Nieodpłatna pomoc prawna w 2022 r.
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.
Nowelizacja ma dostosowywać przepisy rozporządzenia do zmian w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Zostały one wprowadzone ustawą z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.
Ważne! Planowane zmiany mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.
Jakie rozwiązania zaproponowano?
Nieodpłatna pomoc prawna w miejscu zamieszkania
Obecnie zgodnie z art. 8 ust. 8 ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej osobom ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą stawić się w punkcie osobiście, oraz osobom doświadczającym trudności w komunikowaniu się (o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się) może być udzielana nieodpłatna pomoc prawna lub świadczone nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, także poza punktem albo za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość.
„ Proponuje się sprecyzowanie trybu wprowadzenia w życie zmiany dokonanej w art. 8 ust. 8 ustawy o npp poprzez umożliwienie osobom, o których mowa w tym przepisie, zorganizowania wizyty w miejscu ich zamieszkania lub w miejscu wyposażonym w urządzenie ułatwiające porozumiewanie się z osobami doświadczającymi trudności w komunikowaniu się lub, w miejscu w którym zapewnia się możliwość skorzystania z pomocy tłumacza języka migowego, także w przypadku nieodpłatnej mediacji. Zaproponowano możliwość udzielenia pomocy takim osobom także w innym miejscu dostosowanym do ich potrzeb. Przewidziano także, że w takich przypadkach, osoba udzielająca nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadcząca nieodpłatne poradnictwo obywatelskie odbiera od osoby uprawnionej oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej” – wskazano w Ocenie Skutków Regulacji.
Funkcjonowanie telefonu co najmniej w godzinach pracy urzędu
Nowe rozporządzenie nakłada na starostę obowiązek zapewnienia możliwości dokonywania zgłoszeń w formie telefonicznej pod wskazanym przez niego numerem telefonu, który powinien funkcjonować co najmniej w godzinach pracy urzędu. Obowiązkiem starosty będzie również opracowanie i udostępnienie na publicznej stronie internetowej niezbędnych informacji o działalności punktów zlokalizowanych na terenie danego powiatu, a także informacji o sposobie dokonywania zapisów na porady.
Informacje o mediacji
W miejscu przeznaczonym dla osób oczekujących na udzielenie nieodpłatnej pomocy prawnej pojawi się również informacje o zasadach i zakresie udzielania nieodpłatnej mediacji oraz informacje o możliwości skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów.
„Zmiany te miałyby na celu zwiększenie świadomości osób potrzebujących o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sposób, w tym mediacji, z której można skorzystać także w ramach usług nieodpłatnej pomocy. Informacje o polubownych metodach rozstrzygania sporu w dalszym ciągu nie są w wystarczającym stopniu rozpowszechnione w społeczeństwie. Udostępnienie takich informacji w miejscu, w którym osoby potrzebujące oczekują na umówioną wizytę miałoby walor edukacyjny” – czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Nieodpłatna pomoc prawna - oznaczenie lokalu
Projektowane rozporządzenie doprecyzowuje wymagania w zakresie oznaczenia lokalu, w którym udzielana jest nieodpłatna pomoc prawna lub świadczone nieodpłatne poradnictwo obywatelskie. Lokale będą oznaczone poprzez umieszczenie w widocznym miejscu tablicy, zawierającej określone informacje. Na tablicy pojawi się również logo Ministerstwa Sprawiedliwości.
Pozostałe zmiany dotyczą m.in.:
- określenia, jakimi przesłankami starosta powinien się kierować podejmując decyzję o wprowadzeniu możliwości udzielania nieodpłatnej pomocy na terenie powiatu za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość oraz poza punktem;
- sprecyzowania sposobu przekazywania przez osoby uprawnione opinii o udzielonej pomocy;
- umożliwienia udostępnienia kart pomocy wojewodzie i Ministrowi Sprawiedliwości za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (j. t. Dz. U. z 2021 r., poz. 945)
Projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego (Etap legislacyjny: opiniowanie)