Rozwiązanie umowy
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić przez jedną z następujących czynności prawnych:
- porozumienie stron,
- wypowiedzenie,
- rozwiązanie bez wypowiedzenia.
Do rozwiązania stosunku pracy może też doprowadzić wypowiedzenie warunków pracy lub płacy, jeżeli pracownik odmówi przyjęcia nowych warunków.
Porozumienie stron
W drodze porozumienia można rozwiązać każdą umowę o pracę i nie ma znaczenia która ze stron (pracodawca czy pracownik) wystąpi z taką propozycją. Rozwiązanie umowy następuje w terminie określonym w porozumieniu, który strony mogą ustalić dowolnie. W przypadku nieokreślenia w porozumieniu terminu rozwiązania umowy o pracę, porozumienie powoduje rozwiązanie umowy w dniu zawarcia porozumienia.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Wypowiedzenie
Wypowiedzenie umowy o pracę jest to jednostronne oświadczenie woli złożone przez jedną ze stron stosunku pracy drugiej stronie, powodujące rozwiązanie umowy o pracę z upływem okresu wskazanego w oświadczeniu wypowiadającym umowę, czyli okresu wypowiedzenia. W drodze wypowiedzenia można rozwiązać umowę zawartą na czas nieokreślony, na czas określony oraz umowy na okres próbny.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę powinno być złożone w formie pisemnej. Pracodawca w piśmie wypowiadającym umowę na czas nieokreślony i na czas określony powinien wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie oraz pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania od tego wypowiedzenia do sądu pracy.
Zobacz także: Praca
Rozwiązanie bez wypowiedzenia
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jest to jednostronne oświadczenie woli złożone przez jedną ze stron stosunku pracy drugiej stronie, powodujące natychmiastowe ustanie stosunku pracy.
W ten sposób można rozwiązać każdą umowę o pracę, ale tylko wtedy gdy zachodzą wyjątkowe przyczyny przewidziane w Kodeksie pracy.
Oświadczenie zmierzające do bezzwłocznego rozwiązania umowy wymaga formy pisemnej i powinno zwierać wolę natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy oraz wskazywać przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Przytoczenie przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy oznacza wskazanie istoty zarzutu tzn. podanie konkretnego zdarzenia lub okoliczności, które doprowadziły do rozwiązania umowy.
Pracodawca musi również zamieścić w oświadczeniu pouczenie pracownika o przysługujących mu środkach prawnych, tj., że pracownik może złożyć wniosek o przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia.
Rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym wywołuje drastyczne skutki społeczne i ekonomiczne dlatego jest ściśle reglamentowane i dopuszczalne tylko w wyjątkowych okolicznościach, przewidzianych prawem, np. pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika w przypadku ciężkiego naruszenia przez pracownika jego podstawowych obowiązków lub też w przypadku zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania określonego zawodu.
Zobacz także: Prawa pracownika