Czym jest świadczenie urlopowe, ile wynosi w 2025 r. i czym różni się od tzw. wczasów pod gruszą. Podatki i składki ZUS

Meritoros
Kompleksowe usługi oursourcingu księgowości oraz kadr i płac
rozwiń więcej
Czym jest świadczenie urlopowe, ile wynosi w 2025 roku i czym różni się od tzw. wczasów pod gruszą. Podatki i składki ZUS / ShutterStock

W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zadaje sobie pytanie: czy oprócz wynagrodzenia za urlop przysługuje mi jakieś dodatkowe świadczenie? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli spełnione są odpowiednie warunki — możesz otrzymać tzw. świadczenie urlopowe lub „wczasy pod gruszą”. Co to dokładnie oznacza? Wyjaśniamy!

rozwiń >

Świadczenie urlopowe – co to jest?

Świadczenie urlopowe to jednorazowe, dodatkowe wynagrodzenie wypłacane pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, którzy spełnią wykorzystają nieprzerwany, co najmniej 14-dniowy urlop wypoczynkowy (liczony w dniach kalendarzowych, nie roboczych).

Świadczenie wypłacane jest przez pracodawców, którzy nie tworzą Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS), ponieważ na dzień 1 stycznia danego roku zatrudniają mniej niż 50 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty) i nie zdecydowali się na jego dobrowolne utworzenie.

Ważne

To ważne: świadczenie urlopowe finansowane jest ze środków obrotowych pracodawcy, nie z funduszu socjalnego.

Wypłata powinna nastąpić najpóźniej w dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu.

Ile wynosi świadczenie urlopowe w 2025 roku

W 2025 roku maksymalna kwota świadczenia dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze wynosi:
- 2 723,40 zł – praca w normalnych warunkach,
- 3 631,20 zł – praca w szczególnych warunkach,
- dla młodocianych – od 363,12 zł do 508,37 zł w zależności od roku nauki.

Świadczenie może być wypłacone więcej niż raz w roku, jeśli np. pracownik ma dwóch pracodawców lub zmienia pracę i u nowego znów spełnia warunki do jego uzyskania.

„Wczasy pod gruszą” – co to takiego?

Z kolei „wczasy pod gruszą” to potoczne określenie innego rodzaju dofinansowania wypoczynku. Pochodzi ono ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Ten fundusz tworzony jest obowiązkowo przez pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, a także przez tych, którzy zdecydowali się na jego dobrowolne wprowadzenie.

Dofinansowanie z ZFŚS (czyli właśnie „wczasy pod gruszą”) przysługuje na zasadach ustalonych przez pracodawcę – np. może być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika.

Co istotne:
- „Wczasy pod gruszą” nie są świadczeniem roszczeniowym – nie każdemu muszą przysługiwać.
- Ich przyznanie zależy od kryteriów socjalnych oraz od środków dostępnych w funduszu.

Świadczenie urlopowe a "wczasy pod gruszą" - porównanie

Kryterium

Świadczenie urlopowe

Wczasy pod gruszą (ZFŚS)

Źródło finansowania

Środki obrotowe pracodawcy

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS)

Kto wypłaca

Pracodawcy, którzy nie tworzą ZFŚS

Pracodawcy posiadający ZFŚS

Obowiązek wypłaty

Tak (jeśli nie utworzono ZFŚS i nie zrezygnowano)

Nie (zależne od sytuacji socjalnej pracownika)

Charakter świadczenia

Roszczeniowy (należy się po spełnieniu warunków)

Uznaniowy (uzależniony od sytuacji życiowej)

Warunek przyznania

14 dni nieprzerwanego urlopu kalendarzowego

Złożenie wniosku i spełnienie kryteriów socjalnych

Maksymalna wysokość

Do wysokości odpisu podstawowego ZFŚS

Dowolna – zależna od polityki socjalnej firmy

Możliwość wypłaty niższej kwoty

Tak – można wypłacić mniej niż limit

Tak – zależy od sytuacji socjalnej i funduszu

Zwolnienie ze składek ZUS

Tak – do wysokości limitu

Tak – jeśli zgodne z ustawą o ZFŚS

Opodatkowanie

Tak – cała kwota podlega opodatkowaniu

Nie – zwolnione z PIT do 1 000 zł (pracownik) lub 4 500 zł (emeryt/rencista)

Termin wypłaty

Najpóźniej dzień przed rozpoczęciem urlopu

Ustalany przez pracodawcę

Opodatkowanie i składki

Świadczenie urlopowe:
- Zwolnione ze składek ZUS i zdrowotnych, jeśli wypłacane w ramach ustawy o ZFŚS i nie przekracza rocznej kwoty odpisu podstawowego (np. 2 723,40 zł dla pełnego etatu w 2025 r.).
- W całości opodatkowane PIT.

