Stopień trudności: zmienny w zależności od konfliktów oraz charakteru przedmiotów spadku
Koszt: 300 zł (zgodny wniosek), 500 zł (brak zgodnego wniosku)
Wymagane dokumenty:
- postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku (jeśli było postępowanie),
- akt zgonu i oświadczenia o przyjęciu odrzuceniu spadku (jeśli postępowania nie było),
- dokumenty dot. poszczególnych przedmiotów spadku np. odpis z księgi wieczystej nieruchomości, karta pojazdu.
Krok 1: polubownie
Jeśli istnieje zgoda, co do tego, jak podzielić spadek- spadkobiercy powinni spisać wielostronną umowę. W niej w oparciu o inwentarz (jeśli był sporządzany) lub spis przedmiotów sporządzony na potrzeby działu, dokonać przydzielenia przedmiotów należących do spadku.
Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość lub prawo spółdzielcze (własnościowe) – umowa powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego. W pozostałych przypadkach nie ma takiej potrzeby.
Zgodny wniosek o podział, można również złożyć do sądu (patrz dalsze kroki). Jest to rozwiązanie tańsze niż wizyta u notariusza, trzeba się natomiast liczyć z długimi terminami oczekiwania na rozprawę i wydanie postanowienia o dziale.
Jeśli tylko wobec części spadku istnieje zgoda – tę część można rozdzielić umownie, w pozostałym zakresie sprawę pozostawić do rozstrzygnięcia sądowi.
Krok 2: kierujemy sprawę do sądu
Każdy ze spadkobierców może złożyć wniosek do sądu o dział spadku. Wniosek należy sporządzić w tylu kopiach ilu jest spadkobierców. Należy pamiętać o dodatkowej kopii dla sądu. Jeśli składany wniosek jest popierany przez wszystkich spadkobierców – do wniosku powinno się załączyć plan podziału – podpisany przez wszystkich uprawnionych. Jeśli co do działu nie ma zgody – plan podziału będzie planem wstępnym, który sporządza sam wnioskodawca (nie musi konsultować się z pozostałymi, którzy zostaną wysłuchani przed sądem).
W przypadku braku zgody wniosek jest droższy i kosztuje 500 zł.
Krok 3: szacujemy spadek
Masa spadku może być bardzo duża – może w jej skład wchodzić mnóstwo przedmiotów. Spadkobiercy powinni sporządzić dokładny spis – będzie on oparciem dla sądu. Jeśli sąd lub któryś ze spadkobierców będzie miał podejrzenia wobec przedstawionych przedmiotów - wydłuży to postępowanie. Jeśli, któryś ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza – komornik sporządzi inwentarz spadku – uwzględniający przedmioty spadku oraz ich wartość. Inwentarz jest doskonałym „narzędziem” do sporządzenia planu podziału i przeprowadzenia postępowania o dział spadku.
Krok 4: sporządzamy wniosek
Sąd: sąd spadku, czyli sąd ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego
Wnioskodawca: osoba wnosząca wniosek
Uczestnicy: wszyscy pozostali spadkobiercy
Tytuł: Wniosek o dział spadku
Wniosek:
- Wnoszę o dokonanie działu spadku, po ………… zmarłym w dniu ………. (sygnatura akt postępowania o dział spadku (jeśli było przeprowadzone) zgodnie z załączonym planem podziału.
Jeśli postępowania o stwierdzenie nabycia spadku nie było, można złożyć wniosek o jego przeprowadzenie, w ramach postępowania o dział spadku.
Uzasadnienie:
W uzasadnieniu musimy opisać historię spadkobrania – przytoczyć datę oraz miejsce śmierci i ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (jako dowód możemy przytoczyć akta postępowania o stwierdzenie nabycia spadku). Następnie musimy uzasadnić stworzony przez nas plan podziału - powołując się w szczególności na:
- spis przedmiotów (lub inwentarz),
- wartość przedmiotów,
- możliwości płatnicze innych spadkobierców (jeśli np. planujemy przekazać im coś na własność za spłatą pozostałych spadkobierców),
- wielkości udziałów w spadku.
Powinniśmy przedstawić okoliczności sporządzania spisu (chyba, że sporządzono inwentarz). W szczególności:
- powołać świadków (np. w osobach spadkobierców) na okoliczność rzetelności sporządzonego spisu,
- załączyć dokumentacje, która potwierdza własność przedmiotów wymienionych (o ile jest to możliwe) co do:
- nieruchomości,
- pojazdów mechanicznych podlegających rejestracji,
- akcji / udziałów w spółkach.
Krok 5: kompletowanie i złożenie wniosku
Wniosek musimy złożyć do sądu w tylu egzemplarzach ilu jest uczestników postępowania, oraz jeden - zawierający oryginały (lub poświadczone przez notariusza) dokumentów. Do wniosku musimy załączyć wszystkie dowody powoływane we wniosku. Odpisy dla uczestników, mogą być kserokopiami. Wniosek należy bezwzględnie podpisać. Do wniosku należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej:
- 300 zł – jeśli wniosek jest zgodny
- 500 zł jeśli co do działu jest spór pomiędzy spadkobiercami.
Każdy wniosek podlega oddzielnej opłacie.