Od 1 kwietnia 2025 r. zmieniły się kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Odszkodowanie za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wynosi 1636 zł.
- Wyższe odszkodowania z ZUS
- Dla kogo jednorazowe odszkodowanie
- Jak można uzyskać jednorazowe odszkodowanie
- Jak jest ustalany stopień uszczerbku na zdrowiu
- Kiedy jednorazowe odszkodowanie się nie przysługuje
Wyższe odszkodowania z ZUS
Osoba objęta ubezpieczeniem wypadkowym, która poniosła uszczerbek na zdrowiu na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, ma prawo do jednorazowego odszkodowania. Od 1 kwietnia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu ZUS wypłaca 1636 zł. To o 205 zł więcej niż do tej pory.
- W ubiegłym roku ZUS wypłacił blisko 44 tys. jednorazowych odszkodowań. Ich suma to prawie 408,5 mln zł. Oddziały ZUS w województwie śląskim wypłaciły w 2024 r. ponad 6,5 tys. jednorazowych odszkodowań na łączną kwotę 59,8 mln zł. Średnia wysokość odszkodowania w naszym województwie to około 10 tys. zł – mówi Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.
Dla kogo jednorazowe odszkodowanie
Osoby ubezpieczone, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, mogą wystąpić o jednorazowe odszkodowanie.
Stały uszczerbek na zdrowiu to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje zaburzenie czynności organizmu i nie rokuje poprawy. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu natomiast powoduje zaburzenie czynności organizmu na dłużej niż 6 miesięcy, ale stan zdrowia danej osoby może się poprawić.
- Co ważne, prawo do jednorazowego odszkodowania mają również członkowie rodziny osoby, która zmarła w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – dodaje rzeczniczka.
Jak można uzyskać jednorazowe odszkodowanie
Żeby otrzymać jednorazowe odszkodowanie, trzeba złożyć wniosek do ZUS:
- bezpośrednio (przedsiębiorcy lub inni płatnicy składek) albo
- za pośrednictwem pracodawcy (pracownicy).
Do wniosku należy dołączyć protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Taki protokół spisuje i zatwierdza pracodawca – jeśli osoba ubezpieczona jest pracownikiem.
Jeśli wypadkowi w pracy uległ przedsiębiorca, dołącza do wniosku kartę wypadku. Z kolei jeśli wniosek dotyczy choroby zawodowej, potrzebna jest decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.
Do wniosku trzeba też dołączyć zaświadczenie OL-9 wystawione przez lekarza, z adnotacją o zakończeniu leczenia i rehabilitacji, oraz dokumentację medyczną.
Jak jest ustalany stopień uszczerbku na zdrowiu
Stopień uszczerbku na zdrowiu i jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS po tym, jak pacjent zakończy leczenie i rehabilitację.
- Po analizie wniosku i dołączonej dokumentacji oraz ewentualnym wyjaśnieniu dodatkowych okoliczności jako ZUS wydajemy decyzję. Mamy na to 14 dni od otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS bądź od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Odszkodowanie wypłacamy w ciągu 30 dni od wydania decyzji – wyjaśnia Beata Kopczyńska.
Wysokość jednorazowego odszkodowania to 20 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia kwota ta wynosi 1636 zł. Dla przykładu: osoba, u której zostanie stwierdzone 5 proc. uszczerbku na zdrowiu, otrzyma 8180 zł brutto (5 x 1636 zł). Nowa wysokość jednorazowych odszkodowań obowiązuje do 31 marca 2026 r.
Kiedy jednorazowe odszkodowanie się nie przysługuje
Są sytuacje, gdy jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje. Jest tak, gdy to osoba poszkodowana spowodowała wypadek przez to, że naruszyła przepisy bhp umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa, i gdy zostało to udowodnione. Pieniędzy nie dostanie również osoba, która znajdowała się pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych i przyczyniła się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Nie dotyczy to wypadków ze skutkiem śmiertelnym.