Pracodawcą jest każda jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna, u której wykonywana jest praca na podstawie stosunku pracy. Pracodawca musi być jednostką wyodrębnioną organizacyjne i finansowo oraz musi posiadać prawo do zatrudniania i zwalniania pracowników.
Pracodawcą może być:
- przedsiębiorstwo państwowe,
- przedsiębiorstwo zagraniczne,
- spółdzielnia,
- stowarzyszenie,
- fundacja,
- spółka prawa handlowego,
- spółka cywilna czy
- osoba fizyczna.
Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. To samo dotyczy pracodawcy będącego osobą fizyczną.
Uprawnienia pracodawcy
Pracodawca ma prawo do zatrudniania i zwalniania pracowników. Ma również prawo do ustalania warunków pracy i płacy. Od swojego pracownika może żądać podania określonych danych osobowych.
Do uprawnień pracodawcy należy przyznawania nagród i wyróżnień, ale z drugiej strony uprawnienie do stosowania kary upomnienia, nagany oraz kar pieniężnych.
Ponadto pracodawca ma uprawnienie do dochodzenia od pracownika wyrównania szkody, którą poniósł wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie.
Zobacz także: Kto może otrzymać dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych
Zobacz także: Zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego
Zobacz także: Pracodawca może skontrolować trzeźwość pracownika
Zobacz także: Na jakie uprawnienia może liczyć pracodawca zatrudniający pracownika niepełnosprawnego
Zobacz także: Jakie przywileje ma pracodawca który posiada status zakładu pracy chronionej
Obowiązki pracodawcy
Oprócz prawa pracodawca ma obowiązki. Pracodawca przede wszystkim ma obowiązek zatrudnić pracownika za wynagrodzeniem przy pracy, która odpowiada jego kwalifikacjom. Ponadto na pracodawcy ciąży obowiązek dbania o bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Do najważniejszych obowiązków pracodawcy bez wątpienia zaliczymy obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacania pracownikom wynagrodzenie oraz obowiązek zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Do szczegółowych obowiązków pracodawcy zaliczymy szanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika. W związku z tym pracodawca musi przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Łączy się to również z obowiązkiem wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Pracodawca ma określone obowiązki dotyczące prowadzenia dokumentacji pracowników. Musi on prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników, ponadto ma obowiązek przechowywać dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem.
Jak wspomniano wyżej pracodawca jest zobowiązany do zatrudniania pracownika na stanowisku, które odpowiada kwalifikacjom pracownika. W związku z tym musi ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy.
Pracodawca ma obowiązek dbania o prawidłowe funkcjonowanie swojego zakładu pracy. W związku z tym musi: zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami, organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie.
Pracodawca ma obowiązek zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników.
Zobacz także: Obowiązek przeprowadzenia badań lekarskich pracowników
Zobacz także: Jakie są obowiązki pracodawcy użytkownika