Zatarcie skazania może następować:
1) z mocy prawa:
W tym wypadku prawo nie wymaga od skazanego żadnego działania. Zatarcie następuje samoczynnie - bez konieczności wydawania w tym przedmiocie jakiejkolwiek decyzji.
W razie skazania na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
W razie skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od uznania jej za wykonaną, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
W razie odstąpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia.
Należy przy tym pamiętać, że prawo odmiennie traktuje osoby, którym oprócz kary pozbawienia wolności, ograniczenia wolności czy grzywny orzeczono również środek karny to zatarcie skazania nie może nastąpić przed wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem wykonania orzeczonego środka karnego.
Jeszcze odmiennie ustawodawca traktuje sprawców, w stosunku do których sąd orzekł karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. W takim wypadku zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od pozytywnego zakończenia okresu próby.
Innymi przypadkami zatarcia skazania z mocy prawa (lecz mniej popularnymi w praktyce) jest depenalizacja całkowita oraz abolicja, czyli puszczenie w niepamięć i przebaczenie, zawarta w akcie amnestyjnym. Zatarcie skazania i usunięcie kart karnych z rejestru skazanych następuje z mocy stosownego przepisu ustawy amnestyjnej;
2) z mocy postanowienia sądu:
Tutaj z kolei ustawodawca wymaga nie tylko działania skazanego (złożenia wniosku o wcześniejsze zatarcie skazania), ale również postanowienia sądu, które może zapaść po stwierdzeniu przesłanek formalnych i materialnych określonych w art. 107 § 2 oraz § 4 kodeksu karnego.
I tak sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat. Natomiast w razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności - na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat.
3) w drodze indywidualnego aktu łaski:
Takie uprawnienie przysługuje Prezydentowi RP, który z mocy art. 139 Konstytucji może w drodze indywidualnego prawa ułaskawienia wydać decyzję o wcześniejszym zatarciu skazania. Prawo to nie przysługuje jedynie w stosunku do osób skazanych przez Trybunał Stanu.
Niezależnie od formy zatarcia skazania należy pamiętać, że jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.