Występują dwie normy czasu pracy (dobowa – nieprzekraczająca 8 godzin i średniotygodniowa – nieprzekraczająca 40 godzin). Pracą w godzinach nadliczbowych będzie praca ponad normę dobową oraz ponad normę średniotygodniową.
Pracą w godzinach nadliczbowych jest również praca ponad dobowy wymiar czasu pracy, gdy jest on wyższy niż 8-godzinna norma.
Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
- szczególnych potrzeb pracodawcy.
Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje:
- normalne wynagrodzenia,
- dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.
Istnieje możliwość udzielenia pracownikowi czasu wolnego od pracy w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych. Z inicjatywą udzielenia dnia wolnego może wystąpić zarówno pracownik, jak i pracodawca. W przypadku, kiedy czas wolny udzielany jest na wniosek pracownika, wymiar wolnego czasu musi odpowiadać liczbie przepracowanych nadgodzin. Jeśli udzielenie dnia wolnego następuje przez jednostronną decyzję pracodawcy czas wolny powinien być udzielony w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. Jednak nie może to może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.
Pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika o udzielenie czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych. Oznacza to, że pracodawca nie musi uwzględnić wniosku pracownika.