Wdowy i wdowcy, którzy po śmierci małżonka mają prawo do własnego świadczenia, jak i do renty rodzinnej po tym małżonku, obecnie pobierają tylko jedno świadczenie wyższe lub wybrane. Od 2025 roku osoby w takiej sytuacji mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o zwiększenie pobieranego świadczenia. Zbieg prawa do świadczeń (tzw. renta wdowia) będzie przysługiwał po spełnieniu kilku, określonych w przepisach warunków. Na dzień 12 czerwca 2025 r. do ZUS-u złożono już ok. 910,5 tys. wniosków o tzw. rentę wdowią. To ok. 76 procent przewidywanych formularzy, które powinny zostać złożone. Wszyscy uprawnieni do renty wdowiej, którzy jeszcze nie złożyli wniosku ERWD, mają czas na przekazanie go do ZUS-u do 31 lipca 2025 r. W takim przypadku prawo do świadczenia będzie przysługiwało od lipca.
- Większe kwoty świadczeń z ZUS dla wdów i wdowców (emerytów i rencistów) od lipca 2025 roku
- Jakie warunki trzeba spełnić?
- Czym jest wspólność małżeńska?
- Jaki wniosek trzeba złożyć do ZUS-u?
- Maksymalna wysokość świadczeń wypłacanych w zbiegu (limit tzw. renty wdowiej)
Większe kwoty świadczeń z ZUS dla wdów i wdowców (emerytów i rencistów) od lipca 2025 roku
Od 2025 roku wdowy i wdowcy, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku i jednocześnie do własnego świadczenia emerytalnego lub rentowego wypłacanego przez ZUS, KRUS, WBE czy Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA, mogą zdecydować, w jaki sposób zostanie zwiększona ich dotychczasowa wypłata.
Mogą wybrać, że chcą otrzymywać całą rentę rodzinną i 15 proc. własnego świadczenia albo całe własne świadczenie i 15 proc. renty rodzinnej.
Od 1 stycznia 2027 r. drugie świadczenie zostanie zwiększone do 25 proc. Taki wybór będą miały również osoby, które mają prawo do zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, jaki i renty szkoleniowej.
Jakie warunki trzeba spełnić?
- By otrzymać świadczenie, należy łącznie spełnić kilka warunków. Trzeba mieć co najmniej 60 lat w przypadku kobiety i 65 lat w przypadku mężczyzny, pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka i nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). Ostatni wymóg to nie pozostawać obecnie w związku małżeńskim. Należy również pamiętać o tym, że prawo do wypłaty świadczeń w zbiegu z rentą rodzinną ustaje z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego – informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzecznika prasowa ZUS województwa podlaskiego.
Zgodnie z uchwalonymi przez Sejm i Senat przepisami, wdowiec i wdowa będą będą musieli spełnić warunki określone w art. 95a ustawy o FUS, art. 33a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj.:
1) osiągnięcie wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
2) pozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
3) nabycie prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Jak precyzuje ZUS, renta wdowia to świadczenie dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku.
Czym jest wspólność małżeńska?
ZUS wyjaśnia, że wspólność małżeńska oznacza rzeczywisty związek, który łączy małżonków. Obejmuje wspólne zamieszkiwanie, prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, wspólne pożycie, wierność, wzajemną pomoc w dążeniu do dobra założonej rodziny lub inne więzi. Oznacza to, że „renta wdowia” nie przysługuje małżonkowi rozwiedzionemu, a także wdowie lub wdowcowi, który do dnia śmierci małżonka nie pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, mimo tego, że w chwili jego śmierci miał ustalone wyrokiem lub ugodą sądu prawo do alimentów z jego strony.
- Prawo do wypłaty „renty wdowiej” w przypadku kilkukrotnego owdowienia przysługuje jedynie po śmierci ostatniego małżonka. Prawo to wygasa z dniem poprzedzającym zawarcie nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Jaki wniosek trzeba złożyć do ZUS-u?
