Pierwsza oczekiwana zmiana to łączenie świadczenia wspierającego (osoba niepełnosprawna i pielęgnacyjnego (opiekun). Dałoby to poważną kwotę do 7421 zł miesięcznie (nie ma środków w budżecie) w maksymalnym wymiarze. Druga oczekiwana zmiana to zgoda przepisów na możliwość pójścia do pracy przez opiekuna osoby niepełnosprawnej mającej stare świadczenie pielęgnacyjne. W 2026 r. obie zmiany są nierealne (na dziś) do wprowadzenia).
Opiekun + osoba niepełnosprawna z dochodem 7421 zł - niemożliwe w 2026 r.
Kwota 7421 zł wynika z połączenia dwóch świadczeń: 3287 zł świadczenia pielęgnacyjnego pobieranego przez np. córkę oraz 4134 zł świadczenia wspierającego przyznanego jej ojcu.
Obecny system wsparcia osób z niepełnosprawnościami zakłada stopniowe wygaszanie „starego” świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych.
Tylko osoby pełnoletnie mogą otrzymać świadczenie wspierające, dlatego gdy dorosła osoba z niepełnosprawnością składa wniosek o to świadczenie, powoduje to odebranie jej opiekunowi (np. córce) dotychczasowego świadczenia pielęgnacyjnego.
Problem ten nie dotyczy nowego świadczenia pielęgnacyjnego, ponieważ przysługuje ono wyłącznie opiekunom dzieci do 18. roku życia, a osoby małoletnie nie mogą ubiegać się o świadczenie wspierające. W ich przypadku nie dochodzi więc do kolizji obu form wsparcia.
Reforma z 2024 r.: Świadczenie wspierające wyklucza pielęgnacyjne. Nie można mieć ciastka i zjeść ciastka
Dlatego nie można łączyć starego świadczenia pielęgnacyjnego i świadczenia wspierającego, Zasada jest prosta - jeżeli osoba niepełnosprawna będzie miał świadczenie wspierające, to opiekun traci świadczenie pielęgnacyjne (stare).
UWAGA! Można jedynie wybrać datę utraty prawa do świadczenia pielęgnacyjnego - czy będzie to moment złożenia wniosku do WZON czy do ZUS.
W przypadku utraty prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na moment złożenia wniosku do WZON (bo procedura otrzymania świadczenia wspierającego jest dwuetapowa) świadczenie pielęgnacyjne jest dalej wypłacane (aż do czasu załatwienia sprawy w WZON) i trzeba je wstecznie oddać, jeżeli tata wybierze świadczenie wspierające.
Polecamy KSeF - podręcznik
Kalendarz 2026 [Kalendarz księgowego]
Świadczenie pielęgnacyjne (nowe) a świadczenie wspierające (dane z gov.pl)
Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje za opiekę nad dziećmi i nastolatkami (niepełnosprawnymi).
Za opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18, roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji
Od tej zasady jest wiele wyjątków. Np. nowe świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, gdy rodzic ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna. Tak samo jest, gdy dziecko przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo – leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno – opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym.
W 2026 r. opiekun + osoba niepełnosprawna nie będą mieli 7421 zł. Opiekun nie pójdzie też do pracy
Rząd nie przewiduje także (na dziś) umożliwienia łączenia opieki nad osobą niepełnosprawną i pracy zawodowej przez opiekuna. Jest to niemożliwe w starym świadczeniu pielęgnacyjnym
Stare świadczenie pielęgnacyjne - przykład wyroku sądu
W wyroku WSA w Lublinie ( II SA/Lu 367/25) link do wyroku
Podpowiedzi sądu o relacji starego świadczenia pielęgnacyjnego a świadczenia wspierającego
Podpowiedź nr 1. Jeżeli w sprawie miał zastosowanie art. 63 ust. 3 u.ś.w. (co wymaga jednoznacznego potwierdzenia w materiale dowodowym i w uzasadnieniu rozstrzygnięcia organów), to trzeba mieć na uwadze, że przepis ten chroni prawa nabyte. Wynika z niego w sposób jednoznaczny, że osoby, którym przyznano świadczenie pielęgnacyjne na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2023 r., zachowują prawo do świadczenia na "starych" zasadach, przy spełnieniu warunków odnoszących się do terminów uzyskania nowego orzeczenia o niepełnosprawności i złożenia nowego wniosku o świadczenie.
I dalej:
Podpowiedź nr 2. Ochrona praw nabytych wymaga respektowania praw wynikających z poprzednio wydanej decyzji ostatecznej, jeżeli decyzja ta nie została wyeliminowana z obrotu prawnego w odpowiednim trybie. Jeżeli zatem skarżąca miała prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z aktywności zawodowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawną matką, co wynikało z decyzji wydanej w oparciu o przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2023 r., to zasada ochrony praw nabytych oraz treść art. 63 ust. 3 u.ś.w., nakazują organom respektowanie tego prawa w odniesieniu do kolejnego wniosku o świadczenie pielęgnacyjne, złożonego w warunkach określonych w tym przepisie.