Zmiany wprowadzone do projektu nowelizacji Kodeksu postępowania karnego wynikają z wdrożenia do polskiego porządku prawnego postanowień decyzji ramowej Rady 2008/909/WSiSW w sprawie wzajemnego uznawania wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności oraz decyzji ramowej o probacji. Chodzi o przepisy umożliwiające wykonywanie kar pozbawienia wolności bezpośrednio, na podstawie orzeczeń sądów innych państw członkowskich UE.
W projekcie nowelizacji ustawy określono warunki wszczęcia procedury przekazania wydanego w Polsce prawomocnego orzeczenia dotyczącego kary pozbawienia wolności. W sytuacji, gdy skazany nie przebywa w Polsce, sąd okręgowy będzie ustalał jego miejsce pobytu. Orzeczenie będzie przekazywane do właściwego organu państwa wykonania wyroku. Przyjęto, że przekazanie następuje na podstawie przesłanki obywatelstwa skazanego.
Możliwe jest przekazanie orzeczenia również do państwa członkowskiego UE, w którym skazany przebywa, lecz którego obywatelstwa nie posiada. W takim przypadku wymagana będzie jednak zgoda tego państwa.
Przekazaniu będzie podlegać odpis wyroku, poświadczony za zgodność z oryginałem, wraz ze standardowym zaświadczeniem, którego wzór określi w rozporządzeniu minister sprawiedliwości.
Od wymogu uzyskania zgody skazanego przewidziano następujące wyjątki, obejmujące sytuacje, gdy przekazanie następuje do:
• państwa wykonania orzeczenia, którego skazany jest obywatelem i w którym posiada stałe lub czasowe miejsce pobytu,
• państwa wykonania orzeczenia, do którego skazany będzie wydalony po odbyciu kary lub zwolnieniu z zakładu karnego na podstawie prawomocnej decyzji o wydaleniu,
• państwa wykonania orzeczenia, do którego skazany zbiegł z obawy przed toczącym się w Polsce postępowaniem karnym lub obowiązkiem odbycia orzeczonej kary.
Na wniosek organu państwa wydania orzeczenia, sąd może wyrazić zgodę na przejęcie kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec sprawcy nie posiadającego obywatelstwa polskiego lub nie mającego stałego lub czasowego miejsca pobytu w naszym kraju. Będzie to dotyczyć sytuacji, gdy przejęcie orzeczenia pozwoli w większym stopniu zrealizować wychowawcze i zapobiegawcze cele kary.
Zobacz: Kodeks postępowania karnego
W nowych przepisach opisano sytuacje, w których sąd polski może odmówić wykonania zagranicznego orzeczenia. Przewidziano ponadto okoliczności uzasadniające zastosowanie wobec skazanego tymczasowego aresztowania na wypadek jego pobytu w Polsce.
Określono obowiązki informacyjne spoczywające na sądzie. Chodzi o informacje dotyczące np. przekazania orzeczenia sądowi właściwemu, niemożności wykonania kary ze względu na ucieczkę skazanego czy zastosowanie warunkowego zwolnienia, itp.
Koszty związane z wykonaniem orzeczenia będzie ponosił Skarb Państwa. Dotyczy to także innych państw członkowskich UE.
Projekt nowelizacji dokonuje również implementacji decyzji ramowej o probacji, która jest kolejnym instrumentem nakazującym wzajemne uznawanie orzeczeń w ramach państw członkowskich UE. Wdrożenie jej postanowień wpłynie na resocjalizację osób skazanych, skuteczniejszą ochronę ofiar przestępstw i społeczeństwa. Dzięki implementacji tej decyzji możliwe będzie miedzy innymi przekazywanie i przyjmowanie do wykonania wyroków (i decyzji) w sprawie zawieszenia wykonania kary lub warunkowego zwolnienia
z jej odbywania.
AS/Źródło:KPRM