Aby ustalić zbieg świadczeń z rentą rodzinną, należy złożyć wniosek (ERWD). Będzie on dostępny od 1 stycznia 2025 r. na stronie internetowej ZUS-u i w każdej placówce Zakładu. Prawo do świadczeń w zbiegu z rentą rodzinną zostanie przyznane od miesiąca, w którym złożony zostanie wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.
ZUS opublikował 1 stycznia 2025 r. wzór wniosku (w formacie pdf) o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (druk ERWD). Wniosek ERWD można złożyć od 1 stycznia 2025 r.
Jak radzi ZUS, aby wypełnić i wydrukować formularz na komputerze, trzeba skorzystać z pliku „Wypełnij i wydrukuj”. Najpierw trzeba zapisać plik wniosku na komputerze, a potem wypełnić w programie Adobe Reader (darmowy) lub Adobe Acrobat. Bowiem - jak wyjaśnia ZUS - przeglądarki internetowe (np. Chrome, Edge, Safari, Internet Explorer) nie
zapewniają odpowiedniej walidacji i dostępności formularzy.
Wzór tego wniosku ZUS udostępnił na swojej stronie zus.pl a także we wszystkich oddziałach ZUS - od 1 stycznia 2025 r. Ponadto wzór tego wniosku w formie elektronicznej jest dostępny na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) / eZUS.
Wniosek ERWD można składać od 1 stycznia 2025 r.
Można złożyć wniosek ERWD (w formie papierowej) w placówce ZUS i uzyskać na kopii wniosku potwierdzenie jego złożenia. Można też wysłać wniosek pocztą (tu najlepiej za potwierdzeniem odbioru). Można również złożyć wniosek elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) / eZUS.
ZUS informuje, że gdy wdowa lub wdowiec ma już przyznane prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, to do wniosku ERWD o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną nie musi dołączać żadnych dokumentów.
Ale gdy wdowa lub wdowiec nie ma dotąd złożonego wniosku o rentę rodzinną lub własne świadczenie (np. emeryturę) to musi taki wniosek złożyć (i przejść całą dalszą procedurę przyznawania tego świadczenia, by móc później się ubiegać o tzw. rentę wdowią.
W instrukcji wypełniania wniosku ERWD ZUS pisze:
Wypełnij ten wniosek, jeśli starasz się o wypłatę renty rodzinnej wraz z innym świadczeniem emerytalno-rentowym, do którego masz uprawnienia oraz łącznie spełniasz warunki:
– jesteś w wieku emerytalnym (masz 60 lat, jeśli jesteś kobietą lub 65 lat, jeśli jesteś mężczyzną),
– jeśli jesteś kobietą, prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nabyłaś nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat, a jeśli jesteś mężczyzną, nabyłeś to prawo nie wcześniej niż w dniu ukończenia 60 lat,
– pozostawałeś we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka (wspólnie zamieszkiwaliście lub prowadziliście wspólne gospodarstwo domowe lub łączył Was inny rodzaj więzi),
– nie pozostajesz obecnie w związku małżeńskim.
Ważne! Jeśli masz ustalone prawo do świadczenia w ZUS oraz w innym organie emerytalno-rentowym, dane z innego organu pozyskamy we własnym zakresie. Po ustaleniu zbiegu świadczeń, każdy organ emerytalno-rentowy wypłacał będzie odrębnie świadczenie, do którego wypłaty jest właściwy.
Ważne! Jeśli dane adresowe lub dane dotyczące sposobu wypłaty świadczenia przyznanego przez ZUS podane w tym wniosku są inne niż ostatnio zgłoszone w ZUS, dane te przyjmiemy jako obowiązujące i ich podanie potraktujemy na równi z wnioskiem o ich zmianę. Aby zmienić dane adresowe i/lub dotyczące sposobu wypłaty w innym organie rentowym musisz tam złożyć stosowny wniosek.
1. Wypełnij WIELKIMI LITERAMI
2. Pola wyboru zaznacz znakiem X
3. Wypełnij kolorem czarnym lub niebieskim (nie ołówkiem).
Najpierw trzeba podać Dane wnioskodawcy (wdowy lub wdowca) i jego Adres zamieszkania.
