Nowe regulacje dotyczące udostępniania bankom informacji o śmierci posiadacza rachunku bankowego. Pojawił się projekt nowelizacji ustawy o Prawo bankowe oraz ustawy o ewidencji ludności. Dzięki tej zmianie spadkobiercy będą mogli szybciej i łatwiej uzyskać informacje o zgromadzonych na rachunku bankowym środkach.
- Nowe regulacje dotyczące udostępniania bankom informacji o śmierci posiadacza rachunku bankowego. [Ministerstwo Finansów pracuje nad zmianami]
- Banki nie będą musiały raportować danych o nieaktywnych, zamkniętych rachunkach
We wtorek, 22 kwietnia 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz ustawy o ewidencji ludności (UDER9). Organem odpowiedzialnym za projekt jest resort finansów. Chodzi o możliwość udostępniania bankom informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku.
Nowe regulacje dotyczące udostępniania bankom informacji o śmierci posiadacza rachunku bankowego. [Ministerstwo Finansów pracuje nad zmianami]
Jako uzasadnienie do nowelizacji, wskazano, że to właśnie z datą śmierci, a nie z datą powzięcia informacji o śmierci ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, wiąże skutki rozwiązania umowy rachunku bankowego oraz kwestię związania tą umową do chwili wypłaty przez bank środków pieniężnych osobie posiadającej do nich tytuł prawny. W projekcie zaproponowano, aby banki miały obowiązek uzyskiwania informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku bankowego bezpośrednio z rejestru PESEL. Zmiana ta ma umożliwić szybkie zamknięcie rachunków cechujących się brakiem aktywności ich posiadaczy, tzw. „rachunków uśpionych”.
Zgodnie z założeniami projektu, po upływie pięciu lat od wydania ostatniej dyspozycji dotyczącej rachunku bankowego prowadzonego na podstawie umowy określonej w art. 59a ust. 1 ustawy, bank będzie zobowiązany zwrócić się do ministra właściwego do spraw informatyzacji z wnioskiem o udostępnienie danych z rejestru PESEL. Celem będzie ustalenie, czy właściciel rachunku bankowego wciąż żyje, a w przypadku jego śmierci — poznanie daty zgonu. Nowela ma zapewnić bankom pozyskiwanie informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku bankowego, z którą to datą ustawa wiąże skutki rozwiązania umowy rachunku bankowego oraz kwestię związania tą umową do chwili wypłaty przez bank środków pieniężnych osobie posiadającej do nich tytuł prawny.
W ocenie projektodawców, zmiana ta pozwoli spadkobiercom łatwiej i szybciej uzyskać informacji o zgromadzonych środkach, a także ograniczy ryzyko dotyczące wypłaty tych środków na rzecz osób nieuprawnionych.
W przypadku, gdy posiadacz rachunku bankowego posiada więcej niż jeden rachunek i wydał w terminie pięciu lat dyspozycję dotyczącą jednego z tych rachunków – bank nie będzie miał obowiązku wystąpienia o udostępnienie danych. Analogiczną regulację przewidziano w przypadku umowy rachunku bankowego zawartej na czas oznaczony.
Banki nie będą musiały raportować danych o nieaktywnych, zamkniętych rachunkach
Projekt przewiduje także uproszczenie procedury przekazywania informacji zbiorczych przez banki. Zmiana polegać ma na zwolnieniu instytucji finansowych z obowiązku raportowania danych dotyczących umów rachunków bankowych, które zostały już rozwiązane lub wygasły, a także w przypadku, gdy minął ustawowy okres przechowywania związanych z nimi dokumentów i informacji.
Dodatkowo, nowela zakłada także zmiany w ustawie o ewidencji ludności z 24 września 2010 r. Chodzi o umożliwienie bankom dostępu nie tylko do informacji o zgonie posiadacza rachunku, ale również do daty jego śmierci — na podstawie danych z rejestru PESEL.
Osobą odpowiedzialną za opracowanie projektu jest podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop. Termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów planowany jest na II kwartał 2025 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz ustawy o ewidencji ludności (numer projektu UDER9)