MOPS od 10 lat ignorują Trybunał Konstytucyjny. Bo wojewoda zabierze im pieniądze

Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
MOPS i sąd: Świadczenie pielęgnacyjne za nieufność osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny) / Shutterstock

Nieufność staruszki z demencją (osoba niepełnosprawna, stopień znaczny) jest dodatkowym argumentem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Bo staruszka ufa tylko swojej córce. I nie może wykonywać czynności opiekuńczych nikt inny. To ciekawostka z omówionego w artykule wyroku sądu. Wyrok ten pokazuje jednak stały problem z MOPS - urzędnicy wiedzą o tym, że nie ma limitu wieku (18 lat dla osoby nieuczącej się) przy świadczeniu pielęgnacyjnym (jako data powstania niepełnosprawności. Ale wciąż ten limit stosują. To karygodne. Bo wynika to w mojej ocenie z obawy, że wojewoda odbierze gminom pieniądze na świadczenie pielęgnacyjne albo RIO zarzucą gminie naruszenie zasad gospodarki środkami publicznymi - bo przepisy wciąż mówią o limicie 18 lat, a to że limit nie obowiązuje wynika z wyroku TK, którego Sejm nigdy nie przełożył na nowelizację przepisów

III SA/Kr 2306/24 - Wyrok WSA w Krakowie, Data orzeczenia 2025-08-21. Link do wyroku

Czytamy w uzasadnieniu wyroku - "z wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. K 38/13 wynika, że z art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych nie można wywodzić nomy warunkującej przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego datą powstania niepełnosprawności osoby objętej opieką, skoro tak sformułowany warunek został uznany za niekonstytucyjny."

Przykład

Staruszka ma 91 lat. Jej opiekun (córka) od kilku lat stara się o stare świadczenie pielęgnacyjne. MOPS odmawia bo niepełnosprawność (m.in. demencja) powstała 10 lat temu (w wieku 80 lat).

Sąd miażdży MOPS na okoliczność odmowy świadczenia pielęgnacyjnego

W sprawie III SA/Kr 2306/24 mamy klasykę, czyli MOPS odmawia przyznania świadczenia pielęgnacyjnego pomimo tego, że jego argumenty są wprost sprzeczne z z setkami wyroków WSA i NSA.

Przykład

MOPS (albo SKO) - Zdaniem Kolegium, nie kwestionując faktu sprawowania opieki nad matką przez skarżącą i istnienia potrzeby takiej opieki, brak jest podstaw do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z uwagi na istnienie trójki rodzeństwa skarżącej. Organ wskazał, że rodzeństwo skarżącej jest zobowiązane alimentacyjnie względem matki i nie wykazano istnienia przeszkód aby w ramach obowiązku alimentacyjnego współdzieliło ze skarżącą opiekę nad matką z sposób fizyczny lub finansowy, aby umożliwić skarżącej podjęcie zatrudnienia choćby w częściowym wymiarze czasu pracy.

Sądy (zarówno WSA jak i NSA) - To, że córka opiekująca się matką, ma rodzeństwo (nie pomagające matce), nie ma prawnego znaczenia - należy się córce stare świadczenie pielęgnacyjne.

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Przykład

MOPS - staruszka nie ma stwierdzonej niepełnosprawności przed 18 rokiem życia.

Sądy - zgodnie z orzeczeniem TK wiek powstania niepełnosprawności nie ma znaczenia.

Stanowisko sądu:

" (...) słuszne jest stanowisko Kolegium, zgodnie z którym, w obecnej sytuacji prawnej nie jest dopuszczalne oparcie decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie tej części przepisu art. 17 ust. 1b cyt. ustawy, której niekonstytucyjność stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13. W wyroku tym wskazano bowiem, że art. 17 ust. 1b cyt. ustawy w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Tym samym w stosunku do opiekunów tych dorosłych osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała później niż w okresach wskazanych w ust. 1b pkt 1 i 2 cyt. ustawy, kryterium momentu powstania niepełnosprawności, jako uniemożliwiające uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, utraciło przymiot konstytucyjności. W odniesieniu do tych osób oceny spełnienia przesłanek niezbędnych dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego trzeba dokonywać zatem z pominięciem tego kryterium. Wobec powyższego, Kolegium prawidłowo uznało, że brak było podstaw do odmowy przyznania skarżącej wnioskowanego świadczenia pielęgnacyjnego tylko z tego powodu, że nie został spełniony warunek z art. 17 ust. 1b cyt. ustawy."