Odrębna rubryka (Adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce / adres miejsca pobytu) jest przeznaczona dla wnioskodawców, którzy obecnie mieszkają za granicą, ale wcześniej mieszkali w Polsce. Osoby te jeśli nie mają obecnie adresu zamieszkania, powinny podać adres miejsca pobytu lub adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce.
Osoby te powinny także podać Adres do korespondencji jest inny niż adres zamieszkania lub adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce / adres miejsca pobytu.
Następnie we wniosku ERWD jest miejsce na przekazanie informacji, czy wnioskodawca:
- ma przyznaną rentę rodzinną lub ma złożony wniosek o rentę rodzinną i oczekuje na decyzję w tej sprawie,
- ma przyznane inne świadczenie lub ma złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuje na decyzję w tej sprawie.
Potem we wniosku jest miejsce na złożenie oświadczeń (poprzez zaznaczenia kwadracika TAK albo NIE), czy:
- Do dnia śmierci współmałżonka wnioskodawca pozostawał we wspólności małżeńskiej (wspólnie zamieszkiwali lub prowadzili wspólne gospodarstwo domowe lub łączył ich inny rodzaj więzi),
- wnioskodawca jest obecnie w związku małżeńskim (dotyczy nowego związku po śmierci małżonka).
Następnie jest rubryka Zakres wniosku, w którym wnioskodawca wnosi o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną i jednocześnie musi wybrać, które świadczenie chce by było wypłacane w 100% (renta rodzinna, inne własne świadczenie emerytalno-rentowe, czy wyższe świadczenie).
Dalej we wniosku ERWD jest miejsce na podanie rachunku bankowego albo miejsca zamieszkania, gdzie ma być przekazywana renta wdowia (czyli świadczenia w zbiegu).
Dalej jest miejsce na wskazanie:
- jakie załączniki są dołączane do wniosku,
- sposobu odbioru odpowiedzi (czy w placówce ZUS, samodzielnie lub przez osobę upoważnioną, czy pocztą na adres wskazany we wniosku, czy na koncie na Platformie Usług Elektroniczych (PUE) / eUS.
ZUS informuje, że gdy wdowa lub wdowiec ma już przyznane prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, to do wniosku ERWD o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną nie musi dołączać żadnych dokumentów.
Ale gdy wdowa lub wdowiec nie ma dotąd złożonego wniosku o rentę rodzinną lub własne świadczenie (np. emeryturę) to musi taki wniosek złożyć (i przejść całą dalszą procedurę przyznawania tego świadczenia, by móc później się ubiegać o tzw. rentę wdowią.
Najlepiej złożyć wniosek ERWD w placówce ZUS i uzyskać na kopii wniosku potwierdzenie jego złożenia. Można też wysłać wniosek pocztą (tu najlepiej za potwierdzeniem odbioru). Można również złożyć wniosek elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) / eZUS.
Maksymalna wysokość świadczeń wypłacanych w zbiegu (limit tzw. renty wdowiej)
ZUS wyjaśnia, że suma świadczeń wypłacanych w zbiegu z rentą rodzinną nie może przekroczyć trzykrotności kwoty najniższej emerytury. Do tego limitu wliczane są także świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów. Jeśli suma świadczeń w zbiegu przekroczy trzykrotność najniższej emerytury, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przekroczenia.
Ile wyniesie trzykrotność najniższej emerytury w II połowie 2025 roku? Czyli limit dla renty wdowiej
Od 1 marca 2025 r. do 28 lutego 2026 r. najniższa emerytura wynosi 1 878,91 zł brutto. A jej trzykrotność wyniesie 5636,73 zł. Zatem tyle wynosi limit renty wdowiej od lipca 2025 r. do końca lutego 2026 r.
- W podjęciu decyzji, jaki wariant świadczeń w zbiegu jest najkorzystniejszy, pomocą służą pracownicy ZUS-u. Emerytów lub rencistów, którzy chcą złożyć elektronicznie wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną, a nie mają jeszcze konta na eZUS, zapraszamy do kontaktu się z Zakładem – zachęca Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.