Samozatrudnienie w Niemczech

Paul Ostrowski
Adwokat i notariusz
rozwiń więcej
samozatrudnienie w Niemczech / Fotolia
Samozatrudnienie jest najbardziej rozpowszechnioną formą prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek przez obywateli polskich w Niemczech. Nic przy tym nie zmieniło zniesienie z dniem 1maja 2011 roku ograniczeń w podejmowaniu pracy i to z bardzo prostego powodu.

Praca  samozatrudnionych, którzy najczęściej działają w ramach umów o dzieło ( Werkvertarg) albo umów cywilnoprawnych o określoną pracę (Dienstvertarg)  są z punktu widzenia zleceniodawcy  korzystniejszym rozwiązaniem niż zatrudnienie pracowników etatowych.

Samozatrudniony, podobnie jak w Polsce, działa we własnym imieniu, na własny rachunek i na własne ryzyko zarówno w stosunku do klientów, ale także w stosunku do urzędu finansowego i innych instytucji.On też może zatrudniać jako pracodawca osoby trzecie.

Nie omawiamy tutaj problemu „ pozornej” działalności gospodarczej na własny rachunek (tzw. Scheinselbständigkeit) i jej konsekwencjach prawnych.

Ogólne informacje o pobycie

Od dnia 29 stycznia 2013 zniesiony został w Niemczech obowiązek posiadania zaświadczenia o prawie swobodnego przemieszczania się na terenie RFN przez innych obywateli Unii  (Freizügigkeitsbescheinigung).

Do 31 grudnia 2004 r. obywatele Unii posiadali jeszcze unijne zezwolenie na pobyt  (Aufenthaltserlaubnis-EG). Po jej zniesieniu wprowadzone zostało – bez przekonywujących powodów - Freizügigkeitsbescheinigung.

Wystawienie tego zaświadczenia poświadczało tylko, a nie przyznawało  prawo obywatela z innego państwa Unii do swobodnego przemieszczania się na terytorium Niemiec. 

Obywatele innych państw Unii nie potrzebują też od 29 stycznia 2013 r. wykazania  prawa do pobytu przez zaświadczenie o zameldowaniu (Anmeldebescheinigung), o którym mowa w art. 8 Dyrektywy 2004/38/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady wydawanym przez urząd meldunkowy (Einwohnermeldeamt). Urzędy mogły wymagać przy wydawaniu tego zaświadczenia np. przedłożenia umowy o pracę albo prawa do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.

Anmeldebescheinigung nie można mylić z urzędowym potwierdzeniu meldunku (amtliche Meldebestätigung), które wystawiane są na podstawie ustaw poszczególnych landów. Wynika to z ogólnego obowiązku dokonania meldunku. Przy tym zameldowaniu się  nie jest wymagane przedłożenie  umowy o pracę albo zameldowania prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Ten obowiązek dotyczy wszystkich obywateli niezależnie od posiadanego obywatelstwa.

Np. ustawa o meldunku w landzie Hesii przewiduje obowiązek zameldowania się w ciągu tygodnia, miesiąca od chwili wprowadzenia się do mieszkania. Obowiązek wymeldowania się powstaje, jeżeli przy wyprowadzeniu się z mieszkania osoba nie zamierza pozostać w Niemczech.

W Niemczech istnieje powszechny obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

Zadaj pytanie: Forum

Rejestracja samozatrudnienia

Formalności związane rejestracją samozatrudnienia (prowadzenie firmy” lub „prowadzenie przedsiębiorstwa”) są stosunkowo proste.

Po zameldowaniu osoba zamierzająca prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek musi zawiadomiśc na odpowiednim formularzu o prowadzeniu działalności w odpowiednim urzędzie (Gewerbeamt). Właściwym miejscowo jest urząd,  na którego terenie będzie prowadzona działalność. Zasadniczo każda działalność gospodarcza prowadzona na własny rachunek musi być zgłoszona w Gewerbeamt.

Gewerbeamt powiadamia o zawiadomieniu odpowiednie urzędy czy instytucje (np. izbę przemysłowo-handlową ( Industie und Handelskammer), izbę rzemieślniczą (Handwerkskammer), urząd finansowy (Finanzamt) ).

Następnym krokiem jest zgłoszenie – najpóźniej w ciągu miesiąca od otwarcia działalności  - w urzędzie finansowym w celu uzyskania numeru podatkowego.

W przypadku prowadzenia działalności rzemieślniczej istnieje obowiązek niezwłocznego powiadomienia właściwej miejscowo izby rzemieślniczej (Handwerkskammer).

Osoby podlegające  opodatkowaniu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (Gewerbesteuer) zobowiązane są do zgłoszenia działalności w izbie przemysłowo-handlowej (Industrie und Handelskammer), której są członkami z mocy ustawy (członek obowiązkowy).

Największym problemem są bariery językowe

Wszystkie lokalne izby przemysłowo-handlowe , izby rzemieślnicze i inne instytucje informują, także w Internecie o prawach i obowiązkach osób zamierzających prowadzić samodzielną działalność gospodarczą (tzw. Existenzgründung). Chodzi tutaj też o możliwości wsparcia finansowego przy zakładaniu tej działalności, które dotyczy też obywateli z innych państw Unii.

Także urzędy pracy (Agentur fur Arbeit ) przewidują finansową pomoc dla tych osób, które z bezrobocia przechodzą do prowadzenia samodzielnej działalności.

Inne formy prowadzenia działalności jak spółka cywilna, spółka z o.o., sółka akcyjna itd. nie różnią się tylko w szczegółach, pomijając wysokość kapitału zakładowego, od systemu w Polsce.

Jeżeli działalność gospodarcza ma być prowadzona w szerszym zakresie, a nie jako alternatywa do bezrobocia, to pomoc doradcy podatkowego (Steuerberater) jest  w szczególności przy zakładaniu spółek kapitałowych nieodzowna.

Polecamy serwis: Praca za granicą

Prawo
Wybory prezydenckie 2025 coraz bliżej. Sprawdź, jak głosować poza miejscem zamieszkania. Nie przegap terminów!
03 maja 2025

Już 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Jeśli w dniu głosowania nie będziesz w swoim miejscu zameldowania, masz jeszcze kilka dni, by złożyć odpowiednie wnioski. Wyjaśniamy, jak zagłosować korespondencyjnie, przez pełnomocnika lub w innym lokalu – i do kiedy trzeba to załatwić.

Zmiany w urlopach: 2 dni wolne na 1 dziecko, 3 na 2 dzieci, 4 na 3 dzieci, 5 na 4 dzieci, a za odmowę udzielenia – 30 tys. zł kary dla pracodawcy
04 maja 2025

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolne, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, powołując się m.in. na naruszenie przez ww. przepis konstytucyjnej zasady równości. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców?

MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób [NOWE ŚWIADCZENIE]. Dodatkowo wyrównanie od stycznia 2025
04 maja 2025

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób. Co istotne osoby, który mają prawo do tego nowe dodatku dostaną również wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Wysokość dodatku wynosiła w styczniu i lutym 2025 r. 2520 zł, a od marca jest to 2610,72 zł. Na konta świadczeniobiorców wpłyną więc w maju spore pieniądze - i słusznie bo było to długo wyczekiwane świadczenie.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
04 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę? Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową. Osoby z niepełnosprawnościami same podkreślają, że nie jest to zajęcia dla wszystkich i łatwe.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności części orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
03 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

pokaż więcej
Proszę czekać...