Ograniczenia w zatrudnieniu kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią

Łukasz Nysztal
Adwokat
rozwiń więcej
Ustawodawca w sposób szczególny chroni kobietę w okresie ciąży w zakresie trwałości stosunku pracy, ale również ogranicza się możliwość zatrudnienia w określonych warunkach.

I tak – w art. 178 kodeksu pracy zawarto bezwzględny zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej. Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej. W razie braku takich możliwości pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Ponadto pracodawca ma zakaz zatrudnienia pracownicy w ciąży na stanowisku pracy ujętym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 1996r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Pracownica zatrudniona przy pracy wzbronionej kobietom, wymienionej w przytoczonym wyżej rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 r., musi zostać, bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe lub niebezpieczne, przeniesiona do innej pracy. Jeżeli pracownica jest zatrudniona przy pracy tego rodzaju, nie jest w ogóle dopuszczalne dostosowanie warunków pracy do potrzeb pracownicy.  Jeżeli przeniesienie pracownicy zatrudnionej przy tego rodzaju pracy do innej pracy jest niemożliwe, to pracodawca jest obowiązany zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Natomiast jeśli pracownica w ciąży jest zatrudniona przy pracach innych niż wykonywane w narażeniu na czynniki szkodliwe lub niebezpieczne - pracodawca ma przede wszystkim obowiązek dostosowania warunków pracy takiej pracownicy do wymagań określonych w rozporządzeniu albo tak ograniczyć czas pracy, aby wyeliminować zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownicy. Dopiero wówczas, gdy takie działanie pracodawcy okaże się niemożliwe lub niecelowe, powstaje po stronie pracodawcy obowiązek przeniesienia tej pracownicy do innej pracy, a w braku takiej możliwości zwolnienia jej na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Względny zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży dotyczy pracy w przerywanym systemie czasu pracy oraz delegowania do pracy poza miejsce zamieszkania. Zakaz ten może bowiem być uchylony za zgodą samej pracownicy.



Należy również pamiętać, że przeniesienie pracownicy w ciąży do innej pracy w związku z wyżej opisanymi ograniczeniami nie może powodować pogorszenia sytuacji pracownika. Przeniesienie pracownicy ze względu na ustawowy zakaz zatrudnienia w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej (art. 178 § 1 kp), jako przeniesienie do innej pracy w rozumieniu art. 179 § 1 kp, uzasadnia na podstawie art. 179 § 2 kp wypłatę dodatku wyrównawczego w razie obniżenia wynagrodzenia tej pracownicy, chociażby rodzaj wykonywanej przez nią pracy pozostał nie zmieniony (tak: Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 marca 1979 r. V PZP 13/78)

Zobacz:  Zatrudnienie pracownika na zwolnieniu chorobowym


Pracodawca nie może także zobowiązać do pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w przerywanym systemie czasu pracy, a także delegować poza stałe miejsce pracy pracownika opiekującego się dzieckiem, które nie ukończyło 4 roku życia. Zakaz ten uchyla zgoda pracownika objętego ochroną ze względu na wiek dziecka. Wyrażenie zgody na pracę w tych warunkach powoduje, że pracodawca przestaje być związany zakazem, a praca w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w przerywanym systemie czasu pracy, w delegacji nie stanowi naruszenia prawa.

Prawo
Ceny gazu ziemnego wzrosną o 45 proc. w lipcu? Posłowie PiS chcą nowej ustawy
29 kwi 2024

Politycy partii Prawo i Sprawiedliwość wystąpili z inicjatywą przyjęcia przez Sejm ustawy, która miałaby na celu zamrożenie cen gazu ziemnego. W obliczu zbliżających się podwyżek, posłowie chcą chronić interesy polskich rodzin.

Od 300 do 1200 zł – tyle będzie wynosił bon energetyczny. A próg dochodowy? Od 1700 do 2500 zł. Decyzje zapadną 7 maja.
29 kwi 2024

Stały Komitet Rady Ministrów w poniedziałek przyjął nie tylko rewizję KPO i Plan Finansowy Państwa na lata 2024–2027, ale także projekt ustawy o bonie energetycznym – podał na platformie X szef Stałego Komitetu RM Maciej Berek. Projektem w sprawie bonu rząd zajmie się 7 maja.

Termin zwrotu VAT nie będzie krótszy. Będzie też jeden termin wdrożenia KSeF dla wszystkich podatników. Opublikowano projekt ustawy
29 kwi 2024

W związku ze zdiagnozowanymi problemami konieczne jest przesunięcie terminu wdrożenia KSeF. Obowiązek obejmie wszystkich podatników (czynnych i zwolnionych z VAT) w jednym terminie, tj. 1 lutego 2026 r. Skrócenie terminu zwrotu VAT również zostaje odroczone.

Ograniczenie nocnej sprzedaży alkoholu w Warszawie. Od 6 maja konsultacje
29 kwi 2024

W Warszawie 6 maja 2024 r. rozpoczną się konsultacje społeczne w sprawie ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu. Potrwają do końca czerwca. Swoją opinię można przekazać bezpośrednio bądź elektronicznie – poinformował stołeczny ratusz.

Przepisy o e-prywatności będą zawieszone do 2026 r. Platformy będą korzystały ze specjalnych technologii przetwarzania danych
29 kwi 2024

Część przepisów dotyczących e-prywatności będzie zawieszonych do 2026 r. Umożliwi to platformom internetowym korzystanie ze specjalnych technologii przetwarzania danych w celu wykrywania treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci. Unia Europejska wciąż nie ma jednolitych przepisów dotyczących zwalczania wykorzystywaniu dzieci w internecie.

We wtorek zbierze się rząd. W planach m.in. rewizja KPO i przedłużenie ochrony tymczasowej dla Ukraińców
29 kwi 2024

Rząd będzie pracował we wtorek, 30 kwietnia, nad rewizją KPO, przedłużeniem ochrony tymczasowej dla Ukraińców uciekających przed wojną i Wieloletnim Planem Finansowym Państwa.

Ważny wyrok w sprawie organizacji koncertu WOŚP, podczas którego zamordowano Pawła Adamowicza
29 kwi 2024

W styczniu 2019 roku doszło do tragicznego zabójstwa prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza, podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Organizatorzy tej imprezy, razem z policjantami i urzędnikami, stanęli przed sądem. Ostatecznie, prawomocnie uniewinniono organizatorów WOŚP, w tym obecną ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, Agnieszkę Buczyńską, dwóch policjantów oraz urzędnika Zarządu Dróg i Zieleni. Jednak szef firmy ochroniarskiej został skazany, a wyrok wobec kierownika ochrony uchylono z powodu braku obrońcy podczas jednej z rozpraw.

Majówkowa noc w lesie. Czy to legalne?
29 kwi 2024

Tegoroczna majówka jest wyjątkowo długa i… wyjątkowo ciepła. To może być pierwsza dobra okazja do przenocowania na zewnątrz, czyli na przykład w lesie. A czy to jest w ogóle legalne? Sprawdzamy.

Boże Ciało w 2024 roku. Kiedy wypada i czy jest dniem wolnym od pracy?
29 kwi 2024

Boże Ciało już niebawem. W 2024 r. święto to wypada dość nietypowo. Czy uda się zorganizować tzw. długi weekend? Co z zakupami?

Dokument potwierdzający tożsamość Ukraińca - zmiany w ustawie pomocowej
29 kwi 2024

Dokumentem potwierdzającym tożsamość Ukraińca ma być okazanie ważnego dokumentu podróży. RPO ma wiele wątpliwości co do zamian w ustawie pomocowej dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce.

pokaż więcej
Proszę czekać...