Dość powszechnie uważa się, że nowelizacja Prawa o ruchu drogowym (Prd), jak weszła w życie 21 maja 2021 r. uregulowała sytuacje prawną hulajnóg elektrycznych. Nic bardziej mylnego o czym pisałem tutaj: https://moto.infor.pl/jednoslad/prawo/2979619,hulajnoga-elektryczna-chodnik.html. Weszły w życie wówczas po prostu szczególne uregulowania dla hulajnóg, „wprowadzając” je tym samym na chodniki i drogi dla rowerów (DDR) – potocznie zwane ścieżkami rowerowymi. Po prawie dokładnie 4 latach przepisy te nadal powodują trudności w stosowaniu przez co dość powszechnie naruszane. Poniżej wyjaśniam, w formie Q&A kwestie budzące najczęściej wątpliwości, każdorazowo z podaniem właściwej podstawy prawnej lub wskazaniem jej braku.
- Czy hulajnogą elektryczną można poruszać się chodnikiem?
- Gdzie nie wolno jeździć hulajnogą elektryczną?
- Czy można jeździć hulajnogą elektryczną po chodniku bez karty rowerowej?
- W jakim wieku można jeździć na hulajnodze elektrycznej?
- Czy hulajnogą ma pierwszeństwo na chodniku?
- Czy można jeździć hulajnogą elektryczną po ulicy?
- Czy można jeździć hulajnogą elektryczną po ulicy jeżeli nie ma chodnika?
- Co jest zabronione na hulajnodze?
- Jaki mandat za jazdę hulajnogą po ulicy i za inne wykroczenia?
- Czy można jeździć na hulajnodze, jeżeli nie umie się jeździć na rowerze?
- Czy hulajnogi elektryczne mogą jeździć po ścieżkach rowerowych?
- Czy hulajnogi elektryczne mogą jeździć po ciągu pieszo-rowerowym (CPR)?
- Gdzie można jeździć na zwykłej hulajnodze?
- Jaka jest dopuszczalna prędkość hulajnogi na chodniku i DDR?
- Kiedy możemy używać dzwonka w hulajnodze?
- Jak powinno się parkować hulajnogę?
Czy hulajnogą elektryczną można poruszać się chodnikiem?
Tak, ale jest to dozwolone wyjątkowo, gdy droga dla pieszych jest usytuowana wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 30 km/h, i brakuje drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów. To co jest bardzo istotne, to że w takim wypadku dodatkowo kierującego hulajnogą obowiązują następujące zasady: „jazda z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachowanie szczególnej ostrożności, ustępowanie pierwszeństwa pieszemu oraz nieutrudnianie ruchu pieszemu.” (za: https://www.gov.pl/web/gitd/nowe-przepisy-dotyczace-hulajnog-elektrycznych-i-urzadzen-transportu-osobistego na podstawie art. 33 ust. 1-2, art. 33a ust. 2, art. art. 33c Prd)
Gdzie nie wolno jeździć hulajnogą elektryczną?
Po jezdni, gdzie dozwolona prędkość przekracza 30 km/h (art. 33a ust. 1 Prd). Po chodnikach położonych przy jezdni, gdzie dozwolona prędkość nie przekracza 30 km/h (art. 33a ust. 2 Prd). Jeżeli nie ma żadnej z tych możliwości (co wbrew pozorom dość często się zdarza), po prostu nie można się poruszać na hulajnodze.
Czy można jeździć hulajnogą elektryczną po chodniku bez karty rowerowej?
Osoba dorosła tak, dziecko do lat 18 potrzebuje karty rowerowej lub prawa jazdy (zakładając, że wyjątkowo ma), przy czym dokument ten uprawnia wyłącznie do jazdy po chodnikach z zachowaniem zasad powyższych (art. 7 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami).
W jakim wieku można jeździć na hulajnodze elektrycznej?
Dopuszczalne jest to zasadniczo od 11 roku życia, ale w strefie zamieszkania dopuszcza się kierowanie hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego przez dziecko w wieku do 10 lat wyłącznie pod opieką osoby dorosłej (art. 33d Prd).
Czy hulajnogą ma pierwszeństwo na chodniku?
Na chodniku bezwzględnie pierwszeństwo ma pieszy (art. 33a ust. 2 Prd). Na drodze dla rowerów pierwszeństwo przed pieszymi i samochodami ma hulajnoga, ale wobec roweru jest pojazdem równoważnym, więc stosujemy ogólne zasady pierwszeństwa. Natomiast na przejeździe dla rowerów hulajnoga ma pierwszeństwo przed samochodami (art. 27 ust. 1 Prd). Dodatkowo samochód, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jadącym na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla pieszych i rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić (art. 27 ust. 1a Prd).
Czy można jeździć hulajnogą elektryczną po ulicy?
Tak, ale tylko po takiej po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h, w przypadku gdy brakuje drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów (art. 33a ust. 1 Prd).
Czy można jeździć hulajnogą elektryczną po ulicy jeżeli nie ma chodnika?
Tak, ale jeżeli jednocześnie ma drogi lub pasa dla rowerów, a na jezdni dozwolona prędkość nie przekracza 30 km/h (art. 33a ust. 1 Prd). Jeżeli warunki te nie są spełnione, można wyłącznie prowadzić pieszo hulajnogę, po lewej stronie jezdni, chyba że jest znak wyraźnie zakazujący ruchu pieszych (art. 11 Prd).
Co jest zabronione na hulajnodze?
