Prawa podróżujących pociągiem i samolotem - poradnik na majówkę

Europejskie Centrum Konsumenckie
Pomoc prawna dla konsumentów w UE
rozwiń więcej
weekend majowy 2013. / fot. Fotolia
Jakie prawa przysługują nam w przypadku odwołanego lotu? Co robić, gdy pociąg się opóźnia?

Zbliżająca się wielkimi krokami majówka to doskonała okazja do urlopu. Część z nas postanowi odwiedzić najpiękniejsze zakątki Europy. W podróż warto wyposażyć się jednak nie tylko w dobry przewodnik, czy okulary przeciwsłoneczne, ale także w wiedzę na temat przysługujących pasażerom praw. Przypomina nam o nich Europejskie Centrum Konsumenckie w Polsce.

Zobacz również: Weekend majowy w 2013 r.

Podróż samolotem

Problem: Zagubienie lub zniszczenie bagażu 

Prawa Pasażera: Prawo do odszkodowania. Za zniszczenie walizki lub zagubienie bagażu linie lotnicze ponoszą odpowiedzialność do górnej granicy 1131 SDR (co stanowi kwotę ok. 5500 PLN). Obowiązek udowodnienia poniesionej szkody spoczywa na konsumencie.

Po stwierdzeniu zagubienia lub zniszczenia bagażu należy:

1) znajdując się jeszcze na lotnisku udać się do punktu informacyjnego, wypełnić  formularz nieprawidłowości bagażowej tzw. PIR (Property Irregularity Report) i zachować jego kopię,

2) złożyć reklamację  w terminie: 7 dni od odbioru uszkodzonego bagażu lub 21 dni od odbioru opóźnionego bagażu. Przepisy nie precyzują czasu na reklamację zaginionego bagażu.

Gotowy formularze reklamacji w polskiej i angielskiej wersji językowej znajdują się na stronie: www.konsument.gov.pl.

Uwaga: W razie zagubienia bagażu, trudno jest oszacować pełną wartość utraconych przedmiotów, dlatego warto jest załączyć do reklamacji posiadane rachunki. Sposobem na udokumentowanie zawartości bagażu może być również zrobienie jego zdjęć przed wylotem i dokładnej listy spakowanych przedmiotów.

Linie lotnicze posiadają regulaminy przewozu, które wyłączają odpowiedzialność przewoźnika za cenne rzeczy wkładane do bagażu. Przed wylotem należy zapoznać się z treścią ogólnych warunków umowy i zapytać przewoźnika o możliwość zabezpieczenia wartościowych przedmiotów.

Polecamy serwis: Prawa konsumenta


Problem: Odwołany lot

Prawa Pasażera:

1. Prawo do otrzymania pisemnej informacji o przepisach na temat odszkodowania i  przysługującej pomocy
2. Prawo do opieki: otrzymanie bezpłatnych posiłków i napojów oraz zakwaterowania (łącznie  z pokryciem kosztów transportu pomiędzy lotniskiem a hotelem)
3. Prawo do wyboru pomiędzy  zwrotem kosztów biletu, a podróżą do miejsca docelowego według zmienionego połączenia
4. Prawo do odszkodowania (dodatkowa rekompensata finansowa) w wysokości od 250 EUR  do 600 EUR (w zależności od zasięgu  podróży) w przypadku, gdy powiadomienie o odwołaniu nastąpiło zbyt późno z winy przewoźnika, a zaoferowane połączenie zastępcze    w znaczący sposób różni się od odwołanego.

Problem: Opóźniony lot

Prawa Pasażera:

1. Prawo do otrzymania pisemnej informacji o przepisach na temat odszkodowania  i przysługującej pomocy pasażerowi dotkniętemu opóźnieniem o co najmniej 2 godziny
2. Prawo do opieki: otrzymanie bezpłatnych posiłków i napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania
3. Prawo do bezpłatnego zakwaterowania i darmowego transportu między lotniskiem a hotelem
4. Prawo do zwrotu kosztów biletu lub lotu powrotnego do pierwszego miejsca odlotu, gdy opóźnienie wynosi co najmniej 5 godzin
5. Prawo do odszkodowania w wysokości od 250 EUR do 600 EUR (w zależności od zasięgu   podróży) w przypadku, gdy pasażerowie przybędą do miejsca docelowego co najmniej 3 godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika godzinie przylotu (na podstawie wyroku z dnia 19 listopada 2009 roku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07)

Obecnie pasażer może domagać się odszkodowania za odwołanie lotu lub opóźnienie powyżej 3 godzin, o ile przewoźnik nie jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu zostało spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (tzw. siła wyższa, np. strajk czy wybuch wulkanu).    

