Prawo do urlopu wypoczynkowego
W świetle art. 152 § 1 Kodeksu pracy każdemu pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Wykorzystanie przez pracownika urlopu wypoczynkowego jest tak ważne, że ustawa zabrania zrzekania się prawa do urlopu na rzecz innej osoby.
Polecamy: Urlopy wypoczynkowe. Pytania i odpowiedzi.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Co do zasady wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 lat, jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat i 26 dni, jeżeli pracownik wykonuje pracę minimum 10 lat. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy liczba przysługujących dni urlopowych zalicza się wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia. Ponadto do stażu urlopowego wlicza się także okresy nauki danej osoby. Zgodnie z art. 155 Kodeksu pracy do okresu zatrudnienia dla celów ustalenia wymiaru urlopu wypoczynkowego zalicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Wskazane wyżej okresy w związku z ukończeniem szkół nie podlegają sumowaniu.
Dla przykładu ukończenie szkoły ogólnokształcącej (4 lata) a następnie szkoły wyższej (8 lat) powoduje zaliczenie 8 lat do obliczeń stażu urlopowego. Wówczas absolwent szkoły wyższej po przepracowaniu 2 lat nabędzie prawo do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego czyli 26 dni. Bezpośrednio po ukończeniu studiów przysługuje mu zatem 20 dni urlopu.
Na uwagę zasługuje również fakt zaliczania studiów licencjackich do szkoły wyższej, za ukończenie której zalicza się 8 lat stażu urlopowego.
Zarówno studia magisterskie jak i licencjackie powodują zaliczenie do stażu urlopowego 8 lat.
Niepełny etat
Inaczej wygląda to w sytuacji zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wówczas pracownik ma prawo do odpowiednio pomniejszonego urlopu. Pomniejszenie to polega na proporcjonalnym obniżeniu liczby dni urlopu do wymiaru czasu pracy danego pracownika, czyli np. praca na ¾ etatu powoduje pomniejszenie pełnej puli dni urlopowych o ¼. Warto zaznaczyć, że wynik obliczeń zaokrągla się do pełnego dnia urlopu.
Alina pracuje na podstawie umowy o pracę w wymiarze ½ etatu. Jej staż urlopowy wynosi więcej niż 10 lat. Gdyby pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy, mogłaby skorzystać z 26 dni wolnych. Pracując na ½ etatu, otrzyma 13 dni urlopu.
Pierwsza praca
Inna zasada dotyczy także pierwszej pracy. Jeśli absolwent studiów wyższych nawiązuje pierwszą w życiu umowę o pracę, nie otrzyma od razu 20 dni urlopu. Będzie nabywał prawo do urlopu wypoczynkowego z każdym kolejnym miesiącem pracy w wymiarze 1/12 urlopu przysługującego za cały rok pracy. Prawo do kolejnego urlopu nabędzie już w pełnym wymiarze z początkiem nowego roku kalendarzowego.
Jeśli więc po ukończeniu studiów absolwent podejmuje pierwszą pracę, będzie miał prawo do 20 dni urlopu, ale nabywał będzie je z każdym kolejnym miesiącem pracy w wymiarze 1,66 dnia urlopu (20 dni/12 miesięcy kalendarzowych).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)