Samorządowcy proponują zmianę przepisów dotyczących finansowania kosztów pobytu osób ubezwłasnowolnionych całkowicie w domach pomocy społecznej. Chodzi o to, by ponosiła je gmina faktycznego miejsca jej zamieszkania, a nie opiekuna prawnego.
- Problem prawny i finansowy
- Która gmina dopłaca za pobyt w DPS osoby ubezwłasnowolnionej?
- Propozycja zmiany przepisów
Problem prawny i finansowy
Śląski Związek Gmin i Powiatów zwraca uwagę na problem związany z pobytem osób ubezwłasnowolnionych w domach pomocy społecznej, których opiekun prawny zamieszkuje w innej gminie.
„Obowiązujące przepisy nakładają na gminę miejsca zamieszkania opiekuna prawnego odpowiedzialność finansową za pobyt osoby ubezwłasnowolnionej w domu pomocy społecznej lub w schronisku, w sytuacji gdy faktyczne miejsce zamieszkania takiej osoby znajduje się w innej gminie. Powoduje to obciążenie finansowe gmin, które nie są faktycznie związane z osobą ubezwłasnowolnioną, co prowadzi naszym zdaniem do nieadekwatnego rozkładu kosztów między tymi gminami. Celem proponowanej przez nas zmiany jest przywrócenie równowagi finansowej oraz jasności prawnej w tym zakresie” – podkreśla związek w swoim stanowisku.
Która gmina dopłaca za pobyt w DPS osoby ubezwłasnowolnionej?
Jak czytamy w komunikacie, taka sytuacja wynika z faktu, iż miejsce zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest pochodne od miejsca zamieszkania opiekuna prawnego. W przypadku zatem osoby ubezwłasnowolnionej jej miejscem zamieszkania w rozumieniu przepisów prawa jest miejsce zamieszkania opiekuna prawnego, nawet jeśli faktycznie mieszka w innej gminie. Zgodnie ustawą o pomocy społecznej decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i ustaleniu opłaty za pobyt podejmuje gmina miejsca zamieszkania opiekuna prawnego.
„Art. 61 ustawy wskazuje, że za pobyt w DPS odpowiedzialność finansową w pierwszej kolejności ponosi mieszkaniec (lub jego przedstawiciel ustawowy), a następnie jego bliscy (małżonek, zstępni, wstępni), a dopiero na końcu – gmina, która skierowała osobę do DPS. Ostatecznym obciążonym finansowo podmiotem jest więc gmina właściwa według miejsca zamieszkania opiekuna prawnego osoby ubezwłasnowolnionej, niezależnie od rzeczywistego miejsca zamieszkania tej osoby” – argumentuje Śląski Związek Gmin i Powiatów.
Propozycja zmiany przepisów
Zmiany, które proponuje związek, mają doprowadzić do sytuacji, w której koszty pobytu osoby ubezwłasnowolnionej w DPS lub schronisku ponosi gmina faktycznego miejsca jej zamieszkania, a nie opiekuna prawnego. Drugie rozwiązanie mogłoby polegać na możliwości rekompensaty kosztów między gminami w takich sytuacjach. Jak podkreśla organizacja, „koszty opieki społecznej powinny być pokrywane przez podmioty powiązane z miejscem, w którym dana osoba spędza swoje życie i gdzie rzeczywiście korzysta z infrastruktury oraz lokalnych zasobów”.