomagają w usuwaniu skutków powodzi.
- Pomoc dla kredytobiorców
- Wsparcie w zakresie mieszkalnictwa
- Pomoc dla rodziców i uczniów
- Wsparcie dla pracowników
- Wsparcie w zakresie zdrowia
- Inne formy wsparcia
- Kiedy zmiany wejdą w życie?
Pomoc dla kredytobiorców
Poszkodowani w powodzi, którzy posiadają kredyt mieszkaniowy i utracili – choćby czasowo – możliwość korzystania z domu lub mieszkania, będą mogli skorzystać z bezzwrotnego wsparcia z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.
Poprzez fundusz państwo spłaci raty kredytu za okres 12 miesięcy.
Wsparcie w zakresie mieszkalnictwa
Z Funduszu Dopłat zostanie udzielone bezzwrotne finansowe wsparcie dla osób, które ucierpiały na skutek powodzi na:
- tworzenie lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy – w wysokości 100% kosztów przedsięwzięcia;
- remont zamieszkanych lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy – w wysokości 70% lub 100% kosztów przedsięwzięcia;
- remont lub przebudowa istniejącego zasobu mieszkaniowego, który jest własnością spółki gminnej albo społecznej inicjatywy mieszkaniowej i został utworzony z udziałem środków Funduszu Dopłat lub w ramach rządowego programu preferencyjnych kredytów dla inwestorów społecznego budownictwa czynszowego – w wysokości 70% kosztów przedsięwzięcia.
- Wprowadzenie prawa pierwokupu lokali mieszkalnych na rzecz gminy objętej skutkami powodzi.
- Dodatkowe preferencje w procesie przyznawania premii remontowych.
Nowe przepisy wprowadzają też podwyższenie premii remontowej z 25% do 50% lub 60% (w przypadku budynków wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków).
Pomoc dla rodziców i uczniów
Zasiłek losowy (1000 zł) będzie przeznaczony na zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci, które realizują obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne lub uczniów i poniosły szkodę w wyniku powodzi.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla rodziców, którzy nie mogą pracować ze względu na zamknięcie np. żłobka lub nieobecność niani i muszą opiekować się dzieckiem.
Na terenach powodziowych będą zapewnione miejsca edukacji.
Tymczasowo będą zniesione ograniczenia w liczbie uczniów w oddziałach klasowych na terenach powodziowych.
Wsparcie dla pracowników
Pracodawca będzie mógł wydłużyć czas wypłacania wynagrodzenia dla pracownika podczas jego usprawiedliwionej nieobecności w związku z powodzią.
Zwiększona została o 4 dni liczba dni urlopu „na żądanie” w ramach urlopu wypoczynkowego.
Pracownik może wykorzystać urlop wypoczynkowy w wymiarze godzinowym. Może na przykład odebrać urlop w wymiarze 3 godzin w czasie 8-godzinnego dnia pracy. Urlop w tym trybie nie może przekroczyć 5 dni.
Pracownik może wnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy, aby przeciwdziałać zagrożeniom związanym z powodzią, zwalczać je lub usuwać skutki.
Pracownik składa wniosek na 2 dni przed zmniejszeniem wymiaru czasu pracy.
Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek, chyba że jest to niemożliwe z określonych przyczyn.
Pracodawca nie będzie mógł zatrudniać pracownika zamieszkującego tereny objęte powodzią w godzinach nadliczbowych, ani delegować tego pracownika poza stałe miejsce pracy – bez jego zgody.
Wprowadzone zostanie bardziej elastyczne podejście do organizacji i czasu pracy pracowników placówek opiekuńczo-wychowawczych.
Pracownicy z terenów dotkniętych powodzią zostaną zwolnieni z obowiązku przedłużania orzeczeń lekarskich oraz przeprowadzania badań lekarskich (dotyczy to czasu określonego w projekcie ustawy).
Wsparcie w zakresie zdrowia
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia będzie mógł zawierać umowy ze świadczeniodawcami poza trybem konkursowym, jeżeli na obszarze objętym stanem klęski żywiołowej jest do ograniczony dostęp do świadczeń lub są zwiększone potrzeby zdrowotne.
Osoby dorosłe dotknięte przez powódź nie muszą posiadać skierowania do psychologa, aby skorzystać z wizyty.
Jednostki budżetowe i jednostki wojskowe podlegające MON, mogą wykonywać działalność leczniczą w określonym zakresie na rzecz ludności cywilnej.
Podmioty, które wykonują działalność leczniczą i zostały dotknięte przez klęskę żywiołową mogą uzyskać dotację na odtworzenie środków trwałych.
Inne formy wsparcia
Osoby poszkodowane przez powódź, które otrzymały lub otrzymają tzw. zasiłek powodziowy dostaną dodatkowo zasiłek w wysokości 1 tys. zł w celu pokrycia kosztów zużycia energii bądź zakupu paliwa do agregatów w związku z koniecznością osuszenia mieszkania lub domu.
Nadgodziny wypracowane przez strażaków zostaną opłacone bez limitu.
Włodarze gminy lub miasta mogą wyznaczyć każdego pracownika urzędu lub gminnej jednostki organizacyjnej (np. ośrodka pomocy społecznej) do wypłaty zasiłku, aby proces był jak najszybszy.
W czasie obowiązywania stanu klęski żywiołowej, nie będzie obowiązywał zakaz handlu w niedzielę w zakresie rozładowywania, przyjmowania i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby. Zakaz będzie nadal obowiązywać w niedziele, w które przypada święto.
Środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będą mogły być przeznaczane na usunięcie szkód w obrębie zlikwidowanych uprzednio barier technicznych i architektonicznych w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty.
Dodatkowy pakiet wsparcia dla przedsiębiorców jest przygotowywany. Będzie przez rząd przyjęty i skierowany do Sejmu jeszcze w trakcie najbliższego posiedzenia Sejmu.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.