Liczba zwierząt domowych w Polsce rośnie. W ostatnim czasie wzrosła też liczba niebezpiecznych zdarzeń z udziałem psów. Problem narasta, a Sejm pracuje nad projektem zmian, który ma szansę nieco poprawić sytuację.
Liczba zwierząt domowych rośnie
Choć zwierzęta w przestrzeniach miejskich nie są nowym zjawiskiem, to w ostatnim czasie ich obecność wydaje się być bardziej kontrowersyjna, niż w minionych latach. I chodzi tu zarówno o dzikie zwierzęta, które coraz częściej pojawiają się ulicach miast, jak i o zwierzęta domowe, których ilość nieustająco się zwiększa. Społeczeństwo – jak w przypadku większości spraw – prezentuje w tym zakresie rozbieżne poglądy. Jest wiele osób, którym obecność zwierząt nie tylko nie przeszkadza, ale chętnie poszłyby jeszcze dalej i np. wprowadziły psy czy koty do miejsc pracy. To zresztą już się dzieje, choć jest raczej domeną mniejszych zakładów pracy, w których łatwiej o porozumienie, a pracodawca może łatwo podjąć decyzję i wziąć za nią odpowiedzialność. W sprawie obecności zwierząt w miejscu pracy wypowiedział się również w ostatnim czasie za pośrednictwem mediów społecznościowych Główny Inspektor Pracy.
Jednak więcej zwierząt to bez wątpienia również więcej problemów i niebezpieczeństw. W dniu 23 października 2025 r. do Ministra Sprawiedliwości skierowano interpelację (nr 13105) w sprawie zaostrzenia kar za niedopilnowanie agresywnych psów, które doprowadzają do tragedii. W jej treści autor powołał się na narastającą liczbę dramatycznych incydentów z udziałem psów, które nie były odpowiednio zabezpieczone przez swoich właścicieli i poprosił o odpowiedź na następujące pytania:
- Czy Ministerstwo Sprawiedliwości planuje zaostrzenie przepisów karnych wobec właścicieli psów, które wskutek braku zabezpieczenia doprowadziły do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci człowieka?
- Czy są rozważane zmiany legislacyjne, które wprowadzałyby obowiązkowe ubezpieczenie OC dla właścicieli psów ras agresywnych?
- Czy ministerstwo planuje wprowadzenie ogólnopolskiego rejestru psów wykazujących agresywne zachowania?
- Jakie działania zostały podjęte przez resort sprawiedliwości w odpowiedzi na rosnącą liczbę poważnych pogryzień w Polsce?
- Czy ministerstwo analizowało potencjalny wpływ przepisów dotyczących m.in. minimalnych rozmiarów kojców czy zakazu trzymania psów na uwięzi na wzrost liczby niepilnowanych zwierząt?
Przepadek psa i zakaz posiadania zwierząt
W odpowiedzi udzielonej 14 listopada 2025 r. (nr BK-VII.0520.454.2025) wskazano, że w systemie prawnym obowiązuje wykroczenie niezachowania zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, tj. art. 77 Kodeksu wykroczeń. Przewiduje on, że kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1000 złotych albo karze nagany oraz kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.
Dodatkowo, ze względu na skutek (zniszczenie rzeczy, uszkodzenie ciała osoby, śmierć człowieka, śmierć zwierzęcia, znęcanie się nad zwierzęciem) przy niezachowaniu zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia istnieje możliwość zakwalifikowania tego rodzaju zachowania jako przestępstwa.
Sejm RP rozpatruje obecnie obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt (druk sejmowy nr 700), który dotyczy też zmiany we wspomnianym art. 77 kodeksu wykroczeń poprzez dodanie do niego § 3 obejmującego kwestie przepadku zwierzęcia oraz środka karnego w postaci zakazu posiadania zwierząt. Ma on również – zgodnie z deklaracją projektodawców – przyczynić się do rozwiązania problemu narastającej liczby bezdomnych psów i kotów, związanego z brakiem obowiązkowej identyfikacji i rejestracji tych zwierząt oraz rosnących kosztów wyłapywania bezdomnych zwierząt oraz ich utrzymywania w schroniskach dla zwierząt.
W odpowiedzi nie odniesiono się natomiast do pytań dotyczących wykazu ras psów agresywnych, gdyż ten, po zasięgnięciu opinii Związku Kynologicznego w Polsce, ustala Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.