Czym jest praca w porze nocnej
Pora nocna obejmuje 8 godzin między godziną 21.00 a 07.00.
Uszczegółowienie godzin uznawanych u danego pracodawcy za noc powinno nastąpić:
- regulaminie pracy
- pisemnej informacji przekazanej pracownikowi w ciągu 7 dni od zawarcia umowy (jeśli pracodawca nie ma obowiązku wydania regulaminu)
Za pracującego w porze nocnej można uznać pracownika, którego:
- rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej
- co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Kto nie może pracować w porze nocnej
W porze nocnej zabroniona jest praca:
- kobiet w ciąży
- pracowników opiekujących się dzieckiem do 4 lat bez ich zgody
- pracowników młodocianych
- pracowników niepełnosprawnych
Ochrona kobiet w ciąży
Pracodawca nie może skierować kobiety w ciąży do pracy w godzinach nocnych.
Od momentu kiedy pracodawca, otrzyma od pracownicy informacje o tym, że jest w ciąży natychmiast musi podjąć stosowne działania:
- Musi tak zmienić rozkład pracy przyszłej matki, aby swoją prace mogła wykonywać tylko w dzień
- Jeśli jest to nie możliwe lub bezcelowe pracodawca musi przenieść pracownicę w ciąży do innej pracy, która nie jest wykonywana w porze nocnej
- W przypadku, gdy pracodawca nie ma możliwości przeniesienia pracownicy do pracy w dzień musi zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy.
Za pracę w porze nocnej pracownikom przysługuje dodatek do wynagrodzenia.
Pracownice w ciąży często obawiają się utraty dodatkowego wynagrodzenia, jakie przysługiwałoby im gdyby nadal pracowały w nocy. Prawo chroni takie pracownice. Jeśli przeniesienie kobiety do pracy w ciągu dnia spowoduje jej obniżenie, to przysługuje jej dodatek wyrównawczy.
Dodatek wyrównawczy – to różnica pomiędzy wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie przyszłej matki do pracy w ciągu dnia, a wynagrodzeniem otrzymywanym po takiej zmianie.
Jeżeli pracownica została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy przez pracownika także nie musi obawiać się utraty wynagrodzenia. Pomimo, że nie świadczy pracy, zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.
Zakaz zatrudniania w porze nocnej, kobiet w ciąży jest bezwzględny. Oznacza to, że pracodawca w ogóle nie może zatrudnić przyszłej matki, nawet jeśli sama wyrazi na to zgodę.
Pracownik- rodzic
Pracodawca zamierzający zatrudnić pracownika w porze nocnej musi brać po uwagę spełniane przez niego funkcje rodzicielskie.
Pracownicy- rodzice, którzy sprawują opiekę nad małym dzieckiem, także mogą liczyć na zwolnienie od pracy w nocy. Dotyczy to pracowników, opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez niego 4 roku życia.
Jeśli pracodawca chce zatrudnić pracownika sprawującego opiekę nad małym dzieckiem musi uzyskać jego zgodę . Pracownik sam decyduje czy jest w stanie pogodzić obowiązki rodzicielskie i pracę w nocy. Brak zgody nie oznacza naruszenia obowiązków pracowniczych i nie może pociągać żadnych negatywnych konsekwencji.
Zakaz zatrudniania pracownika w porze nocnej dotyczy zarówno:
- matki jaki i
- ojca dziecka
Zakaz zatrudniania pracowników, opiekujących się małymi dziećmi jest względny. Pracownik może wyrazić zgodę na pracę w nocy.
Jeśli oboje rodzice sprawują opiekę nad małym dzieckiem, z możliwości odmowy pracy w porze nocnej może skorzystać tylko jedno z rodziców.
Praca w nocy młodocianych
Młodocianych pracowników nie można zatrudniać w porze nocnej.
Pora nocna dla młodocianego przypada pomiędzy godzinami 22.00 a 06.00.
W odniesieniu do zatrudnionych młodocianych pracowników, którzy:
- nie ukończyli gimnazjum
- nie mają 16 lat, a ukończyli gimnazjum
- mają 16 lat, a nie ukończyli gimnazjum
pora nocna przypada pomiędzy godzina 20.00 a 06.00.
Niepełnosprawni
Praca niepełnosprawnych pracowników jest co do zasady zabroniona.
Pracownik niepełnosprawny może jednak wykonywać pracę w nocy jeśli:
- lekarz, który przeprowadza badania profilaktyczne lub
- lekarz sprawujący opiekę nad niepełnosprawnym wyrazi na to zgodę.
Niepełnosprawnych pracowników można także zatrudnić przy pilnowaniu.
Nie każdego pracownika można zatrudnić w porze nocnej. Zatrudnienie pracownicy w ciąży jest bezwzględnie zakazane. Nie można jej zatrudnić nawet po wyrażeniu przez nią zgody.