Jeśli pracodawca zapłaci wyższą kwotę niż odpis – nadwyżka podlega składkom i podatkowi.

Przykład: przy pół etatu – 1 361,70 zł to limit zwolniony, a nadwyżka od tej kwoty jest już oskładkowana i opodatkowana.

Wczasy pod gruszą z ZFŚS:
- Zwolnione ze składek ZUS i zdrowotnych, jeśli wypłacone zgodnie z regulaminem ZFŚS.
- Zwolnienie z PIT – do 1 000 zł rocznie łącznie dla wszystkich świadczeń socjalnych z ZFŚS (nie licząc bonów)
- Nadwyżka ponad 1 000 zł: podlega opodatkowaniu PIT (stawka ~12 %), ale nadal jest oskładkowana? Nie – składki nadal nie są pobierane.
- Emeryci i renciści mają wyższy limit PIT – 4 500 zł rocznie, po jego przekroczeniu nadwyżka opodatkowana 10 %

Rezygnacja z wypłaty świadczenia

Jeśli pracodawca zrezygnuje z wypłaty świadczenia urlopowego, musi:
- zawrzeć tę informację w układzie zbiorowym lub regulaminie wynagradzania,
- a w razie braku regulaminu – poinformować pracowników do końca stycznia danego roku, np. mailowo.

Podsumowanie

Zarówno świadczenie urlopowe, jak i „wczasy pod gruszą” mają na celu dofinansowanie wypoczynku pracowników. Kluczowe różnice dotyczą tego, kto je wypłaca, z jakiego źródła oraz czy zależą od sytuacji materialnej pracownika.

Jeśli jesteś pracownikiem – sprawdź, które świadczenie Ci przysługuje i pamiętaj o złożeniu wniosku urlopowego na minimum 14 dni.

Jeśli jesteś pracodawcą – upewnij się, że Twoje zasady wypłaty świadczeń są zgodne z przepisami i jasno komunikowane zespołowi.

Autor: Karolina Woźniczka, starszy specjalista ds. kadr i płac

Podstawa prawna i źródła:

Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych (Dz.U. 1994 nr 43 poz. 163 z późn. zm.);

Komunikaty MRPiPS ws. przeciętnego wynagrodzenia

Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2024 poz. 2267)

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Prawo
ZUS: te osoby dostaną emerytury i renty jeszcze przed Wigilią. A po Świętach świadczenia za styczeń 2026 r. dla tych co mają termin wypłaty 1. dnia miesiąca
12 gru 2025

W grudniu 2025 roku niektóre świadczenia dla emerytów i rencistów zostaną przekazane wcześniej. Przed ustalonym dniem wypłaty otrzymają je osoby, których termin płatności przypada na 6, 20 i 25 grudnia. Do końca grudnia br ZUS wypłaci także świadczenia za styczeń 2026 r. osobom, które mają termin wypłaty ustalony na pierwszy dzień miesiąca.

Posiadasz jedno z trzech takich trzech orzeczeń o niepełnosprawności? To klucz do wielu uprawnień, specjalnych świadczeń, zniżek, ulg i udogodnień. Jakich konkretnie? Oto lista
12 gru 2025

Osoby z orzeczeniem o lekkim, umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z różnych uprawnień i ulg. Należą do nich między innymi świadczenia finansowe, zniżki oraz udogodnienia w miejscu pracy. Jakie konkretnie? Oto szczegóły.

Pacjent przed operacją nie dostaje kompletnej informacji. Prehabilitacja zmniejsza ryzyko powikłań
12 gru 2025

Ponad 17% Polaków spośród osób, które w ostatnich 5 latach przeszły planowany zabieg chirurgiczny, oceniło, że otrzymało w szpitalu konkretne i wyczerpujące informacje dotyczące przygotowania do operacji. Prawie 60% badanych odniosło odmienne wrażenie. W większości przypadków ankietowani dostali ustne zalecenia od personelu. Na kolejnych miejscach w zestawieniu widać m.in. ulotki, broszury lub karty informacyjne, a także jednorazową konsultację medyczną. Komentujący te dane eksperci mówią jednym głosem, że sporo jest do poprawienia w ww. kwestii. I dodają, że szpitale, mimo dostępnych na rynku narzędzi, wciąż mają problem z tym tematem.

