Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego, uwzględniając jednocześnie charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.
Samo czasowe opóźnienie w rozpoznaniu sprawy nie jest równoznaczne z powstaniem odpowiedzialności z tytułu przewlekłości postępowania, sąd może bowiem wykazać, że podejmował z należytą szybkością i starannością środki w celu zapobieżenia owej przewlekłości.
Skarga na przewlekłość postępowania
To skarga której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu lub prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze. Skarga na przewlekłość postępowania sądowego może być wniesiona przede wszystkim przez stronę.
Zobacz również: Jakie prawa przysługują pokrzywdzonemu
Skarga może zostać złożona w trakcie trwającego postępowania – w postępowaniu sądowym, w postępowaniu przygotowawczym (prokuratorskim) oraz w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez komornika sądowego.
Sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie, np.: jeśli postępowanie toczy się przed sądem rejonowym, właściwym będzie sąd okręgowy; jeśli toczy się przed sądem okręgowym – właściwy będzie sąd apelacyjny.
Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przygotowawczego, właściwy do jej rozpoznania jest sąd przełożony nad sądem, który byłby właściwy rzeczowo do rozpoznania sprawy.
Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym lub Naczelnym Sądem Administracyjnym, właściwym do rozpoznania skargi jest Naczelny Sąd Administracyjny.
W postępowaniu egzekucyjnym właściwy jest sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja lub wykonywane są inne czynności. Jeżeli egzekucja lub inne postępowanie dotyczące wykonania orzeczenia sądowego prowadzone jest w dwu lub więcej okręgach, właściwy jest sąd, w okręgu którego dokonano pierwszej czynności.
Skarga podlega opłacie w wysokości 100 zł. Jeżeli skargę wniosło kilka osób, każda z nich uiszcza opłatę oddzielnie.
Jeżeli sąd uzna, że w postępowaniu miała miejsce przewlekłość, uwzględnia skargę. Wówczas sąd zaleca (na wniosek skarżącego lub z urzędu) podjęcie przez organ prowadzący postępowanie (sąd, prokuratora lub komornika) odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie. Jeżeli sąd uwzględni skargę, sąd na żądanie skarżącego przyzna od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości od 2 000 do 20 000 zł.
Zobacz również serwis: Rozwody