Potencjalni przestępcy będą izolowani w blokach mieszkalnych zamiast w areszcie. Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza nowy środek zapobiegawczy

Krzysztof Rybak
rozwiń więcej
areszt, oskarżony, przestępca, Ministerstwo Sprawiedliwości, izolacja / Potencjalni przestępcy będą izolowani w blokach mieszkalnych zamiast w areszcie. Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza nowy środek zapobiegawczy / Inne

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Zakłada on wprowadzenie nowego środka zapobiegawczego – aresztu elektronicznego. Osoby oskarżone za popełnienie przestępstwa mogłyby odbywać areszt nie w zakładzie karnym, lecz w swoim miejscu zamieszkania.

rozwiń >

Areszt elektroniczny – nowy środek zapobiegawczy ministerstwa Sprawiedliwości

Nowy typ aresztu polegać ma na pozbawieniu wolności, ale nie w areszcie śledczym – tylko w domu oskarżonego. Oskarżony będzie zobowiązany do nieprzerwanego przebywania w określonym czasie i miejscu, zgodnie z decyzją sądu.

W praktyce oznacza to, że osoba, która normalnie powinna przebywać w areszcie, będzie mogła odbywać izolacje w swoim miejscu zamieszkania. Nad wykonaniem aresztu będzie czuwał system dozoru elektronicznego. Na razie nie wiadomo jeszcze, jak dokładnie miałby on działać – możliwe, że w formie elektronicznej opaski lub bransolety.

Areszt elektroniczny – kiedy będzie można go stosować?

Nowe rozwiązanie przewidziano na dwóch etapach postępowania karnego:

  • na początku postępowania przygotowawczego, gdy prokurator wnosi o tymczasowe aresztowanie – sąd będzie mógł warunkowo zgodzić się na tymczasowe aresztowanie z możliwością zmiany go na areszt elektroniczny po spełnieniu określonych warunków;
  • w dalszym etapie postępowania, gdy sąd uzna, że dalsze stosowanie tymczasowego aresztu w zakładzie karnym nie jest już konieczne.

Areszt elektroniczny – tylko za zgodą oskarżonego

Aby areszt elektroniczny mógł zostać zastosowany, muszą być spełnione trzy warunki:

  • oskarżony musi się na niego zgodzić,
  • oskarżony musi dysponować odpowiednim miejscem pobytu,
  • wszystkie pełnoletnie osoby mieszkające z oskarżonym muszą wyrazić zgodę – z pewnymi wyjątkami przewidzianymi w ustawie.

Ponadto system dozoru musi być technicznie możliwy do zainstalowania – co oznacza, że w praktyce aresztu elektronicznego nie będzie można stosować np. w miejscach bez internetu lub z bardzo słabym zasięgiem.

Co ważne – sąsiedzi osoby, wobec której sąd zastosuje taki środek zapobiegawczy, nie będą mieli w tym wypadku nic do powiedzenia.

Po decyzji sądu, oskarżony opuści areszt śledczy i uda się samodzielnie do miejsca odbywania aresztu elektronicznego. W wyjątkowych przypadkach sąd może zarządzić transport policyjny lub zastosować tzw. mobilny dozór elektroniczny – czyli kontrolę miejsca pobytu przy użyciu urządzenia działającego w ruchu.

Jak długo będzie można stosować areszt elektroniczny?

Ustawodawca przewidział konkretne ramy czasowe:

  • w postępowaniu przygotowawczym areszt elektroniczny będzie mógł trwać maksymalnie 3 miesiące,
  • każdorazowe przedłużenie nie będzie mogło przekroczyć 6 miesięcy.

Areszt elektroniczny rozpocznie się z chwilą, gdy uruchomione zostaną środki techniczne niezbędne do jego wykonania.

Oskarżony będzie mógł wyjść na spacer, zakupy lub odwiedzić rodzinę na długi weekend w trakcie trwania aresztu

W przeciwieństwie do tradycyjnego aresztu – oskarżony sam będzie musiał przygotowywać posiłki, robić zakupy czy załatwiać inne codzienne sprawy. Dlatego przewidziano możliwość opuszczania miejsca odbywania aresztu elektronicznego:

  • przez pierwsze 3 miesiące – do 3 godzin dziennie, w określonych dniach i godzinach wskazanych przez sąd,
  • po tym okresie – do 12 godzin dziennie.

Sąd lub prokurator będą mogli dodatkowo zezwolić na jednorazowe opuszczenie miejsca pobytu nawet na 5 dni – np. na wizytę u chorego członka rodziny czy udział w ważnym wydarzeniu.

Oskarżony to nie przestępca

Nie należy traktować osób oskarżonych na równi z przestępcami. Zgodnie z art. 71 Kodeksu postępowania karnego, za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek wskazany w art. 335 § 1 (skazanie bez rozprawy) lub wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Przestępcą jest natomiast osoba, która popełniła przestępstwo – czyli czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę, który jest szkodliwy społecznie w stopniu wyższym niż znikomy i zawiniony przez sprawcę.

Areszt elektroniczny – od kiedy?

Za przygotowanie projektu odpowiada Ministerstwo Sprawiedliwości. Na razie do Kancelarii Premiera trafiły tylko założenia projektu. Gotowy dokument ma zostać przedstawiony Radzie Ministrów w IV kwartale 2025 roku.

Jeśli projekt zyska poparcie większości sejmowej i podpis prezydenta, nowe przepisy mogłyby wejść w życie 1 stycznia 2026 roku – choć to jeszcze niepewne. Ustawodawca przewidział 30-dniowe vacatio legis, czyli okres od ogłoszenia ustawy do jej wejścia w życie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. 2025 poz. 383)

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 2025 poz. 46)

Prawo
Polski system emerytalny pod presją. Eksperci ostrzegają: bez reform czekają nas głodowe świadczenia
18 lip 2025

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS
18 lip 2025

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek
17 lip 2025

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej
17 lip 2025

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?
17 lip 2025

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.
17 lip 2025

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość
18 lip 2025

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać
17 lip 2025

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?
17 lip 2025

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany
18 lip 2025

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

pokaż więcej
Proszę czekać...