Czym jest informatyka śledcza?

Roland Szymczykiewicz
Adwokat
rozwiń więcej
Przestępstwa komputerowe. /Fot. Fotolia
Informatyka śledcza (z ang. computer forsenics) to proces poszukiwania i analizy danych zapisanych zapisanych na różnych nośnikach cyfrowych np. komputerach, telefonach etc. Jest ona pomocna nie tylko organom ścigania w walce z przestępczością popełnianą za pomocą komputerów, ale także prywatnym firmom walczącym między innymi z takimi zjawiskami jak szpiegostwo przemysłowe, łamanie zakazu konkurencji etc.

Informatyka śledcza służy poszukiwaniu, zabezpieczaniu oraz analizie danych elektronicznych, czyli innymi słowy – dowodów elektronicznych. Jest ona wykorzystywana przez organy ścigania w walce z przestępczością, w szczególności zaś przestępstw popełnianych w internecie oraz za pomocą komputera.

Eksperci z informatyki śledczej potrafią m.in:

  • pozyskiwać dane skasowane z komputera;

  • pozyskiwać dane “ukryte” w komputerze;

  • analizować dokładnie pracę komputera oraz systemu komputerowego (czyli ustalać wszystkie czynności podejmowane na danym komputerze – krok po kroku);

  • pozyskiwać dane z zniszczonych nośników (połamane dyski twarde, utopione lub nadpalone komputery, komórki etc.);

  • odzyskiwać skasowane e-maila oraz smsy (w tym odtwarzać ich treść);

  • ustalać historię korzystania z internetu przez użytkownika komputera (np. w celu ustalenia czy korzystał on z stron z treścią pedofilską);

  • poddawać analizie programy komputerowe zainstalowane na danym komputerze (np. czy dany program ma ważną licencję, ustalanie czemu dokładnie służy);

  • analizować poziom zabezpieczenia komputerowego w celu ustalenia czy do komputera nie “włamał się” nikt z zewnątrz, a jeśli to zrobił to jakie podjął działania na “przejętym komputerze”.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Wskazane umiejętności informatyczne są potencjalnie bardzo przydatne dla organów ścigania. Należy podkreślić, iż zadania z zakresu informatyki śledczej powinni wykonywać biegli w tej dziedzinie (posiadający odpowiednie formalne kwalifikacje ku temu). Biegłych taki wykonuje swoją pracę wyłącznie na podstawie postanowienia sądu lub prokuratora o powołaniu biegłego.

Należy dodać, że wyjątkowo część czynności związanych z dowodami elektronicznymi może przeprowadzić policyjny specjalista w tym zakresie (np. zabezpieczenie dowodów, utworzenie kopii dowodów etc.), ale nigdy nie będzie on władny sporządzić opinii w charakterze biegłego, czy też sporządzić wiążącej organy ścigania analizy zawierającej wiedzę specjalną. Wynika to z faktu, iż Kodeks postępowania karnego jako jedyną osobę z wiedzą specjalistyczną uznaje biegłego. 

Należy podkreślić, iż praca biegłego bez  uprzednio wydanego postanowienia o jego dopuszczeniu może mieć co najwyżej charakter dowodu tzw. prywatnego, który w istocie nie jest dowodem w procesie karnym a może służyć jedynie jako pewna informacja, czy też wskazówka dla sądu lub organów ścigania.

 Przykład:  Jeżeli pokrzywdzona firma dostarczy raport prywatnego biegłego z informatyki śledczej, który dowodzi że dana osoba wykradała z firmy poufne informacje oraz dokonywała włamań do sieci komputerowych firmy, prokurator chcąc formalnie pozyskać tę wiedzę – będzie musiał powołać innego biegłego z tej dziedziny na mocy postanowienia o powołaniu biegłego I zalecić mu dokonanie stosownych ustaleń.

Prawo
Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności (7 lat) i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

pokaż więcej
Proszę czekać...