Prawo do wglądu w dokumentację medyczną określa ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2012.159 -j.t.). W art. 23 ustawy zostały przyznane dwa rodzaje uprawnień pacjentów, czyli prawo do dostępu do informacji zawartych w dokumentacji medycznej oraz prawo do ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej. Żaden z pacjentów nie może być pozbawiony tych praw przez jakiekolwiek działanie bądź zaniechanie. Pierwsze prawo dotyczy dostępu do dokumentacji związanej ze stanem zdrowia pacjenta oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych, które jest ściśle związane z prawem pacjenta do informacji o swoim stanie zdrowia, wynikającego z art. 9 ustawy. Prawo do dostępu jest prawem osobistym, bowiem dotyczy wyłącznie osoby pacjenta oraz dokonanych świadczeń medycznych.
Dokumentację medyczną można co do zasady podzielić na:
- dokumentację indywidualną - odnoszącą się do poszczególnych pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych, która dzieli się na:
- dokumentację indywidualną wewnętrzną, przeznaczoną na potrzeby podmiotu sporządzającego dokumentację,
- dokumentację indywidualną zewnętrzną, przeznaczoną na potrzeby pacjenta korzystającego ze świadczeń zdrowotnych;
- dokumentację zbiorczą - odnoszącą się do ogółu pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych lub określonych grup tych pacjentów.
Zobacz również: U lekarza tylko PESEL. Jak działa EWUŚ?
Obowiązek prowadzenia dokumentacji medycznej
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych zobowiązany jest do prawidłowego prowadzenia dokumentacji medycznej. Dokumenty medyczne mogą być sporządzane zarówno w formie pisemnej jak również w formie elektronicznej. Jednakże bez znaczenia ma forma dokumentu w odniesieniu do obligatoryjnych elementów danego dokumentu. Zgodnie z art. 25 ustawy dokumentacja powinna zawierać:
- oznaczenie pacjenta, pozwalające na ustalenie jego tożsamości (imię, nazwisko, PESEL etc.),
- oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych ze wskazaniem komórki organizacyjnej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych,
- opis stanu zdrowia pacjenta lub udzielonych mu świadczeń zdrowotnych,
- datę sporządzenia.
Regulacja prawna dotycząca dokumentacji medycznej wskazuje na fakt, iż informacje w niej zawarte podlegają szczególnej ochronie prawnej. Przetwarzanie tych danych, w tym także ich udostępnianie, może mieć miejsce albo tylko za zgodą osoby, której dotyczą. Dokumentacja medyczna może być jednak udostępniana zakładom ubezpieczeń za zgodą pacjenta na zasadach określonych przepisami o działalności ubezpieczeniowej. Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy dane medyczne zawarte w dokumentacji podlegają ochronie. Są to dane o przeszłym, obecnym i przyszłym stanie zdrowia pacjenta, które pozwalają na ustalenie tego stanu.
Formy prowadzenia dokumentacji medycznej
Dokumentacja medyczna może być prowadzona zarówno w formie pisemnej jak i w formie elektronicznej. Druga z nich zapewnia pacjentowi szybszy dostęp do informacji o jego stanie zdrowia i dokonanych świadczeń medycznych, co przyczynia się do szybszego wprowadzania i wyszukiwania danych.
Pacjent ma prawo do upoważnienia innej osoby do wglądu w dokumentację medyczną, z zastrzeżeniem osób małoletnich, których rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo do dokumentacji medycznej, gdyż są jego przedstawicielami ustawowymi. Osoba upoważniona działa w imieniu pacjenta, a samo upoważnienie włącza się do dokumentacji medycznej. Przepisy o prawach pacjenta nie precyzują dokładnie, do kogo pacjent powinien zwrócić się o udostępnienie dokumentacji medycznej. Jednakże, jeżeli dotyczy do podmiotu leczniczego, wówczas powinien zgłosić swój wniosek do kierownika danego podmiotu.
Zobacz też: Odszkodowanie dla ofiary błędu medycznego