Wskazane doręczenie pisma do akt sprawy to przykład fikcji prawnej i to niewzruszalnej. Znajduje ona zastosowanie w toku całego procesu karnego i jest to swoista „kara” dla strony za to, że naruszyła swój obowiązek informacyjny wobec sądu (w zakresie adresu) lub odmówiła odbioru pisma procesowego, pomimo takiego obowiązku.
Obowiązek informacyjny stron wobec organów procesowych
Chodzi o to, że w toku postępowania karnego strona procesu obowiązana jest podać organom procesowym (w tym sądowi) adres, pod którym jest „dostępna” tj. odbiera korespondencję (który to adres może być zupełnie niezależny od miejsca zameldowania danej osoby). Ma również bezwzględny obowiązek informować o każdej zmianie tego adresu, a jeśli wyjeżdża zagranicę ma obowiązek ustanowić w Polsce adresata dla doręczeń pism.
Zobacz: Postępowanie przed sądem
Wymaga podkreślenia, iż nie wywiązanie się z powyższego obowiązku skutkuje fikcją prawną doręczenia pisma, podobnie jak sytuacja, w której adresat odmówi odbioru pisma (co jest odnotowywane przez osobę doręczającą to pismo).
Jeżeli A zmienia adres z ulicy X na ulicę Y – musi o tym poinformować sąd, bo korespondencja będzie wysyłana na adres ulicy X.
Jeżeli B wyjeżdża zagranicę i mieszka na ulicy Z, to musi wskazać adresata dla doręczeń w kraju (np. B może wskazać jako adresata dla doręczeń swoją Matkę), bo inaczej korespondencja będzie wysyłana na adres ulicy X.
Skutki zastosowania fikcji doręczenia do akt
Należy dodać, że skutki zastosowania fikcji prawnej mogą być dla strony bardzo nieprzyjemne: począwszy od (nieraz bardzo pożądanego) braku informacji co do przebiegu i stanu sprawy przez brak udziału w jakiejś ważnej czynności (jeżeli obecność strony nie była obligatoryjna), a skończywszy na braku możliwości zaskarżenia danej niekorzystnej dla siebie decyzji procesowej (np. zaskarżenia wyroku, wyroku nakazowego).
Zobacz serwis: Prawo karne