Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. To tylko jedna z możliwości, bo kwoty pomocowe w zależności od konkretnych przesłanek ustawowych ale i lokalnego prawa samorządowego - mogą być różne, mniejsze ale też i większe. W każdym razie warto wiedzieć, że osobie usamodzielniającej się przyznaje się generalnie pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, zagospodarowanie jak i udziela się pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych czy w zatrudnieniu. Nie można też pominąć innej formy pomocy jaką jest pomoc prawna i psychologiczna.
- Komu przysługuje pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie?
- Jaka jest wysokość pomocy na usamodzielnienie?
- Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lutego 2022 r.: termin, w jakim może być wypłacona pomoc na usamodzielnienie
- Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. Co to i dla kogo?
Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. To tylko jedna z możliwości, bo kwoty pomocowe w zależności od konkretnych przesłanek ustawowych ale i lokalnego prawa samorządowego - mogą być różne, mniejsze ale też i większe. W każdym razie warto wiedzieć, że osobie usamodzielniającej się przyznaje się generalnie pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, zagospodarowanie jak i udziela się pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych czy w zatrudnieniu. Nie można też pominąć innej formy pomocy jaką jest pomoc prawna i psychologiczna.
Komu przysługuje pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie?
Pomoc przysługuje pełnoletniemu wychowankowi opuszczającemu rodzinę zastępczą (spokrewnioną, niezawodową, zawodową placówkę opiekuńczo-wychowawczą, rodzinny dom dziecka, regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, MOW, MOS, zakład poprawczy i schronisko dla nieletnich.
Pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielniania, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia.
Jaka jest wysokość pomocy na usamodzielnienie?
Jak ogłasza resort pracy, a konkretnie MRPiPS w: OBWIESZCZENIU MINISTRA RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 24 marca 2024 r. w sprawie wysokości kwot świadczeń przysługujących rodzinie zastępczej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka, wysokości pomocy dla osoby usamodzielnianej oraz wysokości kwot określonych w umowach, na podstawie art. 86 ust. 3 w związku z art. 153 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 177), zwanej dalej "ustawą", ogłasza się, że od dnia 1 czerwca 2024 r. wysokość kwoty: o której mowa w:
- art. 149 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy - wynosi nie mniej niż 9991 zł,
- art. 149 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy - wynosi nie mniej niż 4998 zł,
- art. 149 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy - wynosi nie mniej niż 2500 zł.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lutego 2022 r.: termin, w jakim może być wypłacona pomoc na usamodzielnienie
Zgodnie z art. 149 ust. 2 ustawy z 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielnienia, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak, niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia. Przyjęty przez ustawodawcę wiek wyznacza granicę, do której może trwać proces usamodzielniania. Jakkolwiek zatem ustawa nie wskazuje daty, do jakiej może być złożony wniosek o przyznanie tej pomocy, to upływ okresu, w jakim może być wypłacona pomoc na usamodzielnienie, uzasadnia odmowę jej przyznania.
Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. Co to i dla kogo?
Wysokość pomocy na usamodzielnienie wynosi:
- w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną - nie mniej niż 4998 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej 3 lat;
- w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną:
- nie mniej niż 9991 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres powyżej 3 lat,
- nie mniej niż 4998 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat,
- nie mniej niż 2500 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres roku.
W przypadku gdy osoba usamodzielniana otrzymuje pomoc na kontynuowanie nauki, pomoc na usamodzielnienie jest wypłacana po zakończeniu pobierania pomocy na kontynuowanie nauki. W uzasadnionych przypadkach pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona w trakcie wypłacania pomocy na kontynuowanie nauki.
Specjaliści podkreślają istotny charakter programu: "Pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielniania, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia. Przywołane unormowanie przyznaje kluczową rolę postanowieniom indywidualnego programu usamodzielnienia, ponieważ zamieszczone w nim ustalenia będą determinowały sposób wypłaty świadczenia przysługującego osobie usamodzielnianej. Pomoc ta może być wypłacona jednorazowo, względnie w ratach. W tym miejscu rodzi się pytanie, czy sposób wypłaty przyznanego świadczenia powinien zostać określony w osnowie decyzji, czy też wystarczą w tym zakresie postanowienia indywidualnego programu usamodzielnienia. W mojej ocenie decyzja przyznająca osobie usamodzielnianej przedmiotową pomoc powinna zawierać wskazanie co do sposobu wypłaty. Ta część rozstrzygnięcia powinna mieć umocowanie w postanowieniach indywidualnego programu usamodzielnienia i być z nim zbieżna. Za takim rozwiązaniem przemawia charakter prawny decyzji jako aktu wiążącego organ i jej adresata, natomiast indywidualny program usamodzielnienia jest dokumentem opracowywanym przez osobę usamodzielnianą i zatwierdzanym przez kierownika PCPR, zatem na jego podstawie nie można domagać się przyznania praw, jak również nie może on stanowić podstawy realizacji decyzji administracyjnej. Zauważyć należy, że ustawodawca mocą komentowanego przepisu wskazuje, że pomoc ta wypłacana jest jednorazowo lub w ratach, natomiast nie określa sposobu wypłaty przyznanego świadczenia, a zatem wybór w tym zakresie pozostawia organowi, który powinien to uzgodnić z osoba usamodzielnianą. W tym zakresie można spotkać się co do zasady z dwiema formami, a mianowicie wypłatą jednorazową pełnej kwoty, czy też określonej raty w kasie organu przyznającego pomoc, bądź też z przesłaniem tych środków na konto bankowe osoby usamodzielnianej. Sposób wypłaty powinien uwzględniać możliwości danego organu, jak również respektować preferencje osoby usamodzielnianej. Wypłata omawianego świadczenia – czy to w formie jednorazowej, czy też w ratach – musi nastąpić do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, czyli do dnia odpowiadającego dniu urodzin tej osoby. Z dniem ukończenia przez nią 26 lat wypłata tego świadczenia będzie już prawnie niemożliwa. Prezentowana tu sytuacja oznacza, że decyzja przyznająca analizowaną formę pomocy ze wskazanym dniem wygasa z mocy prawa, a niewykorzystane środki przepadają. Rozważenia wymaga inna kwestia, a mianowicie gdy przewidziane powyższą decyzją środki nie zostaną przekazane na rzecz osoby uprawnionej z winy organu administracji, wówczas osoba usamodzielniana nie będzie mogła dochodzić ich wypłaty w drodze administracyjnej, lecz w mojej ocenie będzie przysługiwało jej roszczenie cywilnoprawne względem organu administracji z uwagi na szkodę, którą poniosła w następstwie wadliwego działania organu administracji. W takim przypadku organ, który dopuścił się takiego działania, może podzielić argumentację osoby usamodzielnianej względnie odmówić jej uwzględnienia i skierować sprawę na drogę postępowania sądowego.". (zob. Nitecki Stanisław, Wilk Aleksandra, Wspieranie rodziny i system pieczy zastępczej. Komentarz, wyd. II, Opublikowano: WKP 2024).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 49)
Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 marca 2024 r. w sprawie wysokości kwot świadczeń przysługujących rodzinie zastępczej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka, wysokości pomocy dla osoby usamodzielnianej oraz wysokości kwot określonych w umowach (M.P. 2024 poz. 230)