Jakie są etapy wypalenia zawodowego i jak je rozpoznać?

Jakie są etapy wypalenia zawodowego i jak je rozpoznać? / Shutterstock

Przy dzisiejszym szybkim tempie życia zawodowego, gdzie stres, presja sukcesu i nieustanny rozwój są stałymi towarzyszami i coraz częściej stajemy w obliczu wypalenia zawodowego. To niezwykle złożone zjawisko, które wykracza poza jedną sferę życia. Dotyka nie tylko naszych ambicji zawodowych, ale także wpływa na nasze życie osobiste oraz fizyczne i emocjonalne samopoczucie. To nieuchronne ryzyko, które czai się za rogiem każdej kariery, dlatego tak kluczowe jest zrozumienie i skuteczna prewencja. Podjęcie kroków w tym kierunku może przynieść nie tylko korzyści nam samym, ale także wpłynąć pozytywnie na całe otoczenie zawodowe.

Definicja i etapy wypalenia zawodowego

Wypalenie zawodowe zostało opisane jako zespół wyczerpania emocjonalnego, obejmujący również wyczerpanie fizyczne, depersonalizację oraz obniżone poczucie własnych dokonań. To stan, w którym osoba zaczyna wycofywać się z życia zawodowego i prywatnego, czując stopniowo coraz większy spadek swojej wydajności, frustrację po utratę sensu swojego funkcjonowania. Jak podkreśla Adriana Bąkała, trener redukcji wypalenia zawodowego:

„Istnieją trzy etapy procesu wypalenia zawodowego i życiowego: Pierwszy to stadium wyczerpania, gdzie pojawiają się przemęczanie, osłabienie, objawy somatyczne, problemy ze snem i koncentracją, Następnie,  na etapie depersonalizacji, osoba zaczyna wycofywać się z życia firmy, zmniejsza się zaangażowanie i motywacja do pracy, pojawia się zniechęcenie oraz drażliwości wobec współpracowników, projektów. Ostatni etap jest pełen emocji, z którymi trudno sobie poradzić, pojawia się rozczarowanie sobą, swoimi osiągnięciami, pracą, brak poczucia sensu, narastające lęki związane z pracą, piętrzeniem się zadań, które stają się trudne do wykonania. Bywa, że taki przedłużający się stan może doprowadzić do depresji, która może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego.”

Jak rozpoznać stan wypalenia zawodowego?

Kluczowe jest rozpoznawanie wczesnych sygnałów wypalenia zawodowego. Mogą być to trudności ze snem, problemy z koncentracją oraz uczucie chronicznego zmęczenia. To chwila, w której niezbędne staje się podjęcie odpowiednich działań w kierunku regeneracji. Odpowiedni sen stanowi fundament naszej wydajności i efektywności w pracy. Dlatego tak ważne jest, aby nie bagatelizować tych objawów i poświęcić odpowiednią uwagę własnemu dobrostanowi. Regularne zadbanie o siebie przekłada się nie tylko na jakość naszej pracy, ale także na nasze ogólne samopoczucie i satysfakcję z wykonywanych obowiązków. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy odgrywają kluczową rolę w prewencji wypalenia zawodowego. Pracownicy powinni zadbać o wielowymiarową regenerację, obejmującą jakość snu, aktywność fizyczną oraz pracę nad poczuciem własnej wartości Pracodawcy zaś powinni stworzyć atmosferę zrozumienia i wspierania pracowników, a także inwestować w transformujące szkolenia oraz wsparcie dla menadżerów.

Quiet Quitting: Wycofywanie się z zaangażowania w pracy

„Quiet Quitting” to subtelne wycofywanie się z zaangażowania w pracę. Objawia się brakiem chęci podjęcia nowych wyzwań i ograniczaniem się do podstawowych obowiązków. To zjawisko może mieć negatywny wpływ na efektywność pracy i atmosferę w zespole. Kiedy pracownik przestaje inicjować nowe pomysły, angażować się w projekty czy dążyć do samorozwoju, może to prowadzić do stagnacji.

„Dodatkowo, „Quiet Quitting” może wpłynąć na funkcjonowanie całego zespołu, zwiększając poczucie frustracji i braku wsparcia. Dlatego tak istotne jest, aby pracodawcy i pracownicy wspólnie pracowali nad stworzeniem warunków sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu zawodowym.” – mówi  Adriana Bąkała

Wypalenie zawodowe stanowi poważny problem, który dotyka coraz większą liczbę pracowników. Kluczowe jest rozpoznawanie wczesnych objawów oraz podejmowanie działań prewencyjnych. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wpływ na zapobieganie wypaleniu zawodowemu. Dzięki świadomości i trosce o siebie oraz innych, możemy stworzyć bardziej produktywne i satysfakcjonujące środowisko pracy. 

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
rozwiń więcej
Prawo
Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Które sklepy będą otwarte w Wigilię w 2025 roku? W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?
22 gru 2025

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy
22 gru 2025

Osoby niepełnosprawne (i ich rodziny) za utratę pkt 7 chyba powinny mieć pretensje do polityków (i to tych rządzących 20 lat temu), a nie lekarzy WZON. Bo to politycy związali lekarzy w PZON definicjami prawnymi, które nakazują odebrać osobie niepełnosprawnej pkt 7. I nie ma to wiele wspólnego z medycyną. Co więcej politycy definicje te umieścili w rozporządzeniach (albo Wytycznych), a nie w ustawach. To powinno być w mojej ocenie skontrolowane przez Trybunał Konstytucyjny - taka definicja to materia ustawowa w ustawie. Pokażę to na przykładzie definicji "Konieczność sprawowania opieki". Problem, który powoduje dziś ta definicja wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Nie ma nic wspólnego z bieżącymi sporami polityków.

Aplikacja "Schrony" pokazuje gdzie się ukryć. Czy będzie rozbudowana?
22 gru 2025

Aplikacja "Schrony" uruchomiona w poprzednim roku pokazuje gdzie się ukryć. Można w niej sprawdzić rozmieszenie miejsc schronienia dla ludności. Najwięcej schronów i ukryć znajduje się na Śląsku i Mazowszu. Czy aplikacja będzie rozbudowana?

Wigilia wolna od pracy w praktyce nie dla wszystkich pracowników. Oto dlaczego szef-pracoholik jest groźny dla całej firmy
22 gru 2025

Zgodnie z przepisami od 2025 roku 24 grudnia jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy. Wolna Wigilia przez wielu jest oceniana jako gest troski o pracowników, ukłon w stronę work-life balance i odpowiedź na realne potrzeby ludzi. W publicznej debacie jednak rzadko mówi się to tym, jak ta decyzja wpływa na liderów. Bo choć zespoły szybciej myślą o barszczu i choince, dla kadry zarządzającej święta to często jeden z najbardziej intensywnych i obciążających momentów w roku. To właśnie liderzy wykonują w tym czasie ogromną, niewidzialną pracę.

Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

pokaż więcej
Proszę czekać...