Zobacz również: Za opóźniony lot można uzyskać odszkodowanie

Problem: Odmowa przyjęcia na pokład

Prawa Pasażera:

1. Jeżeli z uzasadnionych przyczyn przewoźnik odmówi przyjęcia na pokład pasażerów, to osoby, które dobrowolnie zrezygnują z danego lotu mają prawo do odszkodowania, prawo do opieki oraz prawo do otrzymania dodatkowej korzyści na warunkach uzgodnionych pomiędzy danym pasażerem a przewoźnikiem lotniczym
2. W przypadku odmowy przyjęcia pasażerów na pokład wbrew ich woli, pasażerom przysługuje: prawo do odszkodowania, prawo do wyboru pomiędzy zwrotem kosztów biletu a podróżą do miejsca docelowego wg zmienionego połączenia i prawo do opieki


Podróż koleją

Problem: Opóźnienie pociągu - w odniesieniu do przejazdów na terenie Polski i UE pociągami: Express, InterCity, Express InterCity, EuroCity lub EuroNight.

Prawa Pasażera:

1. Prawo wyboru pomiędzy otrzymaniem zwrotu  kosztów biletu lub kontynuacją/zmianą trasy, jeśli opóźnienie wynosi co najmniej godzinę
2. Prawo do odszkodowania 25 proc. ceny biletu,  gdy opóźnienie sięgnęło od 60 do 119  minut i 50 proc. ceny biletu, jeśli pociąg był opóźniony o 120 minut lub więcej
3. Prawo do opieki jeżeli czas opóźnienia przekracza 60 minut (jedzenie i picie, względnie  zakwaterowanie)

Warto poprosić konduktora o potwierdzenie faktu opóźnienia na bilecie. Bilet będzie bowiem stanowił podstawę do reklamacji. Reklamacje należy złożyć przewoźnikowi w sposób pisemny.

Przydatny kontakt:

Jeżeli przewoźnik z innego kraju UE nie uwzględnił Twojej reklamacji istnieje możliwość złożenia skargi do Europejskiego Centrum Konsumenckiego. Konsultanci prawni ECK udzielają bezpłatnych porad i pomagają w polubownym dochodzeniu roszczeń od przedsiębiorców zarejestrowanych poza Polską, w krajach UE, Norwegii i Islandii. Wystarczy wysłać do ECK wypełniony formularz skargi, dostępny na http://www.konsument.gov.pl/pl/kontakt/zadaj-pytanie.html lub zadzwonić pod nr tel. 22 55 60 118).

Zobacz również: Co napisać w reklamacji?

Nieuczciwe praktyki, z którymi najczęściej spotyka się ECK Polska:

1. Przewoźnik do uznania reklamacji za uszkodzony bagaż wymaga stwierdzenia tego uszkodzenia przez niezależnego eksperta – osobę trzecią. Przewoźnik bierze  odpowiedzialność za szkodę dopiero wówczas, gdy osoba ta stwierdzi nieprzydatność walizki  do dalszego użytkowania.

2. Reklamacje dotyczące bagażu są przyjmowane wyłącznie bezpośrednio po przylocie do portu lotniczego.

3. Linie lotnicze uzależniają odpowiedzialność za uszkodzenie bagażu od zgłoszenia tego faktu  obsłudze na pokładzie samolotu (bagaż podręczny).

Polecamy serwis: Konsument w UE

Prawo
Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Które sklepy będą otwarte w Wigilię w 2025 roku? W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?
22 gru 2025

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy
22 gru 2025

Osoby niepełnosprawne (i ich rodziny) za utratę pkt 7 chyba powinny mieć pretensje do polityków (i to tych rządzących 20 lat temu), a nie lekarzy WZON. Bo to politycy związali lekarzy w PZON definicjami prawnymi, które nakazują odebrać osobie niepełnosprawnej pkt 7. I nie ma to wiele wspólnego z medycyną. Co więcej politycy definicje te umieścili w rozporządzeniach (albo Wytycznych), a nie w ustawach. To powinno być w mojej ocenie skontrolowane przez Trybunał Konstytucyjny - taka definicja to materia ustawowa w ustawie. Pokażę to na przykładzie definicji "Konieczność sprawowania opieki". Problem, który powoduje dziś ta definicja wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Nie ma nic wspólnego z bieżącymi sporami polityków.

Aplikacja "Schrony" pokazuje gdzie się ukryć. Czy będzie rozbudowana?
22 gru 2025

Aplikacja "Schrony" uruchomiona w poprzednim roku pokazuje gdzie się ukryć. Można w niej sprawdzić rozmieszenie miejsc schronienia dla ludności. Najwięcej schronów i ukryć znajduje się na Śląsku i Mazowszu. Czy aplikacja będzie rozbudowana?

Wigilia wolna od pracy w praktyce nie dla wszystkich pracowników. Oto dlaczego szef-pracoholik jest groźny dla całej firmy
22 gru 2025

Zgodnie z przepisami od 2025 roku 24 grudnia jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy. Wolna Wigilia przez wielu jest oceniana jako gest troski o pracowników, ukłon w stronę work-life balance i odpowiedź na realne potrzeby ludzi. W publicznej debacie jednak rzadko mówi się to tym, jak ta decyzja wpływa na liderów. Bo choć zespoły szybciej myślą o barszczu i choince, dla kadry zarządzającej święta to często jeden z najbardziej intensywnych i obciążających momentów w roku. To właśnie liderzy wykonują w tym czasie ogromną, niewidzialną pracę.

Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

pokaż więcej
Proszę czekać...