Temat bezwarunkowego dochodu podstawowego powraca jak bumerang. Jednak od początku dyskusji o tym rozwiązaniu padają różne kwoty. Jak to więc ostatecznie miałoby wyglądać? Nad jakim rozwiązaniem toczą się prace? Sytuacja jest dynamiczna, a jednocześnie nie idzie do przodu. Natomiast kwota, o której się mówi, spada.
Bezwarunkowy dochód podstawowy
Dyskusja o konieczności wprowadzenia w Polsce bezwarunkowego dochodu podstawowego trwa od lat. Wprowadzenie go miałoby być reformą społeczną na miarę XXI wieku. Jednak wiele osób ma wątpliwości związane z możliwością udźwignięcia przez państwo takiego obciążenia finansowego. Tymczasem na świecie to rozwiązanie jest testowane.
Główne założenie takiego modelu prowadzenia finansów publicznych sprowadzają się do tego, że każdy członek społeczeństwa miałby mieć udział finansowy w jego dochodzie. Przysługiwałby mu on niezależnie od jego wykształcenia, sytuacji zawodowej, poziomu dochodów i nawet nie trzeba by składać w tej sprawie wniosku. Innymi słowy – każdy dostałby tyle samo, bez żadnych warunków i konieczności jakichkolwiek wzajemnych świadczeń, a środki te miałyby zapewnić świadczeniobiorcom minimum egzystencji.
Polecamy: Kalendarz 2026
500 zł dla każdego dorosłego obywatela?
W Polsce przed pandemią planowano, że programem pilotażowym, o którym już wspomniano, zostanie objętych 31 tys. osób z województwa warmińsko-mazurskiego, w którym problem ubóstwa i bezrobocia był szczególnie mocno widoczny. Chciano wówczas dokonywać wypłaty świadczenia w wysokości 1300 zł przez 2 lata, bez względu na wiek i dochód świadczeniobiorców. I choć prace nad wdrożeniem programu były już zaawansowane, zostały przerwane z uwagi na szczególną sytuację związaną z COVID-19. Za sprawą środków z KPO temat powrócił. W wyniku inflacji i innych zmian, które zaszły mówiło się wtedy o świadczeniu w wysokości 1700 złotych. Kolejna kwota, która padła w przestrzeni publicznej to 2333 złote. Wynikała z przekazanej do Sejmu petycji, w której autorzy domagali się uruchomienia pilotażowego programu dochodu podstawowego w wysokości 50% płacy minimalnej brutto. Świadczenie to miałoby być wypłacane przez co najmniej 20 lat, a uprawnieni do jego pobierania byliby wszyscy mieszkańcy województwa śląskiego od 3 roku życia. Obecnie mówi się o znacznie mniejszej kwocie – jedną z rozważanych koncepcji jest bowiem wypłata 500 zł miesięcznie dla każdego dorosłego obywatela Polski, niezależnie od poziomu jego dochodu. Źródłem finansowania miałaby być w tym przypadku likwidacja kwoty wolnej od podatku, co przyniosłoby budżetowi około 70 mld zł rocznie.