Zabroniona jest:
1) jazda po jezdni obok innego uczestnika ruchu, chyba że nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego;
2) jazda bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach;
3) czepianie się pojazdów;
4) ciągnięcie lub holowania innego pojazdu;
5) przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku;
6) jazda po jezdni, z wyjątkiem korzystania z:
a) pasa ruchu dla rowerów,
b) przejazdu dla rowerów,
c) jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h, w przypadku gdy brakuje drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów.
(art. 33 ust. 3-3a, art. 33a ust. 3 Prd)
Jaki mandat za jazdę hulajnogą po ulicy i za inne wykroczenia?
Za jazdę hulajnogą po ulicy grozi mandat 100 zł.
Za jazdę na hulajnodze więcej niż 1 osoby 300 zł.
Za nieprzestrzeganie opisanych wyżej zasad korzystania z chodnika z poniższymi wyjątkami 200 zł.
Za za szybką jazdę po chodniku i nieustąpienie pierwszeństwa pieszym 300 zł.
Za niekorzystanie z wyznaczonej drogi dla rowerów, kiedy jest taki obowiązek 100 zł.
Za przekroczenie dozwolonej prędkości na drodze dla rowerów przepisy przewidują zastosowanie standardowego taryfikatora (czyli do decyzji nakładającego mandat).
Za jazdę w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila lub pod wpływem innych substancji odurzających) 2500 zł.
Za poruszanie się po spożyciu alkoholu (0,2-0,5 promila) 1000 zł.
Za nieprawidłowe parkowanie 100 zł (przy czym odpowiedzialność ponosi osoba fizyczna źle parkująca a nie podmiot wynajmujący hulajnogi, co jest głównym powodem masowego wręcz naruszania przepisów o parkowaniu hulajnóg).
Za prowadzenie hulajnogi bez wymaganych uprawnień kara nagany lub mandat do 1500 zł.
(art. 33a Prd w zw. z art. 86a, art. 94, art. 97 Kodeksu wykroczeń).
Czy można jeździć na hulajnodze, jeżeli nie umie się jeździć na rowerze?
Tak, umiejętność jazdy na rowerze nie jest wymagana przez przepisy.
Czy hulajnogi elektryczne mogą jeździć po ścieżkach rowerowych?
Tak, co więcej droga dla rowerów lub pas ruchu dla rowerów są domyślnie przeznaczone dla hulajnóg, a na jezdni lub chodniku można jeździć tylko jeżeli DDR nie są dostępne (art. 33 Prd). Tu też w praktyce ważne jest, gdzie taka ścieżka się znajduje. Jeżeli jest przy jezdni tylko po jednej stronie to mamy obowiązek nią jechać nawet jeżeli wydaje nam się że prowadzi w przeciwną stronę (DDR prawie nigdy nie są jednokierunkowe).
Dobrym przykładem ilustrującym ten przykład jest ulica Marszałkowska w Warszawie pomiędzy Placem Konstytucji a Rotundą (czyli Rondem Dmowskiego, która to nazwa jest w praktyce prawie nie używana). Po obu stronach tej jezdni są dość szerokie chodniki, a wyznaczono dwukierunkową DDR wyłącznie po stronie zachodniej. Oznacza to, że po chodniku po stronie wschodniej obowiązuje bezwzględny zakaz jazdy.
Czy hulajnogi elektryczne mogą jeździć po ciągu pieszo-rowerowym (CPR)?
Tak, ale na takich zasadach i pod tymi samymi warunkami jak po chodniku (art. 11 i 33 Prd).
Gdzie można jeździć na zwykłej hulajnodze?
Po chodnikach, CPR i ścieżkach rowerowych i pop jezdniach o dopuszczalnej prędkości do 30 km/h jeżeli nie ma DDR
Jaka jest dopuszczalna prędkość hulajnogi na chodniku i DDR?
W obu przypadkach jest to 20 km/h (art. 20 ust. 6 pkt 4 Prd), przy czym jeżeli na chodniku obecni są piesi należy tę prędkość zmniejszyć do prędkości zbliżonej do prędkości pieszego (art. 33c Prd).
Kiedy możemy używać dzwonka w hulajnodze?
Wyłącznie w razie gdy zachodzi konieczność ostrzeżenia o niebezpieczeństwie, przy czym obowiązuje zakaz jego nadużywania oraz używania sygnału dźwiękowego na obszarze zabudowanym, chyba że jest to konieczne w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem (art. 29 ust. 1 i 2 Prd). I ten niby jasny przepis budzi duże kontrowersje. Za bowiem kierowcami samochodów i rowerów przyjęło się w praktyce wymuszanie przy pomocy dzwonka pierwszeństwa lub po prostu przejazdu, co jest co najmniej wykroczeniem (art. 86a, art. 86b Kodeksu wykroczeń) lub jego nadużywaniem wbrew przepisom o poruszaniu się hulajnogami.
Internetowe porady, w tym generowane przez AI, że dzwonek ma służyć do ostrzegania pieszych przed tym, że nadjeżdżamy można między bajki włożyć i skategoryzować jako myślenie życzeniowe. Szczególnie dotyczy to miasta, które jest prawie w całości terenem zabudowanym, a więc dzwonka może służyć tylko konieczne w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem.
Jak powinno się parkować hulajnogę?
Generalnie w miejscu wyznaczonym, ale jak go nie ma to analogicznie jak samochody, ale bez pewnych ograniczeń - jak najbliżej zewnętrznej krawędzi drogi dla pieszych najbardziej oddalonej od jezdni oraz równolegle do tej krawędzi (art. 47 ust. 3 Prd).
Mirosław Siwiński, radca prawny