Stare świadczenie pielęgnacyjne - MOPS w Mielcu

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z z

Nieufność osoby niepełnosprawnej jako przesłanka potwierdzająca konieczność opieki przez córkę nad niepełnosprawną matką

Tak czytamy w ocenie Sądu:

Przykład

W specyfice schorzeń matki będącej osobą niepełnosprawną, dla stwierdzenia ciągłego charakteru opieki świadczonej przez skarżącą, istotne jest również to, że matka jest nieufna względem obcych osób. To sprawia, że osoba niepełnosprawna jest w rzeczywistości ograniczona w możliwości skorzystania z ewentualnego wsparcia innych osób w opiece nad matką.

Sąd wskazał inne przesłanki:

Ważne

(...) podeszły wiek osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny) i jej stan zdrowia, a także zakres opieki jakiej wymaga i jaką świadczy jej skarżąca wskazuje, że charakter sprawowanej opieki wypełnia przesłankę określoną w art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Niepełnosprawność ruchowa matki rodzi realne ryzyko upadku stąd istnieje potrzeba stałej obecności przy matce. Na taką potrzebę wskazuje również demencja matki oraz brak możliwości samodzielnego wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego. Przykładowo matka skarżącej jest przez skarżącą karmiona.

Zasiłek pielęgnacyjny a specjalny zasiłek opiekuńczy. MOPS odpowiada na pytanie sądu

Ciekawym elementem wyroku jest to, że sąd podjął wątpliwości co do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy, w zakresie okoliczności pobierania przez skarżącą specjalnego zasiłku opiekuńczego na matkę. W toku postepowania sądowego wątpliwości te zostały rozwiane. W piśmie z 22 lipca 2025 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starym Sączu, w odpowiedzi na wezwanie Sądu wskazał, że skarżąca nigdy nie pobierała specjalnego zasiłku opiekuńczego na matkę (k. 40 a.s.). Tym samym wykluczono istnienie negatywnej przesłanki przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Sąd miażdży MOPS na okoliczność odmowy świadczenia pielęgnacyjnego

W sprawie tej mamy klasykę, czyli MOPS odmawia przyznania świadczenia pielęgnacyjnego pomimo tego, że jego argumenty są wprost sprzeczne z z setkami wyroków WSA i NSA

Przykład

MOPS (albo SKO) - Zdaniem Kolegium, nie kwestionując faktu sprawowania opieki nad matką przez skarżącą i istnienia potrzeby takiej opieki, brak jest podstaw do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z uwagi na istnienie trójki rodzeństwa skarżącej. Organ wskazał, że rodzeństwo skarżącej jest zobowiązane alimentacyjnie względem matki i nie wykazano istnienia przeszkód aby w ramach obowiązku alimentacyjnego współdzieliło ze skarżącą opiekę nad matką z sposób fizyczny lub finansowy, aby umożliwić skarżącej podjęcie zatrudnienia choćby w częściowym wymiarze czasu pracy.

Sądy (zarówno WSA jak i NSA) - To, że córka opiekująca się matką, ma rodzeństwo (nie pomagające matce), nie ma prawnego znaczenia - należy się córce stare świadczenie pielęgnacyjne.

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Przykład

MOPS - staruszka nie ma stwierdzonej niepełnosprawności przed 18 rokiem życia.

Sądy - zgodnie z orzeczeniem TK wiek powstania niepełnosprawności nie ma znaczenia.

Stare świadczenie pielęgnacyjne - MOPS w Mielcu

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (tj. świadczenie przyznane na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r.)

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, którzy nabyli prawo do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej do 31 grudnia 2023 r. będą otrzymywać świadczenie na dotychczasowych zasadach tj. obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r.

Osoby te zachowują prawo do świadczenia również w przypadku, gdy osobie, nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach określonych w zdaniu poprzednim jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.

Osoby, które otrzymują świadczenia opiekuńcze na starych" zasadach, nie mogą podjąć zatrudnienia, ani otrzymywać świadczeń emerytalnych lub rentowych. Mogą natomiast wybrać czy pozostają przy świadczeniach opiekuńczych według starych zasad czy przechodzą na nowy system obowiązujący od stycznia 2024 r.

Prawo
Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.
07 paź 2025

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

Jeśli stać cię na zakup zwierzaka, to musi być cię stać na podatek. Urzędy są zgodne i każą płacić miłośnikom zwierząt. Trzeba też dopełnić formalności
07 paź 2025

Czy cena psa, kota, czy żółwia to jedyny koszt, jaki ponosimy zapraszając go pod swój dach? Wiele osób tak myśli i nie bierze pod uwagę tego, że zakup zwierzaka może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku.

Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny
07 paź 2025

Któż z nas nie otrzymał lub nie przekazał komuś w rodzinie choćby drobnych sum pieniędzy, na przykład w związku z okazją taką jak rocznica urodzin, czy imieniny? Nie można jednak tego czynić dowolnie, aby nie znaleźć się w polu zainteresowania fiskusa. Nieprawidłowo dokonana darowizna może bowiem oznaczać konieczność zapłacenia karnej stawki podatku, która wynosi 20%, a także odpowiedzialność karno-skarbową! A wystarczy dokonać stosunkowo prostych formalności, by tego uniknąć.

Sektor przemysłowy w Polsce w 2025 roku: między presją kosztową a inwestycjami w przyszłość [Raport wynagrodzeń w sektorze przemysłowym]
07 paź 2025

Sektor przemysłowy w Polsce w 2025 roku mierzy się z ograniczonym popytem, spadkiem zamówień, zwłaszcza eksportowych oraz rosnącymi kosztami działalności. Z „Raportu wynagrodzeń w sektorze przemysłowym” Grafton Recruitment wynika, że w przetwórstwie przemysłowym odnotowano spadki zatrudnienia, a przedsiębiorstwa koncentrują się na utrzymaniu ciągłości operacyjnej i dostosowaniu do trudnych warunków gospodarczych.

Zapadły przełomowe wyroki NSA i WSA: Opłaty pobierane przez cmentarze nielegalne – teraz tysiące Polaków może dochodzić od zarządców cmentarzy niesłusznie pobranych kwot
07 paź 2025

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za dochowanie zmarłego do już opłaconego grobu, wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. WSA w Warszawie dodał do tego natomiast – ustalane przez samorządy cen grobów i płyt, opłaty za ekshumację zwłok, uprzątnięcie szczątków, przechowywanie zwłok w chłodni, udostępnienie sali do ubierania zwłok i wiele innych. NSA potwierdza w swoich wyrokach, że – organ gminy może ustalić (a cmentarz – na tej postawie) pobierać tylko takie opłaty, które są związane z pochowaniem zwłok.

Sejm na żywo: 42. posiedzenie Sejmu (7, 8, 9 października 2025) [Transmisja online]
07 paź 2025

We wtorek, 7 października rozpocznie się trzydniowe posiedzenie Sejmu. Głównym punktem 42. posiedzenia Sejmu, będzie pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2026 (druk nr 1749) oraz projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2026 (druk nr 1750). Prace nad tymi punktami przewidziane są na czwartek, 9 października.

Długi weekend w listopadzie. Rząd podjął decyzję
07 paź 2025

Listopad 2025 roku przyniesie wyjątkowo korzystny układ dni wolnych. Rząd zdecydował, że 10 listopada część Polaków dostanie dodatkowy dzień wolny, co pozwoli cieszyć się aż czterodniowym weekendem. Sprawdź, kogo obejmuje decyzja i jakie prawa gwarantuje Kodeks pracy.

Podwyżki dla samorządowców już obowiązują! Od dziś wójtowie i urzędnicy z nowymi limitami. Co dokładnie się zmienia?
07 paź 2025

Dziś wchodzą w życie przepisy, które podnoszą maksymalne wynagrodzenia dla kluczowych stanowisk w samorządach. Sprawdzamy, ile wyniesie podwyżka i czy dotknie ona każdego urzędnika gminnego, a także co zmieni się w katalogu stanowisk samorządowych.

Bon ciepłowniczy 2025/2026: Komu przysługuje 3500 zł? Zobacz progi dochodowe i kwoty wsparcia. [Ostateczne zasady]
07 paź 2025

Nowe zasady wsparcia dla gospodarstw domowych już obowiązują. Bon ciepłowniczy na lata 2025/2026 będzie ważnym wsparciem dla rodzin, które ogrzewają domy węglem, gazem, pelletem lub energią elektryczną. Maksymalna kwota dofinansowania wyniesie aż 3500 zł. Znamy już ostateczne progi dochodowe i wysokość wsparcia. Sprawdź, komu dokładnie przysługuje to świadczenie i jak złożyć wniosek.

Ile zapłacimy za prąd w 2025 i 2026 r.? Jaka będzie nowa wysokość opłaty mocowej? Znamy nowe przepisy
07 paź 2025

Weszły w życie nowe przepisy, które przedłużają mechanizmy osłonowe! Rząd przedłużył mechanizmy osłonowe i ustalił maksymalną stawkę za energię. Wprowadzono też znaczną ulgę na rachunku, zawieszając jedną z kluczowych opłat. Sprawdź, do kiedy obowiązuje wsparcie i kto z niego skorzysta!

pokaż więcej
Proszę czekać...