Nieważność kredytu hipotecznego - ważny wyrok TSUE z 11 grudnia 2025 r. Konsument potrącając wierzytelność nie zrzeka się zarzutu przedawnienia
12 gru 2025

W dniu 11 grudnia 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok w polskiej sprawie (sygn. C‑767/24 [Kuszycka]), dotyczącej nieważności umowy kredytu hipotecznego zawartej między konsumentem a bankiem ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwy warunek, bez którego wspomniana umowa nie może dalej obowiązywać. Zdaniem TSUE niezgodna z prawem UE jest teza (prezentowana np. w polskim orzecznictwie sądowym), że złożenie przez konsumenta oświadczenia o potrąceniu jego wierzytelności z wierzytelnością banku pociąga za sobą dorozumiane zrzeczenie się zarzutu przedawnienia dotyczącego wierzytelności, na którą powołuje się bank.

Budżet państwa sfinansuje składki opiekunowi osoby pobierającej świadczenie wspierające. Na ubezpieczenie zdrowotne i emerytalno-rentowe. Trzeba wypełnić druk USW-1
12 gru 2025

ZUS informuje, że od 1 stycznia 2024 roku obowiązują przepisy, które pozwalają opiekunom osób pobierających świadczenie wspierające na złożenie wniosku o objęcie ich ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi oraz zdrowotnym. Składki w całości finansuje budżet państwa. Z tej możliwości mogą skorzystać wyłącznie opiekunowie, którzy nie podejmą zatrudnienia ani innej pracy zarobkowej.

Alimenty na rzecz dzieci podlegają zwolnieniu od podatku. Ale czy również wtedy, gdy ojciec dziecka nie został wpisany w akcie jego urodzenia?
12 gru 2025

Od alimentów wypłacanych na rzecz dzieci nie trzeba płacić podatku dochodowego. Jednak co w sytuacji, gdy ojciec dziecka, który je płaci, nie został wpisany w jego akcie urodzenia? Albo wręcz figuruje tam imię i nazwisko innej osoby?

Masz umiarkowany stopień niepełnosprawności? Oto, jakie przywileje, świadczenia, ulgi i zniżki Ci przysługują
12 gru 2025

Osoby posiadające umiarkowany stopień niepełnosprawności często szukają informacji na temat dostępnych dla nich form pomocy i wsparcia. Wiele pytań dotyczy przywilejów i udogodnień w miejscu pracy, a także wysokości dofinansowania oferowanego przez PFRON. Oto przegląd najważniejszych świadczeń dostępnych w 2025 roku wraz z ich aktualnymi kwotami.

Zwolnienie lekarskie na przełomie roku: jak prawidłowo rozliczyć wynagrodzenie i zasiłek chorobowy? [przykłady z praktyki] Jak długo można być na L4? Limit 14 czy 33 dni?
12 gru 2025

Wielkimi krokami zbliża się koniec 2025 roku ale sezon zwiększonej zachorowalności już trwa. Chłodniejsze dni, zmienna pogoda oraz wzrost infekcji wirusowych sprawiają, że w wielu firmach rośnie liczba pracowników korzystających ze zwolnień lekarskich. Przełom roku to jednak specyficzny moment, który rodzi wiele pytań dotyczących prawidłowego rozliczenia wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego oraz liczenia okresu zasiłkowego.

Ustawa o rynku kryptoaktywów – dlaczego musimy ją przyjąć i dlaczego nie w kształcie sprzed weta Prezydenta? Czy ustawą można zwalczyć oszustwa? Wyjaśnia adwokat
12 gru 2025

Rynek kryptoaktywów znajduje się dziś w punkcie zwrotnym, w którym unijne regulacje spotykają się z krajową praktyką legislacyjną i realnymi interesami przedsiębiorców oraz obywateli. Jako adwokat zajmujący się prawem nowych technologii i regulacjami finansowymi obserwuję ten proces nie przez pryzmat sporów politycznych, lecz przez skutki prawne, gospodarcze i systemowe, jakie niesie dla rynku i państwa.

Komunikat ZUS: Od 2026 r. nowy tytuł ubezpieczeń - 24 00. Marynarze będą mogli samodzielnie opłacać wszystkie składki. Jest możliwość wstecznego zapłacenia składek za lata 2021-2025
12 gru 2025

Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które uregulują opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne przez marynarzy. Oznacza to utworzenie nowego tytułu do ubezpieczeń – 24 00. Dzięki temu marynarze, bez względu na banderę statku, będą mogli samodzielnie opłacać składki jako płatnicy. Nowe rozwiązania obejmą zarówno osoby, które pływają pod banderą państw trzecich, jak i tych zatrudnionych w krajach UE i EFTA. To krok, który ma uporządkować dotychczasowe zasady i ułatwić marynarzom dostęp do świadczeń emerytalno-rentowych i zdrowotnych. Z nowych regulacji skorzystać będzie mogło blisko 18 tys. osób.

pokaż więcej
Proszę czekać...