Co do zasady doręczeń dokonuje sąd.To za jego pośrednictwem przekazywane są pisma stronom. Powód wnosząc pozew dołącza do niego odpis pozwu przeznaczony dla sądu ale również dla strony przeciwnej. Dopiero, gdy sąd zapozna się z pozwem wysyła stosowny odpis dla pozwanego. Zasada ta odnosi się również do innych pism procesowych.
Podstawowe zasady
Sąd dokonuje doręczeń za pośrednictwem poczty, komornika, woźnych lub sądowej służby doręczeniowej. Obecnie najczęściej doręczeń dokonuje się za pomocą poczty.
Zasadą jest bezpośrednie doręczanie listów odbiorcy. Tak więc gdy stroną w sprawie jest osoba fizyczna przesyłkę doręcza się do jej rąk. Jeżeli natomiast nie ma zdolności procesowej wtedy pismo doręcza się jej przedstawicielowi ustawowemu. Natomiast pisma dla osób prawnych lub innych jednostek organizacyjnych kieruje się do organu upoważnionego do jej reprezentowania. Organem takim najczęściej będzie zarząd spółki lub prokurent. Pisma można również doręczać ustanowionemu w sprawie pełnomocnikowi.
Doręczeń dokonuje się w dni pracujące. Nie można doręczać pism w godzinach nocnych (21-7). Doręczeń dokonuje się w miejscu zamieszkania, w miejscu pracy lub tam gdzie się zastanie adresata.
Za potwierdzeniem odbioru
Wszystkie pisma doręczane przez sąd doręczane są za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Zgodnie bowiem z przepisami k.p.c. odbierający pismo potwierdza odbiór oraz jego datę własnoręcznym podpisem. Jeżeli adresat nie chce pokwitować odbioru wtedy czyni to doręczający wraz z adnotacją o przyczynie braku podpisu.
Funkcjonariusze i osadzeni
Pisma sądowe skierowane do żołnierzy służby zasadniczej, funkcjonariuszom Policji i Służby Więziennej dokonywane są przez ich bezpośrednie organy. Natomiast osobom pozbawionym wolności przez zarząd odpowiedniego zakładu.
Skutki doręczenia
Doręczenie pisma powoduje doniosłe skutki prawne. Od momentu doręczenia biegnie bowiem wiele terminów. Od doręczenia wyroku z uzasadnieniem biegnie termin na złożenie apelacji. Od daty doręczenia pozwu biegnie dwutygodniowy termin na złożenie odpowiedzi na pozew (postępowanie gospodarcze). Od momentu doręczenia postanowienia biegnie termin na łożenie zażalenia.
Bezpośrednie doręczenie
Strony reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników mogą same sobie nawzajem pisma. Muszą to jednak czynić za potwierdzeniem odbioru.
W postępowaniu gospodarczym natomiast zasadą jest, że strony doręczają sobie nawzajem pisma. Oczywiście też w wypadku gdy są zastępowane przez pełnomocników procesowych. Jednakże jeżeli w postępowaniu zwykłym strony mogą korzystać z takiego uprawnienia tak w postępowaniu gospodarczym muszą one doręczać sobie nawzajem pisma. Pisma, do których nie dołączono dowodu nadania stronie przeciwnej zwracane są bez wzywania do usunięcia braku.