Pracownicy i pracodawcy długo starali się o to, by organy podatkowe przyznały, że nie każde nieodpłatne świadczenie, które pojawia się w ich relacji jest przychodem ze stosunku pracy. Dziś już jest jasne kiedy nie trzeba w takich przypadkach płacić PIT. Ale to nie koniec podatków.
- Prezent od pracodawcy to nieodpłatne świadczenie dla pracownika
- Podatku dochodowego nie trzeba płacić, ale od darowizny tak
- Jak opodatkować darowzinę?
- Co najmniej 688,00 złotych podatku od pracownika
Prezent od pracodawcy to nieodpłatne świadczenie dla pracownika
Problem opodatkowania nieodpłatnych świadczeń, które pracownicy otrzymują od pracodawców bardzo długo budził wątpliwości. Organy podatkowe żądały zapłaty podatku i twierdziły, że każde nieodpłatne świadczenie, które pracownik otrzyma od pracodawcy jest dla niego przychodem ze stosunku pracy. Zgodnie z tym poglądem podatek trzeba było płacić nawet od udziału w firmowej imprezie. Spory w tym zakresie zakończyły się po wydaniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny. W dniu 8 lipca 2024 r. orzekł on, że kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika. Zdaniem TK jest tak m.in. wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku (sygn. akt K 7/13). Oznacza to, że aby świadczenie, które uzyskał pracownik podlegało opodatkowaniu, musi prowadzić do pojawienia się po jego stronie dochodu, czyli korzyści majątkowej. Może ona mieć dwojaką postać: powiększenia aktywów, (np. wypłata pieniędzy) albo zaoszczędzenia wydatków (np. w przypadku uzyskania świadczenia rzeczowego lub w formie usługi).
Polecamy: Kalendarz 2026
Podatku dochodowego nie trzeba płacić, ale od darowizny tak
Obecnie organy podatkowe prezentują jednolitą linię interpretacyjną i nie żądają już od pracowników zapłaty podatku dochodowego np. gdy ci otrzymują od pracodawcy prezent z okazji przejścia na emeryturę, czy z okazji jubileuszu. Jednak czy to oznacza, że pracownicy w ogóle nie muszą w takich przypadkach płacić podatku? Niestety nie! W wydawanych interpretacjach indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jednolicie wskazuje, że w takim przypadku należy zapłacić podatek od darowizny (patrz np. interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z: 8 stycznia 2025 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.895.2024.2.DJ; 23 lutego 2024 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.1141.2023.1.JK3; 14 lutego 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.39.2024.2.DJ; 11 października 2022 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.599.2022.1.GG).
Jak opodatkować darowzinę?
Podatkowi od spadków i darowizn podlega bowiem nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy. Jednocześnie art. 888 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny wskazuje, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia na przykład wtedy, gdy pracownicy otrzymują od pracodawcy prezenty z okazji jubileuszu czy przejścia na emeryturę, a także ze wszelkich innych okazji, np. urodzenia dziecka czy ślubu. To oczywiście nie oznacza, że podatnik zawsze zapłaci podatek. Również w tym przypadku ustawodawca przewidział bowiem w przepisach tzw. kwoty wolne. Ich wysokość jest uzależniona od tego, do jakiej grupy podatkowej jest zaliczany nabywca darowizny.
Do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do grupy II z kolei: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych, a do grupy III, innych nabywców. Jak z tego wynika, w relacji pracownik pracodawca mamy do czynienia z III grupą podatkową.
Polecamy: Jak optymalizować koszty zatrudnienia. Poradnik dla pracodawców
Co najmniej 688,00 złotych podatku od pracownika
W III grupie podatkowej kwota wolna to 5733 złote. Choć wydaje się ona całkiem wysoka, to należy pamiętać o tym, że jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Oznacza to, że przekroczenie wskazanej przez ustawodawcę wartości wcale nie jest trudne. W takim przypadku podatek wynosi 12 proc. aż do osiągniecia przez darowiznę wartości 11.833 złotych. Od tej kwoty aż do 23.665 zł podatek wynosi 1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11.833 zł, a następnie, po przekroczeniu 23.665 zł jest to 3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23.665 zł. Oznacza to, że minimalna kwota podatku, który może w tej sytuacji zapłacić podatnik to 688 złotych.
art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 163)
art. 1, art. 9, art. 14, art. 15 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1837)
art. 888 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071)